Abstract:
باتوجه به اینکه بهره گیری از ابعاد یک موقعیت در رشد و شکل گیری افکار بسیار موثر است، هدف اصلی این پژوهش، واکاوی نظرات متخصصین علوم دینی و تربیتی و تجارب زیسته آموزگاران در خصوص نقش موقعیت های آموزش دینی در دوره دوم دبستان می باشد. برای دستیابی به این هدف از مصاحبه نیمه ساختاریافته با متخصصین و آموزگاران استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش کدگذاری و مقوله بندی استفاده گردید. یافته های حاصل از مصاحبه متخصصین به صورت اصول ناظر بر انتخاب بهینه موقعیت های آموزش دینی تدوین شده است که شامل سه اصل مغتنم شمردن فرصتها، اصل درگیری شناختی و عاطفی در موقعیت و اصل جذابیت و توسعه بخشی به موقعیت ها می باشد. براساس تجارب آموزگاران، ابعادی از موقعیت که باید در اجرای برنامه درسی آموزش دینی مورد بهره برداری قرار گیرند، به هشت مقوله موقعیت های برهم زننده عادت ها و نظم طبیعی، برانگیزاننده عواطف و احساسات، برانگیزاننده اندیشه و تعقل، موقعیت ها و فعالیت های جمعی، موقعیت های غیررسمی، زمان بروز مسائل و چالش های اخلاقی، زمان بروز پدیده های طبیعی و اماکن و آثار تاریخی دسته بندی شد.
Considering that using the dimensions of a situation is very effective in the growth and formation of ideas, the main purpose of this study is to analyze the views of religious and educational experts and teachers' lived experiences about the role of religious education situations in Second elementary school. To achieve this goal, semi-structured interviews with experts and teachers were used. In order to analyze the information, coding and categorization methods were used. Findings from the interview of experts have been compiled as principles governing the optimal selection of religious education situations, which include three principles of seizing opportunities, the principle of cognitive and emotional involvement in the situation, and the principle of attractiveness and development of situations. Based on teachers' experiences, dimensions of situation that should be used in the implementation of religious education curriculum, into eight categories: situations that disrupt habits and natural order, stimulate emotions and feelings, stimulate thought and reason, situations and collective activities. Informal situations, time of occurrence of moral issues and challenges, time of occurrence of natural phenomena and places and historical monuments were categorized.
Machine summary:
5-31 بهرهگیری از ابعاد موقعیت در برنامۀ درسی آموزش دینی 1 مریم شریفی دروازه 2 احمدرضا نصر اصفهانی 3 سید ابراهیم میرشاهجعفری 4 چکیده با توجه به اینکه بهرهگیری از ابعاد یک موقعیت در رشد و شکلگیری افکار، بسیار مؤثر واقع میشود، هدف اصلی این پژوهش، واکاوی نظرهای متخصصان علوم دینی و تربیتی، و تجارب زیستۀ آموزگاران درخصوص نقش موقعیتهای آموزش دینی در دورۀ دوم دبستان است و بدین منظور، از مصاحبۀ نیمهساختاریافته با متخصصان و آموزگاران استفاده کردهایم.
موقعیتها اگر بهدرستی تعیین شوند و از آنها درست استفاده شود، میتوانند انتقال برخی آموزههای دینی متناسب با خود را تحقق بخشند یا تأثیرشان را دوچندان کنند؛ بر این اساس، در پژوهش حاضر، درصدد پاسخگویی به این پرسش هستیم که برمبنای نظرهای متخصصان علوم دینی و تربیتی و نیز تجارب زیستۀ آموزگاران، چگونه میتوان از نقش هر موقعیت بهمنظور بهرهبرداری بهینه از آن در برنامۀ درسی آموزش دینی استفاده کرد.
یافتههای حاصلشده از مصاحبه با متخصصان بهصورت اصول ناظر بر انتخاب بهینۀ موقعیتهای آموزش دینی تدوین شدهاند که خود شامل سه اصل استفاده از فرصتها، جذابیتدادن و تنوعبخشی به موقعیتها، و فعالکردن بچهها در موقعیت هستند؛ درحالی که تجارب آموزگاران، مشتمل بر پرکاربردترین موقعیتهایی است که به هشت مقوله تقسیم میشوند و در ادامه، آنها را شرح میدهیم.
برهمزدن روال عادی زندگی، موقعیتی را فراهم میکند که حاصل آن، رشد فهم و درک انسان است؛ مثلاً مصاحبهشوندۀ شمارۀ 2 طبق اظهارات خود، هنگام وقوع پدیدههای طبیعی مثل زلزله، ضمن اشاره به قدرت خداوند متعال، از این موقعیتها برای آموزشدادن نماز آیات به دانشآموزان استفاده کرده بود.