Abstract:
واقعه بزرگ عاشورا مملو از پایمردیها و حماسههایی است که امام حسین و اصحاب بزرگوار آن حضرت، قهرمان آن بودند. بعد حماسی این واقعه، بیشتر از سایر ابعاد جلوه کرده و از برجستگی ویژهای برخوردار است. در مقاله حاضر با نگرش تطبیقی، زمینههای حماسی، آیینی و عاشورایی در آثار الهامی کرمانشاهی و عباسقلی یحیوی اردبیلی بررسی شدهاست. یافتههای پژوهش نشان میدهد که انعکاس ارزشهای آیینی (دینی) و حماسی عاشورا از قبیل پایمردی، ایثار، مقاومت و مبارزه، ایستادگی در برابر بیدادگری اشخاص و حکومتهای ظالم، ستایش آزادگی و آزادیخواهی، سازش ناپذیری در برابر ظلم، دعوت به مبارزه و پایداری در برابر بیدادگران، جهاد، شهادت و اندیشههای انقلابی تشیع با ارائه نمونههای تأمل برانگیز و آموزنده در این آثار ارائه شدهاست.
The Ashura episode is replete with various kinds of steadfastness as practised and led by Imam al-Husayn and his companions, hence the epic aspect of the whole event has been shown much more than its other aspects. The present paper attempts to provide a comparison of the Ashura-oriented poems of Elahi Kermanshahi and Abbasqoli Yahyavi Ardabili. They portray various religio-ritual and epic values highlighted therein. Such values pertain to steadfastness, sacrifice, resistance, challenges, and fighting oppression. Composed in Persian and Turkish, they embody educative values and standards, too.
Machine summary:
com شااهادت و انديشااه هاااي انقلابااي تشاايع بااا ارائااه نمونااه هاااي تأماال برانگيز و اموزند در اين اثار ارائه شد است ز کليددددواژه هدددا: الهاااامي کرمانشااااهي، حماساااه هااااي ماااذهبي، شاااعر عاشورايي، يحيوي اردبيليز مقدمه کشور ايران داراي اقوام متعدد با گويش ها، زبانها و فرهنگ هاي متفاوت است که در کنار هم زندگي ميکنند و لذا بايد براي روابط بين اقوام ارزش قائل شد و به شناخت آنها از طريق تحقيق و پژوهش در حوزه تاريخ و ادبيات اقدام کرد.
پيشينه پژوهش کتابها، مقالات و رساله هاي بسياري در مورد ادبيات آييني و اشعار عاشورايي فارسي به زيور طبع آراسته شده و تحقيقات بسيار گستردهاي در اين حوزه به انجام رسيده است اما درباره موضوع پژوهش حاضر، اثر مستقلي در داخل ايران نوشته نشدهاست .
چ و طارق دليري شد از وي تباه ک ه بشکست کشتنش پشت سپاه دو پور و برادرش را نيز کشت ب ه نيروي بازو و زخم درشت ز بيمش سپه زهره را باختند ز همرزمي اش دل تهي ساختند زخيمه در آنسوي دشت نبرد در اين پهنه با وي زماني بگرد مگر آوري آب رفته به جوي ک ه جز تو نبينم کسي مرد اوي بکر در پاسخ به عمرسعد چنين گفت : چو بکر پليد از عمر اين شنفت بر آشفت و با ديو دژخيم گفت ک ه تا چند اي مرد حيلت سگال س تاش کني از يکي خردسال؟ م ن ار شير باشد بهم بشکنم و گر کوه باشد زجا برکنم س وي پهنه شد با رخي قيرگون چ و ديوي که آيد ز دوزآ برون چو آمد، خروشيد و گفت اين جوان يکي سوي من بازگردان عنان ک ه ايدون بر اندازمت از سمند بگريد به تو مادر مستمند در شاهدنامه الهامي کرمانشاهي و در ادامه همين نبرد، آمده است که امام حسين زماني که مشاهده ميکند براي جنگ با فرزند برومندش، فردي قوي و کارآزموده به ميدان آمده، به اهل خيام دستور ميدهد که در اين کارزار سخت ، براي علي اکبر دعا کنند.