Abstract:
با توجّه به اینکه کتابهای قانون ما برگرفته و متأثّر از فقه و زبان عربی است، اصطلاحات فقهی به عربی در قانون رایج شده است؛ امّا این نفوذ به اندازهای است که کلمههای فارسی را نیز تحت تأثیر قرار داده تا جاییکه قواعد عربی را برای کلمههای فارسی نیز به کار بردهاند. اهمیتی که قانون مدنی در تأمین امنیت و سلامت جامعه برعهده دارد، توجّه به متن و اصول نگارش فارسی و بهکارگیری واژگان فارسی را ضروری میسازد؛ زیرا آنچه به یک متن اعتبار و انسجام میبخشد، شیوۀ نگارش و پختگی نثر آن است. بنابراین در پژوهش حاضر با روش توصیفی و کیفی، مبتنی بر مطالعۀ کتابخانهای، همچنین نظرهای دانشجویان، دانشآموختگان، استادان رشتۀ حقوق و زبان و ادبیات فارسی، به نقد و بررسی قانون مدنی پرداخته شده است. هدف پژوهش، کاربردی و توجّه به اصلاح زبانی منابع حقوقی و قانون از سوی دستاندرکاران در این حوزه با یاری جستن از صاحبنظران زبان و ادب فارسی و همچنین پیراستن آن از واژگان عربی است. نتیجه اینکه در بعضی از مادّهها قرار گرفتن واژههای عربی در کنار هم باعث پیچیدگی متن قانون شده است. از این رو پیشنهاد میشود تا جایی که امکان دارد، در نگارش متون حقوقی بهویژه قانونها از الفاظ و اصطلاحهای رایج در زبان فارسی استفاده گردد.
Due to the fact that the books of our law are taken from and influenced by jurisprudence and the Arabic language, for this reason, jurisprudential terms in Arabic have become common in the law, but this influence is such that it also covers Persian words. They have influenced to the extent that they have applied Arabic rules to Persian words as well. The importance of civil law in ensuring the safety and health of society, it seems necessary to pay attention to the text and principles of Persian writing and the use of Persian words; Because what gives a text credibility and coherence is the way it is written and the maturity of its prose. Therefore, in the present study, with a descriptive and qualitative method based on library study; Also, the opinions of students, graduates, professors of law, Persian language and literature have been reviewed and civil law has been reviewed. Purpose of the research; Practicality and attention to the linguistic correction of legal and legal sources by those involved in this field with the help of experts in Persian language and literature as well as dressing it up from Arabic words. The result is that in some articles, the juxtaposition of Arabic words has created a verbal conjugation Therefore, it is suggested to use common words and expressions in Persian language as much as possible in writing legal texts, especially laws.
Machine summary:
گاهي اوقات نفوذ زبان عربـي در زبـان فارسـي باعث غناي واژگان فارسي شده است وگاهي نيز به دليل بيتوجهي برخـي نويسـندگان يا کاربرد عوام ، بعضي نشانه هاي خاص عربي با واژه هـاي فارسـي بـه کـار رفتـه کـه بـر توليد واژگان زبان فارسي تأثير منفي نهاده است (غلامحسـين زاده ، ١٣٨٦: ١٢٨)؛ بـراي نمونه ، کلمه هاي فارسي که با علامت هاي عربـي جمـع بسـته مـيشـوند يـا جمـع بسـتن واژه هاي فارسي بـا وزن هـاي جمـع مکسـر عربـي (ر.
فارسينويسي برخي صاحب نظـران حقـوقي معتقدنـد کتـاب هـاي قـانون ، کتـاب علمـي هسـتند و اصطلاح هاي خاص آن (واژه ها و ترکيب هاي عربي) براي بيـان دقيـق مفـاهيم ضـروت دارد و چشم پوشي از اين واژه ها آسان نيست ؛ اما نفوذ زبان عربي به اندازه اي است کـه کلمه هاي فارسي را نيز تحت تأثير قرار داده اسـت تـا جـاييکـه قواعـد عربـي را بـراي کلمه هاي فارسي به کار برده اند.
علم حقوق نيز شيوة نگارشي خاص خود را دارد و بـه دليل پيوسـتگي با منابع اسلامي، بيشتر تحت تأثير قواعد و واژگان عربي قرارگرفتـه اسـت تـا آنجـا کـه «در آغاز تأسيس دادگستري در ايران ، ناگهان مقدار کثيري از اصطلاح هاي جعلي کـه از روي قواعد صرف عربي ساخته شده بود، وارد فارسـي شـد؛ ولـي ديـري نپاييـد کـه خوشبختانه از رواج افتاد؛ مانند نسوان محترمـات ، خـاتون محترمـه ، متهمـين مزبـورتين » (همان : ٧)؛ اما امروزه برخي از ترکيب ها و قواعد عربي همچنان در کتاب هاي حقـوقي ما به کار ميرود و صاحب نظـران حقـوقي گـرايش زيـادي در اسـتفاده از ايـن واژه هـا دارند که به تقليـد از ايـن قـانون هـاي حقـوقي، ايـن اصـول در گفتـار و نگـارش آراي حقوقي و ضابطان آن نيز به کار گرفته ميشود.