Abstract:
انگیزه کارکنان مراقبتهای بهداشتی درمانی، یک مفهوم کلیدی در دستیابی به ارائه مراقبتهای کارآمد، موثر و با کیفیت است. از طرفی فقدان نیروی کار با انگیزه بر عملکرد سیستمهای بهداشتی درمانی تأثیر میگذارد و در نتیجه، با از دست دادن بخشی از کارکنان بهداشتی درمانی، ظرفیت سیستم را در ارائه مراقبتها به خطر میاندازد. پرستاران بعنوان بازوی اصلی ارائه مراقبت سلامت، در محیطهای بسیار پراسترس و تحتفشار بالا فعالیت دارند. مدیران باید بتوانند با ایجاد محیطکاری مناسب، پرستاران را که ستون فقرات سیستم مراقبتهای سلامتند، مورد توجه قرار دهند. مطالعات مختلفی وجود دارد که ارتباط بین انگیزه و حفظ کارکنان بهداشتی را مورد مطالعه قرار میدهد. بررسی آنچه بر کارکنان بهداشتی درمانی تأثیر میگذارد، میتواند نقش به سزایی در کمک به تصمیمگیری های مدیران مراکز بهداشتی درمانی داشته باشد که همواره به دنبال افزایش کیفیت و کاهش هزینهها هستند. از آنجا که منابع انسانی از با ارزشترین منابع در سازمانها به شمار میرود و با توجه به اهمیت کادر پرستاری در بیمارستان، به عنوان بازوی اصلی ارائه مراقبت سلامت، این مطالعه به بررسی عوامل سازمانی انگیزاننده کادر پرستاری شاغل در بیمارستانها میپردازد.
مواد و روشها: در این مطالعه مروری، بمنظور یافتن مقالات مرتبط از پایگاههای Pubmed, Scopus, Science Direct و موتور جستجوگر Google scholar با کلیدواژههای عوامل سازمانی، انگیزش، انگیزاننده و پرستاران، بهزبان انگلیسی و در بازه زمانی2010 تا 2022 استفادهشده است. باتوجه به شاخصها، مقالات بهدقت بررسیشده و با حذف مقالات غیرمرتبط، تکراری و همپوشان، هدف مطالعه محقق شد. از مجموع 59 مقاله بهدستآمده، 14 مقاله مرتبط باهدف مطالعه، توسط محققین موردبررسی قرارگرفته و دادهها از مقالات استخراج شد.
نتایج: طبقیافتهها، مدیریت و رهبری مهمترین عامل سازمانی موثر بر انگیزه کارکنان پرستاری بود. ضعف مدیریت و حمایت با القای حس منزوی بودن و فقدان نظارت حداقلی، از عوامل ضد انگیزشی مهم در کارکنان مراقبتهای بهداشتی درمانی هستند. حقوق، دومین مولفه پرتکرار بشمار آمد. نکته قابلتوجه این استکه اگرچه نیازهای مالی، از عوامل انگیزاننده در پرستاران بشمار میرود، اما به تنهایی موثر نیست. حفظ ایمنی و سلامت کارکنان درکنار فضای فیزیکی محیط کار، دو عامل موثر دیگر بر انگیزش پرستاران هستند. مساعد بودن محل کار و شرایط محیط، اعم از تجهیزات استاندارد، مواد مصرفی و محلهای استراحت، تاثیر چشمگیری بر انگیزش کارکنان مراقبتهای بهداشتی و درمانی دارد. آموزش ضمن خدمت و یا فراهم بودن امکان ادامه تحصیل، با ارتقاء سطح توانمندی پرستاران و در نتیجه افزایش عزت نفس آنها، از عوامل انگیزشی بسیار مهم به شمار میروند. وضعیت کمبود کار و یا بار کاری بیش از حد در مطالعات مختلف، عامل بیانگیزشی به شمار آمدهاند، زیرا همواره سبب ساز فرسودگی کارکنان شده است. قدردانی، افزایش مسئولیتها و ارتقا شغلی نیز از دیگر عوامل انگیزاننده شناخته شدند.
نتیجهگیری:
ارائه مراقبتهای بهداشتی درمانی کارآمد، موثر و با کیفیت، نیازمند عملکرد مناسب کارکنان در این سازمان هاست. عوامل سازمانی موثر بر انگیزش پرستاران که یکی از مهمترین سرمایههای انسانی در بیمارستانها تلقی میشوند را میتوان در دو دسته عوامل مالی و غیر مالی دسته بندی کرد. نکته مهم اینجاست که عوامل مالی، به تنهایی انگیزانندههای موثری نیستند. ترکیبی از عوامل متعدد، در کنار انگیزانندههایی که جنبه فرهنگی و اجتماعی دارند، نظیر حمایتهای مدیریتی، تحسین از سوی مدیران پرستاری یا جامعه، فرصتهای ارتقاء شغلی و روابط بین فردی بایستی بطور ویژه مورد توجه مدیران و سیاستگذاران سازمانهای مراقبتهای بهداشتی و درمانی قرار گیرد.