Abstract:
هویت در کلیترین نگاه، برداشت هر فرد از خود در جامعه است. هویت، چه زنانه و چه مردانه، در برهههایی در معرض برخی چالشها قرار میگیرد. دیدگاههای مختلفی دربارة علت بروز این چالش بیان شده است. آنچه در این مقاله بهعنوان چارچوب نظری اختیار شده، اختلاط و رقابت مرجعیتهای معنایی است. هر نظام معنایی دارای یک تمامیت و یکپارچگی است که همة اجزای خود را در پیوندی تعادلی (نه لزوما مطلوب) حفظ میکند و عدم تعادل آنگاه پدیدار میشود که پای یک مرجعیت معنایی دیگر به میان آید. هویت ازآنجاکه لایههای متفاوتی دارد، معمولا ابتدا در لایههای بیرونیتر ـ که بیشتر ناظر به کنشها و رفتارها هستند ـ دچار تغییر میشود و این وضعیت در صورت حیات و پویایی لایههای درونیتر، با یک نوع مقاومت فرهنگی همراه خواهد بود و تا مادامی که تمام لایههای هویتی با هم همخوان نشوند، همواره عدم تعادل و چالش هویتی باقی است. اشتغال، تجرد، حجاب و... ازجمله عواملیاند که در موقعیت جدید زن ایرانی را بهنوعی با چالش هویتی روبهرو ساخته که در این مقاله با چارچوب نظری یادشده و روش تحلیلی ـ اسنادی به آنها پرداخته شده است.
Identity in the most general view is the perception of each person in society. Both female and male identities are exposed to certain challenges sometimes. They have been expressed different views on the cause of this challenge; What is used in this study as a theoretical framework is the mixing and competition of semantic authorities. Every semantic system has a wholeness and integrity that keeps all its components in union equilibrium (not necessarily desirable) connection, and an imbalance arises when another semantic authority arises. The identity usually changes first in the outer layers, which are more concerned with actions and behaviors because it has different layers, and This situation will be accompanied by a kind of cultural resistance if the inner layers are alive and dynamic, and there is always an imbalance and identity challenge as long as all layers of identity are not compatible. Some factors have faced Iranian women a kind of identity challenge in the new situation such as Employment, celibacy, hijab, etc that this study has discussed with a theoretical framework and the analytical method of documents.
Machine summary:
هویت ازآنجاکه لایههای متفاوتی دارد، معمولاً ابتدا در لایههای بیرونیتر ـ که بیشتر ناظر به کنشها و رفتارها هستند ـ دچار تغییر میشود و این وضعیت در صورت حیات و پویایی لایههای درونیتر، با یک نوع مقاومت فرهنگی همراه خواهد بود و تا مادامی که تمام لایههای هویتی با هم همخوان نشوند، همواره عدم تعادل و چالش هویتی باقی است.
از جمله واقعیتهایی که در جامعه وجود دارد و زمینهساز پیدایش چالشهای هویتی در میان زنان شده است، ميتوان به موارد زیر اشاره کرد: تفاوت حقوق و امتیازات زن و مرد؛ نابرابريهای اجتماعی و فرهنگی میان زنان و مردان؛ وجود فرهنگ مردسالار و رواج باورهای کلیشهای جنسیتی و وجود نوعی جنسگرایی در فرهنگ عمومی که غالباً با تحقیر زن همراه است (رفعتجاه، 1387، ص 4)؛ بالا رفتن سن ازدواج در میان دختران و مسائل مربوط به تجرد ـ هویت؛ اشتغال زنان و تعارضات نقشی آنها؛ و نحوة پوشش و سبک آرایش زنان در فضای عمومی جامعه.
با توجه به مسائل مختلفی که زنان جامعة ما با آن روبهرو هستند و دیدگاههای گوناگونی که در مورد زن و هویت او و حضور اجتماعی او در جامعه ـ که در شاکلة فرهنگی و معنایی جامعة ایرانی وجود دارد ـ زن جامعة ایرانی را با سؤالات و چالشهای هویتی و بهويژه ذهنی روبهرو کرده است؛ ازجمله اینکه زنان جامعة ما باید کدامیک از این دیدگاهها را اساس هویت خود قرار دهند؟ آیا همان نگاه سنتی به زن را بپذیرند و لوازم و نقشهای آن را هدف خود قرار دهند یا اینکه نگاه جدید به زن را مهم بدانند؟ این مقاله قصد دارد تا به مهمترین عوامل زمینهساز چالشهای هویتی و پیامدهای آنها برای زنان بپردازد.