Abstract:
در اوایل قرن چهارم، خلافت عباسیان به نهایت ضعف خود رسید. این عامل سبب پیدایش دولتهای مستقلی در سراسر خلافت عباسیان شد. یکی از خاندانهایی که در این دوره و در میان قبایل کرد به فکر استقلال رسیدند قبیله برزیکان که تحت ریاست حسن بن حسین برزیکانی معروف به حسنویه بود. این خاندان همزمان با دولتهای دیگر که در پی استقلالطلبی بودند است ازجمله این دولتها دولت آلبویه است. در این مقاله سعی شده که روابط این خاندان با آلبویه بررسی شود و با توجه به اینکه هر دو این خاندانها شیعیمذهب بودهاند، آیا مذهب در این روابط نقش داشته یا نه؟
In the early fourth century, the Abbasid caliphate reached its extreme weakness. This factor led to the emergence
of independent states throughout the Abbasid caliphate. One of the dynasties that came to mind during this
period and among the Kurdish tribes was the Barzikan tribe, led by Hassan bin Hussein Barzikani, known as the
Hasaniyya. This dynasty is at the same time with other governments that sought independence, including the
government of Al-Buwayh. This article tries to examine the relations of this family with Albuyeh and
considering that both of these families were Shiites, did religion play a role in these relations or not?
Machine summary:
گروهی از مستشرقین؛ کرد (دایره المعارف اسلام ج اول، صص 44 45) قلمرو این خاندان را در ابتدا از منطقه جبال دانسته (محمدامین زکی بیگ؛ پیشین، ج 1، ص 107) که در زمان "حسنویه " با تصرفاتی که صورت گرفت دینور، نهاوند، شاپورخواست، یزدگرد و اسدآباد همدان را نیز شامل گشت.
قتل مرداویج و گرفتاریهای جانشینان او برای تسلط بر قلمرو وی و همین طور ضعف دستگاه خلافت که از سال 334 تحت الحمایه آلبویه شده بود که خود سرگرم نزاع با رقبایی چون حمدانیان موصل، شاهینیان بطایح و بریدیان بودند به حسنویه فرصت داد تعدادی از شهرهای جبال، ازجمله سهرورد، دینور، شهر زور، نهاوند و شاپورخواست را به تصرف خود درآورد (اصطخری.
این لشکرکشی به شکست عزالدوله و پذیرش صلح از سوی وی انجامید، ولی با رسیدن کمک از سوی حمدانیان موصل و سپاهی که حسنویه به سرکردگی دو پسرش، عبدالرزاق و ابوالنجم بدر، به یاری وی فرستاده بود، خیلی زود پیمان خود را با عضدالدوله نقض کرد (ابن خلدون.
در سال 373 محمد بن غانم برزیکانی با تعدادی از قبایل کرد که از پدر فرمان نمیبردند، به قلمرو فخرالدوله هجوم آورد و اطراف قم را غارت کرد، فخرالدوله از متحد خود، بدر، کمک خواست و با یاری بدر میان آنها صلح ایجاد شد، ولی محمد بن غانم همچنان در ناحیه هفت جان باقی ماند تا اینکه در سال 375 شکست خورد و کشته شد (ابن اثیر.