Abstract:
نهاد مقدس خانواده رکن بنیادین اجتماع بشری در فرهنگهای گوناگون است تا آنجا که سعادت و شقاوت امتها با سلامت و کیفیت خانوادهها پیوند خورده است و نخستین شرط داشتن جامعهای سالم و پیشرفته، سلامت و پیشرفت خانوادههای آن جامعه است. فرد تحت تاثیر روابط سالم حاکم بر خانواده، شیوههای ارتباط پذیری و تعاملهای سازنده با جامعه را یاد میگیرد برعکس، هر چه خانواده دارای عملکرد بد و آشفته باشد به همان نسبت سلامت آن جامعه بیشتر تهدید میشود. در این مقاله با توجه به برخی آیات قرآن، روایات و کتب مختلف ضمن معناشناسی خانواده و بیان اهمیت و ضرورت بحث، به بررسی مهمترین عوامل تقویت و تضعیف بنیان خانواده از جمله ازدواج، زن، حجاب، اخلاق، صبر و شکیبایی، عفو و گذشت، طلاق، بدبینی، بدزبانی، بیعفتی و... از منظر ادیان و مذاهب مختلف پرداخته شده است. تبیین راهها و عوامل موثر و غیر موثر بر بنیان خانواده، هدف اصلی این مقاله است که نتیجه پایبندی به آموزههای دینی و عمل به سیره و اندیشههای انبیا و معصومین است.
Machine summary:
البته در این راه موانع و عواملی هم وجود دارند که اگر به آنها توجه نشود ممکن است باعث اختلاف و تشنج و نابودی بنیان خانواده شوند.
قرآن کریم در باب قانون ازدواج میفرماید: «یکی از نشانههای خدا این است که برای شما از جنس خودتان همسرانی آفرید تا به واسطة آنها آرامش بیابید و میان شما بذر رأفت و محبّت افشاند تا مایة بقای زندگی نوع باشد.
از این جهت رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم فرمودند: « از بهترین وساطتها، واسطهگری و شفاعت بین دو نفر در امر ازدواج است» (نهج الفصاحه، ج 1، حدیث 263) طبق آيات و روايات وارد شده از ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ هر مردي با هر زني نمي تواند ازدواج کند و به اصطلاح برخي زنان براي برخي مردان حرام هستند و اين حرمت يا به سبب ارتباط نسبي است مثل، خواهر، مادر، خاله، عمه و...
درست است که در فرهنگ بودایی به رهبانیت و تجرد بسیار توجه شده است، اما برای آنهایی که نمیتوانند خود را به این شرایط متعهد سازند، ازدواج و تشکیل خانواده، بهترین محیط و امری سودمند برای رشد و تعالی محسوب می شود.
نتيجه از دیدگاه ادیان و آیین های مختلف عوامل فراوانی در تحکیم و تقویت بنیان خانواده و سرزندگی آن مؤثرند که در این مقاله به مهمترین آنها پرداخته شده است؛ از جمله: حسن معاشرت در خانواده که در دو محدودة مرزهای حقوقی و دستورالعملهای اخلاقی تعیین میشود.