Abstract:
یاکوب پولاک با نام پزشک ناصرالدین شاه از 1851 تا 1860 میلادی در ایران خدمت کرد. خدمات گسترده پولاک در حوزه پزشکی، او را به عنوان پیشگام پزشکی نوین ایران مطرح کرده و دیگر خدمات وی به ایران را به حاشیه برده است. مسیله اصلی پژوهش حاضر مهجور ماندن فعالیتها و اقدامات احتمالی پولاک درخصوص فرهنگ و هنر ایران پس از بازگشت وی به اتریش است. سوال اصلی پژوهش معطوف به شناسایی و معرفی خدمات پولاک به فرهنگ و هنر ایران در اتریش است. پس از اتمام دوران ماموریت و بازگشت پولاک به اتریش، رخدادهای فرهنگی و اقتصادی متعددی در این کشور به وقوع پیوست. با توجه به شناخت گسترده پولاک از فرهنگ و جامعه ایران و جایگاه علمی و سیاسی وی در دربار امپراطوری اتریش، فرض بر این است که وی صرفا ناظر بیرونی تحولات فرهنگی و اقتصادی اتریش نبوده، بلکه در جهت معرفی ظرفیتهای کشور ایران در این رویدادها نقش داشته است. بدین منظور طیفی از اسناد تاریخی و منابع مکتوب به شیوه کیفی و با رویکرد تاریخی تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفت. یافتهها نشان داد که پولاک در سالهای وقوع تحولات روبه گسترش فرهنگی و اقتصادی در اروپا، در اختصاص دادن سهمی از این تحولات به هنر و فرهنگ ایران نقش مهمی داشت. فراهم آوردن مقدمات حضور ایران در نمایشگاه بین المللی در سال 1873میلادی و دعوت از ناصرالدین شاه، پژوهش و نگارش کاتالوگ ایران در نمایشگاه جهانی وین، تسهیل مشارکت ایران در نمایشگاه جهانی قالیهای شرقی در سال 1891میلادی و نگارش مقالهای تخصصی در کاتالوگ این نمایشگاه، از محورهای اصلی اقدامات پولاک به شمار میآید.
Machine summary:
با توجه به شناخت گستردٔە پولاک از فرهنگ و جامعۀ ايران و جايگاه علمي و سياسي وي در دربار امپراطوري اتريش ، فرض بر ايـن اسـت کـه وي صرفا ناظر بيروني تحولات فرهنگي و اقتصادي اتريش نبوده ، بلکـه در جهـت معرفي ظرفيت هاي کشور ايران در اين رويدادها نقش داشته است .
ir تاريخ دريافت : ١٤٠١/٤/١ - تاريخ تأييد: ١٤٠١/٦/٢٩ 1 / 23 مقدمات حضور ايران در نمايشگاه بين المللي در سال ١٨٧٣ميلادي و دعوت از ناصرالدين شاه ، پژوهش و نگارش کاتالوگ ايـران در نمايـشگاه جهـاني ويـن ، تــسهيل مــشارکت ايــران در نمايــشگاه جهــاني قــالي هــاي شــرقي در ســال ١٨٩١مـيلادي و نگـارش مقالـه اي تخصـصي در کاتـالوگ ايـن نمايـشگاه ، از محورهاي اصلي اقدامات پولاک به شمار مي آيد.
خـدمات ياکوب پولاک در اتريش چه تأثيري در ارتقاي جايگاه فرهنگي ايران در اروپـا برجـاي 2 / 23 گذاشت ؟ با توجه به تلاش هاي گستردٔە امپراطوري اتريش ـ مجارسـتان در توسـعۀ صـنعتي و فرهنگي شهر وين پايتخت اين امپراطوري ، از جملـه برپـايي نمايـشگاه هـاي جهـاني و تأسيس موزه ها و مشارکت آثاري از هنر و صنايع دستي ايران در اين رويدادها، مقارن با سال هاي حضور پولاک در اتريش ـ پس از بازگـشت از ايـران ـ و نيـز آغـاز سـفرهاي اروپايي ناصرالدين شاه در اين فاصله ، فرض بر ايـن اسـت کـه يـاکوب پـولاک صـرفا نظاره گر اين رويدادها نبوده بلکه به عنوان يک پزشک ايران شناس و مردم شناس فرهنگي در اختصاص دادن سهمي به هنر و فرهنگ ايران نقش داشته است .
بـا حمايت از اين اقدامات ، پولاک ضمن کمـک بـه برقـراري روابـط سياسـي رسـمي دو دولت ، به تسهيل حضور ايران در نمايشگاه جهاني ١٨٧٣ وين نيز اقدام کرد (٣ ,URL).