Abstract:
آیندهپژوهی را در یک جمله میتوان علم و هنری دانست که همچون ابزاری کارآمد در دست انسانهابرای ساخت آینده به کار میرود. این علم در شکل بخشیدن به دنیای مطلوب ما حائز اهمیت است ورویکرد اکتشافی و هنجاری دارد. در آیندهپژوهی ارزشها و هنجارهای فردی و اجتماعی از جایگاهخاصی برخوردارند؛ بنابراین چشماندازی که آیندهپژوهی برای جوامع ارائه میدهد کاملاً منطبق ومتناسب با ارزشهای جوامع است. آیندهپژوهی نه تنها دارای مبانی بیدینی نیست بلکه به درستیمیتوان گفت از بسیاری از جنبهها با نگاه دینی به آینده مطلوب بشر که در ادیان مختلف بالأخصاسلام و تشیع توصیه شده، قرابت کامل داشته و همسو است. اسلام نیز ضمن نوین تحقق جامعهآرمانی مهدوی به پیروان خود توصیه کرده است تا با استعانت از امکانات و توانمندیهای جامعهاسلامی بکوشند تا بستر تحقق جامعه مطلوب اسلامی فراهم سازند. ابزار مسلمانان نیز در این سلوککاملاً مشخص و فراهم شده است و فرای ابزار محسوس مادیون به مفاهیم عقلی و قلبی توصیه اکیدشدهاند. در مسیر سعادت بشری قرآن، سنت، عقل و اجماع ابزاری بیهمتا هستند که بزرگان دین بااستعانت از آنها قادر به ترسیم چشمانداز مطلوب ما مسلمانان در پرتو فلسفه انتظار هستند. این نوع ازآیندهپژوهی دینی در حال حاضر در کشور سمت و سوی خوبی گرفته و تسری این نگاه به حوزههایمختلف از جمله علوم و فناوریهایی همچون فناوری اطلاعات و ارتباطات کاملاً مشهود است.بیشک عدم شناخت آینده و وقوع تحولات حیرتآور لزوم بکارگیری آیندهپژوهی را در تمام حوزههااز جمله حوزه علوم و فنون ارتباطی فزونی میبخشد که اثر پیش رو نیز در راستای تحقق همین مهمبه رشته نگارش درآمده است
Futures Studies in one sentence can be considered science and art as anefficient tool in the hands of humans to build the future. It is important inshaping our desirable world and has a normative and exploratory approach.In the futures studies, individual and social values and norms have a specialplace, so the perspective that futures studies offers to societies is fully in linewith societal values. Not only does futures studies have no irreligiousfoundations, but it is right to say that it is in many ways consistent with thereligious view of the desirable human future that has been recommended invarious religions, particularly Islam and Shia. Islam, too, in the realizationof the ideal Mahdavi community has advised its followers to use thepotentials and capabilities of the Islamic community to provide the desiredIslamic society. The tools of the Muslims are also fully defined andprovided, and beyond the tangible tools of the mad, the rational and thecardinal are strongly recommended. In the path of human prosperity of theQur'an, tradition, reason, and consensus are unique tools by which the eldersof religion are able to paint our favorable outlook for Muslims in the light ofthe philosophy of expectation. This type of religious futurism is now wellunderway in the country, and it is quite evident that it extends to a variety ofareas, including science and technology such as information andcommunication technology. Undoubtedly, the future uncertainty and theastonishing developments are the necessity of future research in all fields,including the field of communication sciences and techniques, which has theimpact of this important field of writing
Machine summary:
اين نوع از آينده پژوهي ديني در حال حاضر در کشور سمت و سوي خوبي گرفته و تسري اين نگاه به حوزه هاي مختلف از جمله علوم و فناوريهايي همچون فناوري اطلاعات و ارتباطات کاملا مشهود است .
هم اکنون اين دانش به شکلي مدون و داراي اصول معرفت شناسي و مباني محکم درآمده که به تحليل روندها و معرفي آينده هاي ممکن ، محتمل و مطلوب ميپردازد؛ بنابراين عدم شناخت آينده از يک طرف و وقوع تحولات حيرت آور حاصل از فرايند جهانيشدن از سوي ديگر لزوم به کارگيري آينده پژوهي را در تمام حوزه ها از جمله حوزه فرايند سياست گذاري فزوني ميبخشد (بل ، .
کتبي همچون مباني آينده پژوهي و روش هاي آن توسط سعيد خزايي و همکاران ؛ آشنايي با برخي تجارب آينده نگاري و آينده پژوهي در جهان توسط علي پايا و همکاران ؛ آينده پژوهي سازماني توسط کيومرث احمدي؛ مباني؛ اصول و روش هاي آينده پژوهي توسط ابراهيم حاجياني؛ ره نگاشت فناوري در چين تا سال ٢٠٥٠؛ روش شناسي آينده نگاري توسط سعيد خزايي و امير محمودزاده ؛ ره نگاشت فناوري توسط اميرهوشنگ حيدري و حامد کاشاني، آينده نگاري در آموزش عالي - مبتني بر روش سناريونويسي توسط اکبر گلدسته ؛ آينده پژوهي در سيستم هاي پيچيده توسط حسن بشيري و امير ناظمي ؛ ارزيابي و تحليل سياست گذاري علم و فناوري در ايران مبتني بر رويکرد آينده نگاري توسط اميرهوشنگ حيدري و محسن کشاورز ترک و آينده پژوهي - مروري بر روش هاي منتخب توسط سعيد خزايي و همکاران را ميتوان برشمرد.