Abstract:
مدخل امام «علی7» در دائرهالمعارف قرآن لایدن، توسط «علیسلطان آسانی»؛ مسلمان اهل سنت اهل نایروبی، به نگارش درآمده است. این مدخل، ضمن گزارش درست برخی مطالب، همچون؛ برخورداری امام علی7 از مقام امامت و علم باطنی، حاوی نکات نادرستی، چون نسبتدهی رهبری صوفیه به آن حضرت، نیز از وجود نام و فضایل امام علی، در متن مصحف حضرت علی علیه السّلام و انتساب برنتافتن مصحف عثمانی از سوی شیعیان تا قرن چهارم، است.
پژوهه حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی و تحلیل رویکرد و مطالب این مدخل پرداخته و بر اساس آموزههای قرآن و روایات، صحت و سقم آن را، باز نمایانده است و میزان همآوایی آن را با منابع و مکتوبات شیعی، اهلسنت و مستشرقان، آشکار ساختهاست. یافتههای تحقیق، نشانگر آن است که نویسنده، گرچه در بیان برخی مطالب، جانب واقعیت را پاس داشته، اما در پارهای از موارد، دچار چالشهایی همچون عدم جامعیت، اختصارگویی زیانآور، شناساندن امامعلی علیه السّلام به پیشوایی باطنیه و متصوفان و.... شده است. این مدخل امام علی علیه السّلام، با مدخلهای دیگر لایدن و مکتوبات مستقل استشراقی، دارای همآوایی و ارجاعات فراوان به آنها است؛ ولی بر خلاف انتظار، به هیچ یک از منابع روایی، تفسیری و تاریخی شیعه، ارجاعی ندارد و همآوایی خاصی با منابع معتبر اهلسنت نیز در آن، مشهود نیست.
The entry of Imam "Ali (AS)" in the Encyclopedia of Quran Leiden, by "Ali Sultan Asani"; Written by a Sunni Muslim from Nairobi. This entry, while correctly reporting some content, such as; Imam Ali (AS) has the position of Imamate and esoteric knowledge, contains incorrect points, such as attributing the Sufi leadership to him, also the existence of the name and virtues of Imam Ali (AS) in the text of Imam Ali (AS) and the rejection of the Ottoman Qur'an by Shiites It is the fourth century. The present study, with a descriptive-analytical method, has studied and analyzed the approach and contents of this entry and based on the teachings of the Qur'an and hadiths, has shown its accuracy and validity and its degree of harmony with Shiite, Sunni and Orientalist sources and writings. Is obvious. The findings of the research indicate that the author, although he was on the side of reality in expressing some issues, but in some cases, he faced challenges such as lack of comprehensiveness, harmful brevity, introducing Imam Ali (AS) to his esoteric leadership and mystics, etc. .. has been. This entry of Imam Ali (AS), along with other entries of Leiden and independent Oriental writings, has many consonants and references to them; But contrary to expectations, it does not refer to any of the Shiite narrative, interpretive and historical sources, and there is no specific harmony with the authentic Sunni sources.
Machine summary:
(آسانی، 2001: 1/62) نویسنده اعتقادات شیعه را نسبت به قرآن، به عنوان مصحفی واحد، در تطور زمان، متفاوت میداند وی در ابتدا و همسو با نگاه عرفی سایر مستشرقین معتقد است که شیعیان در ابتدا قائل بهاین مسئله میباشند که علی(علیه السلام) نسخه معتبری از قرآن را در اختیار داشته که مخالفان سیاسیاش آن را کنار نهادند و در عوض نسخهای رسمی را رواج دادند که توسط رقیب او عثمان خلیفه سوم صادر شدهبود و از مصحف عثمانی، آیاتی که حاوی نام علی(علیه السلام) و دیگر افراد اهلبیت پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)بهعنوان رهبران امت اسلامی بود حذف گردید و مصحف علی(علیه السلام) بهصورت مخفیانه به امامان بعدی منتقل شد که مندرجات آن در زمان ظهور امام دوازدهم، بر جهانیان آشکارمیگردد.
(آسانی، 2001: 1/62) اگر چه انگاره خطایِ عدم تفكیك میان عرفان ناب توحیدی و جریان صوفیگرای بدعتآمیز خانقاهی، و استناد دادن ظهورِ جریان تصوف از اندیشه اسلامی و همبستگی آن با دین اسلام و بهزعم برخی تشیع، در میان غالب مستشرقان و برخی مسلمانان، رواج دارد و علل و عوامل این خطای بزرگ؛ اظهارات و انتسابهای خود تصوف برای مشروعیت و حفظ پایگاه خویش و معرفی نمودن امام علی(علیه السلام) به عنوان سر سلسله تصوف و انتساب سلوك باطنی و روش عرفانی خود به آن حضرت و دیگر امامان اهل بیت: و تبلیغات گسترده آنان از قرن هشتم تاکنون در این زمینه است كه سبب پدید آمدن این اشتباه در میان افراد مسلمان و مستشرقان شده است؛ این انگاره غلط، به گونهای انبوهی یافتهاست که مستشرقان، نقطه اتصال و همبستگی تشیع و تصوف را موضوع «ولایت» میدانند (الهامی، 1378: 3)؛ در حالی كه مراجعه كوتاهی به روایات شیعی، میتوانست نویسنده مدخل را از این پندار نادرست، دور سازد و به جداسازی عرفان ناب شیعی، از جریان تصوف بدعتآمیز رهنمون سازد؛ زیرا روایات متعددی در مذمت صوفیه از پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)و ائمه معصومین: در روایات شیعی وجوددارد.