Abstract:
حقوق بشر از جمله مفاهیمی است که بهرغم ذاتی بودن آن، پس از جنگ جهانی دوم و تصویب اعلامیة حقوق بشر، مورد توجه جهانیان قرار گرفت. حقوقی که به دلیل ذاتی بودن آن، به افراد خاصی تعلق نداشته و همة بشریت از آن برخوردار هستند. به همین دلیل، دولتهای جهان ملزم هستند آن را مورد رعایت و احترام قرار دهند. علت برقراری این حقوق نیز بی تردید شخصیت و کرامت ذاتی بشر است. مقالة حاضر به این نتیجه دست یافته است که هر چند پیشرفت های اخیر جامعۀ جهانی، تاثیر شگرف بر حقوق بشر و تحول آن داشته است، اما بررسی بیانات به جای مانده از امام سجاد (ع) نشان می دهد که برخی از جنبههای این مفاهیم، قرنها قبل مد نظر آن حضرت قرار داشته است.
It does not expire many years from the genesis concept of citizenship rights. The rights that for the reason of being natural it does not allocated and its belong to all of the humanity or for the reason of relationship called subject, the government must consider for its citizens. any of these concepts are possessing numerous instanced. So that not doing of any of them terminate the violations of human rights and citizenship. The reason of establishment of these rights is not thing except natural personality and generosity of humans. This article is written as descriptive and analysis have reached to this conclusion that however the recent headways of global society had wonderful trace but studing written by imam sajad shows that some of these aspects of these concepts before century is paid attention by that imam.
Machine summary:
زيرا دعا به آن معنايي که از صحيفۀ سجاديه فهميده مي شود يک حرکت سريع در رفع آفات روحي و عقيدتي جامعه است و شامل رابطۀ انسان با خدا، انسان ها با خود و حتي دستگاه حاکم است و همان گونه که برخي نيز معتقدند، آن را مي توان مبناي حقوق بشر از ديدگاه امام سجاد تلقي نمود (ايزدي ، ١٣٩١: ص٤٦).
در فراز سي و هشتم از رسالۀ حقوق ، امام سجاد (ع ) مي فرمايند: «اما حق خصمي که نسبت به او ادعا داري اين است که اگر تو راست مي گويي ، براي خاتمه و خروج از دعوي نيکو سخن بگويي زيرا ادعا، درشتي و سنگيني در گوش طرف به وجود مي آورد.
در فراز سي و هفتم از رسالۀ حقوق ، امام سجاد (ع ) مي فرمايند: «اگر مدعي دروغ مي گويد يا واقعا خطا کرده و يا دچار توهم شده است ، در اين صورت بايد با رفق و مدارا او را به اشتباهش متنبه کرد و لازمۀ آن مراعات وي مي باشد.
در همين راستا نيز پيامبر اکرم (ص ) در سخني مي فرمايند: «هيچ مؤمني به تکامل ايماني نمي رسد مگر اين که هواي نفس خود را پيرو دستوراتي قرار دهد که من براي شما آورده ام » (سيوطي ،١٩٨٣م : جلد دوم ، ص٣٠).