Abstract:
ابوالقاسم سحاب تفرشی از فرهیختگان اواخر عهد قاجار و عصر پهلوی اول بوده است. در کارنامه علمی و ادبی سحاب آثار بسیار متنوعی وجود دارد، متونی مانند درسنامه های فنی و ریاضی دارالفنون، اولین نمونهها از نگارشهای جدید ایرانیان درباره تاریخ حیات امامان شیعه، شرح حال نویسی نامداران تاریخ اسلام به زبان فارسی با الهام از شرح حالهای کلاسیک عربی مانند تاریخ الاسلام ذهبی، فرهنگ لغت فرانسه به فارسی و اولین نمونههای پیشتازانه برای شناخت وضع معاصر کشورهای اسلامی. سحاب در تاریخنگاری بیشتر به تاریخ اسلام به ویژه تاریخ ائمۀ اطهار پرداخته که به صورت شرح حال نویسی است. اصلیترین ویژگیهای تاریخ نگری سحاب، توجه به تاریخ اسلام و تاریخ تشیع است. سحاب در علت تالیف کتب تاریخ ائمه به ارادت خاص خود به آنان اشاره دارد. وی فرزند زمانهای است که افکار و تمایلات ضد اسلامی و باستان گرایی و ناسیونالیسم در میان آن دوره رواج داشت و این افکار از سوی حاکمیت نیز حمایت میشد، اما سحاب با وجود برخورداری از عقاید عمیق اسلامی، گرایش بسیاری به پیشرفت کشورهای اسلامی به سبک اروپائیان داشت. مسئلۀ اصلی پژوهش این است که جایگاه تاریخ نگاری و تاریخنگری ابوالقاسم سحاب تفرشی را مورد بررسی قرار داده باشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد و منابع کتابخان های، به بررسی مولفههای تاریخنگاری و ویژگیهای تاریخنگری میپردازد.
Abol-Qassem Tafreshi was one of the intellectuals of the late Qajar period and the first Pahlavi era. Sahab's scientific and literary record includes a wide variety of works, such as technical and mathematical textbooks of the Dar al-Fonun, the first examples of new Iranian writings on the life history of Shiite Imams, and biographies of famous Islamic historians in Persian inspired by Sharh. Classical Arabic modes such as Tarikh al-Islam Zahabi, The French-Persian dictionary and the first leading examples for understanding the contemporary situation of Islamic countries, Sahab in historiography focuses more on the history of Islam, especially the history of the Imams It is writing. In selecting the sources of the Islamic era with the focus on Shiite books, he has also used Sunni sources in compiling these books among these various works, there are works with a more historical approach or nature. The main features of Sahab Historiography are the history of Islam and the history of Shiism. Sahab refers to the special devotion to the Imams in compiling the history books of the Imams (as). He is the son of a time when anti-Islamic, antiquarian and nationalist ideas and tendencies were prevalent in that period and were also supported by the government, but Sahab, despite having deep Islamic beliefs, has a great tendency to develop countries. It was European in the style of the Europeans. The main issue of the research is to examine the position of historiography and historiography of Abolghasem Sahab Tafreshi Using the descriptive-analytical method and relying on library documents and resources, the presentation examines the components of historiography and the characteristics of historiography.
Machine summary:
در این مقاله به رویکردها، سبکهای تاریخنگارانه، موضوعات، نثر و نیز رهیافتهای اساسی وی در تاریخ نگاری همچون: رهیافت اداری، اجتماعی و اقتصادی در تاریخ خجسته؛ رهیافت روشنفکری مذهبی در بازگشت به اسلام همزمان با اقبال نسبت به مدرنیسم که از ویژگیفکری سحاب است، می پردازیم: بررسی ویژگیهای تاریخنگاری و تاریخنگری ابوالقاسم سحاب تفرشی بر اساس آثار مکتوب عمدهترین مسئلهای است که این پژوهش میکوشد به روش توصیفی-تحلیلی به شرح آن بپردازد و در پژوهشهای وی اهمیت و کیفیت آنها را بهعنوان پژوهش تاریخی، نقد و اعتبار سنجی نماید.
(سحاب، 1394: 122) -تاریخ اقتصادی: سحاب در تاریخ خجسته روایتگر تحولات اقتصادی و اقتصاد سیاسی عهد پهلوی اول است و در بعضی مواقع اخبار اقتصادی کشورهای دیگر را نیز آورده، بخش قابل توجهی از کتاب مربوط به وقایع اقتصادی بوده که نمونهای از این گزارشها عبارتند از: سال 1306:ششم اردیبهشت مقدمات تأسیس بانک ملی از وزارت مالیه به خزانه داری داده شد و دکتر داندز سوئیسی را برای پست خزانه داری ایران معرفی نمودند.
تألیفات: 1-تاریخ ائمه 2-پیدایش اختلاف بین امین و مأمون ترجمهها: 1-السقیفه 2-تاریخ قرآن مقالات:1-طلوع آفتاب نبوت 2-بالاترین درجۀ بخشش 3- ایمان 4- اسلام و ایرانیان در طب جدید 5- ادبیات عرب الف)کتب تألیفی 1- تاریخ ائمه: عباس سحاب در مقدمهای که به ترجمۀ کتاب تاریخ نقاشی در ایران، چاپ سوم1357، افزوده است، چنین مینویسد: «ابوالقاسم سحاب در نظر داشت که یک دوره تاریخ کامل ائمه اطهار را تدوین نماید که که متاسفانه با مرگ سحاب باستثنای کتاب زندگانی حضرت امام حسن که نیمه تمام است، این کار مهم تاریخی ناقص ماند.