Abstract:
سوره عادیات ازجمله سورههای قرآنی است که در باب مکی یا مدنی بودن آن و فضای نزول سوره، روایات و اقوال سخت مختلفی گزارش شده است. افزون بر این، سوگندهای آغاز سوره و نسبت معنایی میان آیات آن، برای مفسران مسائلی را به همراه آورده است. پژوهش حاضر برای تبیین این مسائل، از دیدگاه گفتمانی بهره برده است. فهم گفتمان حاکم بر سوره، امکان شناخت نگاه و موقعیت نزول آن را فراهم آورده و نشان میدهد که قرآن در مواجهه با مخاطبان نخستین خود چگونه رفتار کرده است. نتایج و یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد سوره عادیات یک سوره مکی است که موضوع مرکزی آن، بیان نزدیک شدن، ناگهانی بودن و احاطه و فراگیری رستاخیز است. این معنا از طریق دخیل ساختن حواس مختلف سوژه روایت و احساس و عواطف برآمده از تجربه زیسته او شکل میگیرد. همچنین سوگندهای آغاز سوره به خود اسبان، بهمثابه پدیدهای آشنا در زندگی روزمره و دور از مدنیت عرب عصر نزول مربوط است که در فرهنگ و زبان ایشان، دارای ابعاد و وجوه احساسی و عاطفی خطیری است.
Surah al-Adiyat is one of the Qur'anic Surahs, which various narrations and views have been reported about whether it is Meccan or Medinan and the atmosphere of the revelation of it. In addition, the oaths at the beginning of the surah and the semantic relationship between the verses of the surah have brought problems for the commentators. The present study has used the discursive approach to explain these issues. Understanding the dominant discourse of the surah makes it possible to know the view and the situation of its revelation and shows how the Qur'an has behaved in the face of its first audiences.The results and findings of the present study show that Surah al-Adiyat is a Meccan Surah whose central theme is the expression of approaching and surrounding of the Resurrection. This meaning is formed by involving the different senses of the subject of the narrative and the feelings and emotions arising from his lived experience. Moreover, the oaths of the beginning of the surah are related to the horses themselves as a familiar phenomenon in the daily and uncivilized life of the Arabs of the age of revelation, which has serious emotional dimensions in their culture and language.
Machine summary:
(١ :٢٠٠٠ ,Allen ;٥ :١٩٩١,Plett؛ نيز نک : ادامه مقاله ) بر اساس آنچه گذشت ، در اين مقاله به صورت مشخص به اين پرسش پاسخ داده ايم : ١- تبيين گفتمان حاکم بر سوره ، چگونه به فهم مکي يا مدني بودن و فضاي نزول آن کمک مي کند؟ ٢- کارکرد سوگندهاي آغاز سوره چيست و چه تناسبي با ساير بخش هاي آن دارد؟ در باب پيشينه مقاله حاضر، مي توان به مقالات زير اشاره کرد که اساساً با رهيافت ها، استدلال ها يا استنتاج هاي متفاوتي نسبت به موضوع ، سخن گفته اند: - «بررسي مکي يا مدني بودن سورٔە عاديات (با تأکيد بر فضاي نزول سوره )»، از قاسم فائز و عماد صادقي، پژوهشنامه ثقلين ، بهار ١٣٩٤.
(جفري، ١٣٩٢: ١٦؛ فخر رازي، ١٤٢٠: ٢٥٩/٣٢؛ سيوطي، ١٤٢١: ٦٩/١؛ طباطبايي، ١٣٩٠: ٣٤٥/٢٠) آنها که به مکي بودن سوره باور دارند، صرف نظر از ويژگي هاي سبکي سوره مانند کوتاه ، مسجع و آهنگين بودن آيات و آغاز شدن آن با سوگند که نشان از سوره هاي مکي دارد (شاذلي، ١٤٢٥: ٣٩٥/٦؛ جابري، ٢٠٠٨: ٦٤/١؛ بازرگان ، ١٣٨٧: ٢٢٢/٤)، به پاره اي روايات ترتيب نزول که دال بر مکي بودن سوره و نزول آن در فاصله ميان سوره هاي عصر و کوثر است نيز استناد جسته اند.
(طبري، ١٤٢١: ١٧٧/٣٠؛ طوسي، بي تا: ٣٩٦/١٠؛ طبرسي، ١٣٧٢: ٨٠٣/١٠؛ طباطبايي، ١٤١٧: ٣٤٥/٢٠؛ ابن عاشور، ١٤٢٠: ٤٤٠/٣٠) به نظر مي رسد که هر دو قول پيش گفته بر اين مبنا استوار است که اسب در فرهنگ و زبان قرآن به خودي خود ارزش و جايگاهي ندارد و اعتبار خود را از جهاد يا حج به مثابه امر مقدس کسب مي کند.