Abstract:
با توجه به اهمیت نقش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و راهبردهای انگیزشی در عملکرد و پیشرفت تحصیلی فراگیران، پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل تحقیقات انجام شده پیرامون رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و راهبردهای انگیزشی با عملکرد تحصیلی انجام شد. پژوهش حاضر با استفاده از فنون فرا تحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی را مشخص نموده است. بدین منظور از بین 31 پژوهش، 16 پژوهش که از لحاظ روش شناسی و ابزار استفاده شده مورد تایید بودند، انتخاب کرده و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. ابزار این پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. پژوهش حاضر مبتنی بر 4088 شرکت کننده و 16 اندازه اثر می باشد. نتایج نشان داد رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی به طور کلی 41/0 می باشد. همچنین رابطه راهبردهای شناختی یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی 41/0 و رابطه راهبردهای فراشناختی یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی 29/0 به دست آمد. به عبارت دیگر هنگامی که از راهبردهای شناختی به نسبت راهبردهای فراشناختی یادگیری خودتنظیمی استفاده شده رابطه قویتری با عملکرد تحصیلی به دست آمده است. در ادامه با توجه به اینکه از بین تحقیقات انجام شده تعداد 8 پژوهش به بررسی رابطه بین راهبردهای انگیزشی با عملکرد تحصیلی پرداخته بودند، اندازه اثر راهبردهای انگیزشی در رابطه با عملکرد تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. رابطه متغیر پیش بین (راهبردهای انگیزشی) با متغیر ملاک (عملکرد تحصیلی) برابر 34/0 بود.
AbstractThe research literature has paid a great deal of attention to the ability of students to self-regulate their learning. Considering the important role of self-regulatory strategies in learning, a meta-analysis was conducted to study the relationship between self-regulatory strategies and academic achievement. In order to conduct meta-analysis technique, the effect size of the relationship of academic achievement and self-regulatory strategies were identified. Among 31 studies, 16 of which were checked against pre-determined criteria for eligibility of relevance. This study was based on 4088 samples and 16 effect size. The effect size of the study was computed by Hunter & Schmdit’s stages of meta-analysis. The results of the study revealed that the mean of effect size of the relationship between cognitive and meta-cognitive strategies with academic achievement based on Cohen’s table (r=0.29). The effect size of cognitive strategies (r=0.41) were established. However the combination of the effect size of cognitive and meta-cognitive strategies (r=0.38) were computed. The effect size of relationship between motivational strategies of self-regulated learning (motivational beliefs, achievement motivation, achievement goals, goals orientation, and self-efficacy) and academic achievement (r=0.34) obtained.
Machine summary:
روش اين پژوهش فرا تحليل و جامعه ي آماري را پايان نامه ها و طرح هاي پژوهشي و مقالات انجام شده در داخل کشور ايران که به بررسي رابطه راهبردهاي يادگيري خودتنظيمي و راهبردهاي انگيزشي با عملکرد تحصيلي بين سال هاي ١٣٨٢ تا ١٣٩٢ پرداخته بودند، تشکيل دادند.
همچنين تحقيقات متنوعي در ايران و خارج از کشور رابطه بين راهبردهاي انگيزشي (باورهاي انگيزشي، انگيزش پيشرفت ، هدف هاي پيشرفت ، جهت گيري هدفي، خودکارآمدي و اضطراب امتحان ) با عملکرد و يا پيشرفت تحصيلي را نشان داده اند (استيپک ١، ٢٠٠٢؛ ايلاشهاب ٢، ٢٠٢٠؛ يوکر و کيومتپ ٣، ٢٠٢٠؛ کامرو و فارنهام ، ٢٠٠٣؛ والنتا و همکاران ، ٢٠١٤؛ کجباف و همکاران ، ١٣٨٢؛ نخستين و گلدوست ، ١٣٨٨؛ عاشوري، طالع سند و بيگدلي، ١٣٩٠؛ ميرزاييان ، حسن زاده و شيردل ، ١٣٩١ و رضا زاده ، زماني، عابديني و ببري ، ١٣٩٣، سلماني و همکاران ، ١٣٩٦).
با توجه به اين که آموزش راهبردهاي خودتنظيمي و همچنين راهبردهاي انگيزشي و هدف گرا در مدارس ضرورتي است انکارناپذير که در صورت تحقق يافتن آن ها دانش آموزان نه تنها مطالب درسي را به خوبي خواهند فهميد بلکه در امور تحصيلي خود انگيخته و مسئوليت پذير، فعال و علا قه مند شده و ميتوانند از نظر تحصيلي پيشرفت قابل توجهي داشته باشند و از طرف ديگر با توجه به مفهوم سازي يادگيري خودتنظيمي و انگيزشي راهبردهاي مطرح شده ، پژوهش حاضر نيز بر آن است تا با استفاده از الگوي پژوهشي فراتحليل ، ميزان رابطه راهبردهاي يادگيري خودتنظيمي و راهبردهاي انگيزشي با عملکرد تحصيلي را با توجه به دو راهبرد متفاوت براي يادگيري خودتنظيمي (شناختي و فراشناختي) و راهبرد هاي انگيزشي مورد بررسي قرار دهد.