Abstract:
دقت در آیات و روایات مشورت و نیز سیرة پیامبرص نشان میدهد که «مشورت» در اسلام به منزلة یک واجب یا مستحب مشخص، به شکلی تعبدی با امری مولوی، تشریع نشده است. آنچه در عرصه تشریع در اینباره بیان شده، ارشاد بر امری است که خلقت آدمی بر آن سرشته شده است. با توجه به معصوم بودن پیامبرص، شور و مشورت ایشان با اصحاب و کارگزاران در امور دنیویی بوده است. مشورت در سیرة پیامبرص با اصحاب و کارگزاران دارای جایگاه والایی بوده و ایشان در موقعیتهای مختلف سعی در نهاینه کردن مشورت در بین اصحاب و کارگزاران داشته است. «مشورت با صاحبان معرفت و تجربه و آگاهی»، «قدرت و قاطعیت در تصمیمگیری»، «تدبّر و عاقبتاندیشی»، «یافتن راهکار و روش مناسب در تصمیمگیری»، «نهادینه شدن مشورت» از جمله معیارهای پیامبرص هنگام تصمیمگیری میباشد.
Machine summary:
بررسي جايگاه مشورت در سيرة پيامبر(ص) با اصحاب و کارگزاران و معيارهاي تصميم گيري نزد ايشان ابراهيم کارگران چکيده دقت در آيات و روايات مشورت و نيز سيرة پيامبر(ص) نشان ميدهد که «مشورت » در اسلام به منزلۀ يک واجب يا مستحب مشخص ، به شکلي تعبدي با امري مولوي، تشريع نشده است .
پيامبر(ص) به جهت انساني کامل و نيرومند، جداي از اتصال به وحي و مقام خليفۀ الهي نيازمند مشورت با کسي نبود؛ ولي با اين وجود، در کارها با اصحاب و کارگزاران خود مشورت ميکرد و عمل به شورا در صورتي که مورد تأييد ايشان بود، از اصول مسلم سيرة آن حضرت بود.
». در اين آيه به دو رکن مهم ادارة امور جامعه : يکي مشورت و شورا و ديگري عزم يا تصميم گيري اشاره شده است .
1 جعفر سبحاني دربارة حکمت مأموريت رسول گرامي به مشورت با امت ، مواردي را در کتاب «شورا در قرآن و نهج البلاغه » برشمرده است که يک مورد از آنها بديع است : پيامبر(ص) به وسيله مشورت ، دوست و دشمن را از هم ديگر تشخيص مي داد؛ زيرا دشمنان در هنگام ابزار نظر، با مطرح 2 کردن نظريه هاي کينه توزانه ، ماهيت خود را نشان ميدادند.
موارد متعددي از سيره پيامبر(ص) در تاريخ ضبط شده است که آن حضرت براي تصميم گيري و اقدام ، شورايي را تشکيل داده و مسئله اي را با جمع به شور ميگذاشت .
در اين آيه ، خداوند به پيامبر ميفرمايد وقتي با مسلمانان مشورت کردي و تصميم گرفتي، بر خدا توکل کن .