Abstract:
سرپرست خانوار در معرض آسیبهای روانشناختی و اجتماعی شدن قرار ندارند و بر همین اساس باید به دنبال شناسایی و کاربرد مداخلات روانشناسی موثر در جهت کاهش این آسیبها بود. این پژوهش باهدف مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد با واقعیت درمانی کالا در بر نگرش به زندگی و اضطراب اجتماعی زنان سرپرست خانوار با نشانههای اضطراب اجتماعی انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون، پسآزمون، پیگیری و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان سرپرست خانوار مراجعه شده به کلینیک مددکاری اجتماعی یارا شهر تهران در سال 1400 بود که ازاینبین، 45 نفر به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و بهطور تصادفی در گروههای آزمایش (درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد واقعیت درمانی گلاسر) و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای مورداستفاده شامل شاخص نگرش به زندگی باتیستا و الموند (1973) و مقیاس اضطراب اجتماعی جرابک (1996) بود. آنالیز دادهها با روش تحلیل واریانس آمیخته همراه با اندازهگیری مکرر و با استفاده از نسخه 26 نرمافزار SPSS انجام شد. نتایج آنالیز دادهها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد واقعیت درمانی گلاسر بر بهبود نگرش به زندگی و اضطراب اجتماعی در زنان سرپرست خانوار با نشانههای اضطراب اجتماعی موثر است. تفاوت میانگین گروه واقعیت درمانی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در این متغیرها غیر معنادار بود. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، در مورد زنان سرپرست خانوار، متخصصان حوزه باعث میتوانند مداخلات واقعیت درمانی و درمان پذیرش و تعهد را بهمنظور بهبود اضطراب اجتماعی و نگرش به زندگی در آنها مورداستفاده قرار دهند.
Female-headed households are exposed to various psychological and social harms. The aim of this study was to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy and glasser’s reality therapy on attitudes toward life and social in female-headed households with symptoms of social anxiety. This study was a quasi-experimental study with pre-test, post-test, follow-up, and control groups. The statistical population of this study included all head of household women referring to Yara social work clinics in Tehran city in 1400 of which 45 people were selected by targeted sampling method and randomly in experimental groups (acceptance and commitment therapy and Glasser’s Reality Therapy) and control were included. The tools used included the Jerabek Social Anxiety Scale (1996) and Battista &Almond and Life Regard Index (1973). Data were analyzed by mixed analysis of variance with repeated measures and version 26 of SPSS software. Data analysis showed that acceptance and commitment therapy and reality therapy were effective in improving attitudes toward life meaning and social anxiety in head of household women with symptoms of social anxiety (P<0.05). There was no significant difference between the mean of reality therapy group with acceptance and commitment therapy in these variables (P>0.025). Based on the results of this study, psychological interventions such as reality therapy and acceptance and commitment therapy can be effective in improving social anxiety and attitudes about the meaning of life in the head of household women with symptoms of social anxiety.
Machine summary:
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان سرپرست خانوار مراجعه شده به کلینیک مددکاری اجتماعی یارا شهر تهران در سال ۱۴۰۰ بود که ازاینبین، ۴۵ نفر به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و بهطور تصادفی در گروههای آزمایش (درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد واقعیت درمانی گلاسر) و کنترل قرار گرفتند.
نتایج آنالیز دادهها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد واقعیت درمانی گلاسر بر بهبود نگرش به زندگی و اضطراب اجتماعی در زنان سرپرست خانوار با نشانههای اضطراب اجتماعی مؤثر است.
بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، در مورد زنان سرپرست خانوار، متخصصان حوزه باعث میتوانند مداخلات واقعیت درمانی و درمان پذیرش و تعهد را بهمنظور بهبود اضطراب اجتماعی و نگرش به زندگی در آنها مورداستفاده قرار دهند.
بر همین اساس مطالعه حاضر به مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بهعنوان دو رویکرد مؤثر در کاهش و اصلاح علائم اضطرابی و نگرشهای ناکارآمد بر نگرش به زندگی و اضطراب اجتماعی در زنان سرپرست خانوار با نشانههای اضطراب اجتماعی صورت گرفت.
در این مطالعه برای جمعآوری دادهها از مقیاس اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Scale) و پرسشنامه نگرش به زندگی (Life Regard Index) قبل، بعد و دو ماه بعد از اتمام مداخلات استفاده شد.
بر اساس نتایج پژوهش، واقعیت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در اصلاح نگرش به معنای زندگی و کاهش اضطراب اجتماعی زنان سرپرست خانوار مبتلا به اضطراب اجتماعی اثربخش بود و تفاوتی بین آنها وجود نداشت.