Abstract:
در این پژوهش به تبیین رفتار ریسک گریزی در اقتصاد ایران پرداخته شده است. به این منظور با استفاده از روشهای مختلف اقتصادسنجی پارامتر ریسک گریزی و شاخص شدت تحریم در اقتصاد ایران طی دوره فروردین 1386 تا اسفند 1398 برآورد شده است. سپس متوسط ویژگیهای فردی و اجتماعی در ایران و شاخص نابرابری با استفاده از دادههای طرح هزینه و درآمد خانوار محاسبه شده است. نتایج نشان داد، افزایش متوسط سنی جمعیت، نرخ اجارهنشینی، نسبت جنسیتی زنان در جامعه، سهم متأهلین از جمعیت، نوسانات تولید ناخالص داخلی و تشدید تحریمها منجر به افزایش سطح ریسک گریزی در اقتصاد میشود. همچنین افزایش رشد اقتصادی، سالهای تحصیل، گسترش شهرنشینی، بعد خانوار، افزایش نابرابری درآمد، بهبود شرایط بازار کار و نرخ تملک خودرو، عوامل بهبود ریسک پذیری در اقتصاد هستند.
In this study, risk aversion behavior in the Iranian economy has been explained. For this purpose, using various econometric methods, risk aversion parameter and sanctions intensity index in the Iranian economy during the period of April 2007 to March 2020 has been estimated. Then the average individual and social characteristics in Iranian society and inequality index using households' income and expenditur survey data and household income is calculated. The results show that the increase in the average age of the population, rental rates, gender ratio of women in society, the share of the married population in the population, fluctuations in GDP and the intensification of sanctions lead to an increase in risk aversion in the economy. Also, increasing economic growth, years of education, urbanization, household size, increasing income inequality, improving labor market conditions and car ownership rates are factors in improving risk taking in the economy.
Machine summary:
به اين منظور با استفاده از روش هاي مختلف اقتصادسنجي پارامتر ريسک گريزي و شاخص شدت تحريم در اقتصاد ايران طي دوره فروردين ١٣٨٦ تا اسفند ١٣٩٨ برآورد شده است .
هم چنين با توجه به اينکه سطح مطلوبيت افراد از مصرف و ميل به سرمايه گذاري به صورت مستقيم و غيرمستقيم به ريسک گريزي آن ها وابسته است ، بنابراين محاسبه شاخص ريسک گريزي مي تواند به درک و تبيين بهتر نظريه هاي سرمايه گذاري و رشد اقتصادي کمک شاياني کند؛ با استفاده از نتايج اين پژوهش مي توان رهنمودهاي مناسب تري در خصوص رسيدن به اهداف اقتصاد کلان ارائه داد.
5 بسياري از مطالعات به اندازه گيري شاخص ترجيحات ريسکي در اقتصاد پرداخته اند (شيو و همکاران ، ١٩٩٢؛ ساونگپي و شرستا٦، ٢٠٠٩؛ گاندلمن و ماريلو٧، ٢٠١٤؛ اميني راد و همکاران ، ١٣٩٨)؛ با اين حال بررسي عوامل مؤثر بر ريسک گريزي همچنان به عنوان يک سؤال مهم در ادبيات پژوهش باقي مانده است .
در ادامه با محاسبه ميانگين شاخص هاي اجتماعي (سن ، تحصيلات ، سهم شاغلان از کل جمعيت ، نسبت متأهلين از جمعيت ، نسبت جنسيتي، نرخ اجاره نشيني، نرخ تملک خودرو و متوسط بعد خانوار سهم هزينه هاي خالص دهک اول به دهک دهم ) از اطلاعات طرح هزينه و درآمد خانوار به صورت ماهانه ، اثرات متغيرهاي اجتماعي، شاخص شدت تحريم و توليد ناخالص داخلي بر شاخص ريسک گريزي تخمين زده شده است .
(1997), Gender differences in risk behavior in financial decision-making: An experimental analysis, Journal of Economic Psychology, 18(6): 605-628.