Abstract:
اشراف اطلاعاتی یکی از نیازهای اساسی و بنیادین و همچنین، یکی از عوامل موفقیت سازمان های اطلاعاتی- امنیتی است. در سیره و سنت معصومان(علیهم السلام) به این موضوع توجه جدی شده است. مسئله این نوشتار الگوی امام صادق(علیه السلام) در چگونگی دستیابی به اشراف اطلاعاتی است. بر این اساس این سوال اساسی مطرح می شود که اشراف اطلاعاتی امام صادق(علیه السلام) چگونه و با چه روش هایی بوده است؟ نوع پژوهش از نظر هدف توسعهای کاربردی، و از نظر ماهیت، توصیفی تحلیلی است. در گردآوری داده ها از روش های اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است؛ بدین گونه که با تکیه بر روایات امام صادق(علیه السلام) و بررسی تاریخی سیره و سنت ایشان، شیوه ها و روش های اشراف اطلاعاتی حضرت استخراج و مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد امام صادق(علیه السلام) برای اشراف اطلاعاتی بر دشمن به روش تدافعی، شناخت دقیق از گستره شیعیان، کتمان اطلاعات برای حفاظت از شیعیان و مهم تر از همه تقیه را برای پیشگیری از نشت اطلاعاتی و نفوذ دشمن در دستور کار قرار داد؛ و برای اشراف اطلاعاتی بر دستگاه خلافت عباسی به روش تهاجمی، از نفوذ در دستگاه خلافت، اشراف بر روحیات و خلق و خوی خلفا، اشراف بر جاسوسان خلافت، و راه اندازی سیستم و شبکه وکالت بهره بردند.
Intelligence dominance is one of the fundamental and basic needs and also one of the factors of success in the intelligence-security organizations. This issue has been given serious attention in the biography and tradition of the Infallibles (A.S.). The issue of this article is the model of Imam Sadegh (PBUH) in how to achieve intelligence dominance. Based on this, this fundamental question arises that what were the characteristics and methods of Intelligence dominance of Imam Sadegh (PBUH)? The type of this study is developmental- applied in terms of purpose, and descriptive-analytical in terms of nature. Documentary and library methods have been used in data collection; in this way that through relying on the narrations of Imam Sadegh (PBUH) and the historical study of his biography and tradition, the methods of the intelligence dominance of the Imam have been extracted and analyzed. The findings of the study show that Imam Sadegh (PBUH) puts the intelligence dominance on enemy with defensive method, precise knowledge of the Shiites expanse, dissimulation of information for protecting Shiites and most importantly, taqiyyah (prudence) on his agenda in order to prevent the information leakage and penetration of enemy; and also, for the intelligence dominance on the Abbasid caliphate with offensive method, utilizes penetration into the caliphate system, dominance on the morale and mood of the caliphs, dominance on the spies of the caliphate and the establishment of the system and network of agents.
Machine summary:
در گردآوري داده ها از روش هاي اسنادي و کتابخانه اي استفاده شده است ؛ بدين گونه که با تکيه بر روايات امام صادق (عليه السلام ) و بررسي تاريخي سيره و سنت ايشان ، شيوه ها و روش هاي اشراف اطلاعاتي حضرت استخراج و مورد تحليل قرار گرفته است .
يافته هاي تحقيق نشان مي دهد امام صادق (عليه السلام ) براي اشراف اطلاعاتي بر دشمن به روش تدافعي، شناخت دقيق از گستره شيعيان ، کتمان اطلاعات براي حفاظت از شيعيان و مهم تر از همه تقيه را براي پيشگيري از نشت اطلاعاتي و نفوذ دشمن در دستور کار قرار داد؛ و براي اشراف اطلاعاتي بر دستگاه خلافت عباسي به روش تهاجمي، از نفوذ در دستگاه خلافت ، اشراف بر روحيات و خلق و خوي خلفا، اشراف بر جاسوسان خلافت ، و راه اندازي سيستم و شبکه وکالت بهره بردند.
عدم پاسخ گويي امام صادق(عليه السلام ) به پيشنهاد خلافت و همراهي با ابومسلم خراساني و ابوسلمه خلال (دو تن از مهره هاي اصلي قيام عباسيان) نشان دهنده اشراف اطلاعاتي حضرت بر همه افرادي است که با تحليل هاي خود مي کوشيدند براي حضرت تصميم سازي کنند.
پاسخ هاي امام صادق(عليه السلام ) نشان مي دهد که ايشان اشراف اطلاعاتي کاملي بر پايگاه اجتماعي خود و طرف داران آماده براي يک قيام موفق داشتند.
با سقوط خلافت امويان و با به قدرت رسيدن عباسيان، دوراني از وحشت براي هر کس که مخالف آن ها بود، پديد آمد؛ از اين رو، تقيه يکي از سلاح هاي مهم امام صادق(عليه السلام ) براي حفظ جان شيعيان بود.