Abstract:
پژوهش حاضر به بررسی فضاسازهای ذهنی در ادبیات داستانی کودکان در زبان کردی میپردازد با این هدف که مشخص سازد کاربرد فضاسازها در ادبیات داستانی کودکان چگونه است و چگونه به مفهومسازی و انتقال مفاهیم کمک میکنند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا پیکرهای از متون نوشتاری کتاب داستانهای کودکان در زبان کردی ساخته شود. این پیکره شامل ٢٠ جلد کتاب داستان (١٠ جلد با نویسندة مرد و ١٠ جلد با نویسندة زن) است که در پژوهش حاضر مورد استفاده قرار گرفت. در مجموع ١٠٠٢ جمله که انواع فضاسازها در آنها استفاده شده بود یافت شد، سپس تعداد ٢٤ جمله به شیوهای تصادفی استخراج و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل این جملات با هدف مشخص نمودن چگونگی عملکرد فضاسازهای ذهنی در ایجاد فضاهای ذهنی و انتقال مفاهیم نشان میدهد که وجود فضاسازها یک عنصر بسیار مهم در درک و انتقال مفاهیم در ادبیات کودکان بوده و عدم استفاده مناسب از آنها در متون داستانهای کودکان باعث میشود که خواننده به درک درستی از جمله نرسد.
The present study investigates mental spaces in children's fictional literature in the Surani dialect of Kurdish language, this study aimed to specify the use of space builders in children's fictional literature and to how it contributes to the conceptualization and transfer of concepts. In this study, a corpus of children's stories in the Kurdish language including 20 storybooks (10 with male and 10 with female author) was utilised. In a total of 1002 handred sentencse of this books, space builders of different types were found from among which 24 sentences were extracted and carefully analyzed. After reviewing and analyzing these sentences to determine how mental space builders function in creating mental spaces and transferring the concepts, the results of research showed that space builders are a very important issue in understanding and conveying concepts in children's literature. It can also be said that the lack of space builders in the texts of stories causes the reader not to correctly understand the sentences.
Machine summary:
ادبيـات کودکان در زبان کردي نيز که تا چندي پيش مـورد توجـه نويسـندگان قـرار نگرفتـه و بـه صورت مکتوب درنيامده بود، در چند سال اخير مورد توجـه نويسـندگان زن و مـرد قـرار گرفته است ؛ بنابراين ، جا دارد که ادبيات کودکـان در زبـان کـردي (Kurdish Language) از ديدگاه هاي مختلف مورد بررسي قرار گيرد، به اميد آنکه راهي براي پيشرفت و اعتلاي امـر پژوهش در اين حوزه فراهم شود.
زبان شناسي شناختي داراي رويکردهاي متفـاوتي اسـت کـه يکـي از ايـن رويکـردهـا معناشناسي شناختي (Cognitive semantics) است که به پژوهش هـايي دربـارة ارتبـاط بـين تجربه ، نظام هاي مفهومي و ساختار معنايي کـه بـه وسـيلة زبـان رمزگـذاري شـده اسـت ، مـي پـردازد، (٢٠٠٧:٥ ,Evans Vyvyan).
فضاسـازها عناصر زباني اند که نقش آن ها يا ايجاد فضاي جديد است يا تغيير کانون توجه بين فضاهاي ذهني که پيش تر در پاره گفتار توليد شده اند و به درک مفاهيم توسط افراد کمـک مـي کننـد (صفوي ، ١٣٩٧: ٣٨١-٣٧٩؛ ٣٧١-٢٠٠٦:٣٦٨ ,Evans and Green).
نتايج به دست آمده از پژوهش وي نشان مي دهد در هر دو داستان به طور گسترده فضاسازهايي مانند عبـارات قيـدي (زمـان ، مکـان و حالـت )، عبارات شرطي ، حروف ربط ، ازپيش انگاري و کميت نماها استفاده شده است که از اين بـين گروه هاي قيدي (مکان و زمان ) داراي بيشترين بسامد بوده است و همچنـين عوامـل بـافتي شامل بافت زباني ، موقعيتي ، کاربردشناختي و نيز عوامل فرهنگي و تجربي نقش بسزايي در انتقال و درک مفاهيم نهفته در داستان ها داشته اند.