Abstract:
امروزه یکی از نگرانیهای جامعه در بارۀ چگونگی تربیت است. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی مفهومی تربیت بر اساس دیدگاه امام رضا(ع) است. روش پژوهش، تحلیل محتوا با رویکرد کیفی و استنتاجی است. واحدهای بررسی این پژوهش اسناد و متون مرتبط با حوزۀ تربیت از منظر امام رضا(ع) بوده است. بر اساس یافتههای پژوهش ده مبنا، پنج اصل و هفت روش به دست آمد که الگوی مفهومی تربیت را ترسیم نمود. در این الگوی تربیت، اصول شامل رعایت خدامحوری، ارتقای روحیه و انگیزه، توجه به سلامتی جسم و روح، اخلاقمداری و تعامل مؤثر با جامعه تعیین گردید. روشهای متناظر با اصول شامل شناخت زندگی سعادتمندانه و هدفمند، روش تربیت مبتنی بر عمل، بهرهگیری مسئولانه از طبیعت، درک اهمیت سلامتی و تعادل جسم و روان، نهادینهسازی فضایل اخلاقی، خویشتنداری و پرورش هویت اجتماعی بود. معرفی الگوهای تربیتی شایسته و شیوههای تربیت صحیح در خانواده، از طریق سیاستگذاری در نهادهای تربیتی مانند رسانه و کاهش فاصله میان سخن و عملِ الگوهای تربیتی، ازجمله پیشنهادهای کاربردی این پژوهش است.
Nowadays, manner of education is one of the concerns of society. In this regard, the present study mainly aims at designing a conceptual model of education based on the perspective of Imam Reza. (AS). The research method is content analysis with a qualitative and inferential approach. The study units of this research comprise documents and literature pertaining to the field of education from the perspective of Imam Reza (AS). Based on the research findings, ten bases, five principles and seven methods were obtained that depicted the conceptual model of education. In this education pattern, principles such as observance of God-centeredness, promotion of spirit and motivation, attention to the health of body and soul, ethics-orientation and effective interaction with society were determined. Methods corresponding to principles included recognizing a blissful and purposeful life, method of action-based education, responsible use of nature, understanding the importance of health and physical and mental balance, institutionalization of moral virtues, self-control, and cultivating social identity. Introducing competent educational models and methods of proper upbringing in the family through policy-making in educational institutions namely, the media and reducing the speech-action gap of educational models are among the practical suggestions of this research.
Machine summary:
مقدمه و بيان مسئله بـا دقـت در طبيعـت و بافـت وجـودي انسـان ، ريشـه هـاي ضـرورت و اهميـت تربيـت را بهتـر درمييابيم ؛ چراکه در نفس آدمي با آنکه گرايش به خير و شر نهفته اسـت و زمينـه هـاي صـعود و سقوط در نهاد او قرار داده شده است تکامل انسان نيازمند تلاش و توجه و حرکت است ، و اگر او را رها کنند و به خود واگذارند، انحطاطش شروع ميشود (کـاردان و همکـاران ، ١٣٨٢، ج ١: ١٩).
از طرفـي شـواهد مبنـي بـر رشـد ١٥درصـدي سالانۀ آسيب هاي اجتماعي از قبيـل : قـانون شـکني ، بحـران هويـت ، افـزايش جـرائم جنسـي ، آمـار چشمگير سقط جنين ، خشونت و پرخاشگري ، مشکل تحديد نسل ، طلاق ، اعتياد، ازخودبيگـانگي و سرگشتگي فرهنگي ، سوءاستفاده از فناوري ، عدم وجدان اخلاقي و تعهد کاري (مظـاهري ، ١٣٩٤) و آسيب هاي اين چنيني پرسش چگونگي الگوهاي تربيتي را دربارة انسان در هـر جايگـاهي ماننـد: ١٤٢ سال سيام | شماره پنجاه و چهارم | بهار ١٤٠١ پدر، مادر و فرزند مطرح مي کند؛ هرچند در تربيت فرد عوامـل متعـددي دخيـل هسـتند.
Learning نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) ١٤٥ زندگي درست را براي فرزند خيـالي خـود ترسـيم کـرده اسـت ، مـيگويـد: «در زنـدگي پـيش از آموختن هر حرفه ، بايد”حرفۀ انسان بودن “ را آموخت .
Milgram ١٥٠ سال سيام | شماره پنجاه و چهارم | بهار ١٤٠١ واکاوي پژوهش هاي انجام شدة قبلي نشان داد که هيچ کدام از آن ها، اشـارة صـريحي بـر ارائـۀ الگوي مفهومي در خصوص تربيت ، مبتني بر ديدگاه امام رضا(ع ) نداشته است .