Abstract:
در دورة قاجار ایران دارای ارتش آموزش دیده و متحدالشکلی نبود و اندک واحدهای منظم آموزش دیدة موجود کشور زیر نظر فرماندهان و مستشاران خارجی قرار داشتند. پس از کودتای 3 اسفند 1299ش./22 فوریه 1921م. رویکرد نوینی در ساختار ارتش ایجاد شد، به تشکیل ارتش واحد توجه جدی شد و ایجاد مدارس و دانشکده های نظامی در اولویت برنامههای رضاخان قرار گرفت. این سیاست در دورة سلطنت او در مدارس غیر نظامی نیز دنبال شد و آموزش نظامی دانشآموزان به صورت نظری و عملی در برنامه های وزارت معارف تصویب و اجرا شد. این پژوهش بر آن است تا با روش تاریخی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای و آرشیوی به این پرسش که آموزش نظامی در مدارس نظامی و غیرنظامی دورة پهلوی اول با چه رویکردی و چه تغییرات و تحولاتی همراه بوده است، پاسخ مناسبی بدهد. پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که رویکرد پهلوی اول بیش از هر چیز تقویت هویت ملی در قالب ایجاد ارتش ملی و تحول و تقویت نظم و انضباط در محیط مدارس غیرنظامی از طریق آموزش نظامی به منظور آماده سازی جوانان و ترویج فرهنگ اطاعت پذیری بوده است. حکومت پهلوی برای دستیابی به این منظور، به ایجاد و تقویت مدارس و آموزشگاه های نظامی، استخدام مستشاران و فرستادن محصل به خارج از کشور، اعزام افسران آموزش دیده به مدارس غیر نظامی و آموزش نظامی دانش آموزان و دانشجویان اقدام نمود.
During the Qajar era, Iran did not have a trained and uniformed army, and the few regularly trained units in the country were under the supervision of foreign commanders and advisors. After the coup d'etat of 1921, a new approach was adopted in the structure of the army, serious attention was paid to the formation of the unified army, and the creation of military schools and colleges was prioritized in Reza Khan's plans. During his reign, this policy was followed in civilian schools as well, and the military education of students was approved and implemented in the programs of the Ministry of Education theoretically and practically. This research aims to provide an appropriate answer to the question of the approach, changes, and developments associated with military education in military and civilian schools of the Pahlavi I era, using the historical method and based on library and archival sources. The current research is based on the hypothesis that Pahlavi I's approach was more than anything to strengthen the national identity in the form of creating a national army and to transform and improve discipline in the environment of civilian schools through military training in order to prepare the youth and promote the culture of obedience. To achieve this goal, the Pahlavi government established and reinforced military schools and colleges, hired advisers and sent students overseas, sent trained officers to civilian schools, and provided students with military training.
Machine summary:
اين سياست در دورة سلطنت او در مدارس غير نظامي نيز دنبال شد و آموزش نظامي دانش آموزان به صورت نظري و عملي در برنامه هاي وزارت معارف تصويب و اجرا شد.
دورٔە آموزش در اين مدرسه شش ماه بود و داوطلبان هنگام ورود به مدرسه با درجه آسپيراني (استواري) پذيرفته و در پايان دوره با درجه نايب دوم (ستوان دوم) يا نايب اول (ستوان يکم ) مطالعات تاريخي جنگ / سال ١٤٠١/ دوره ٦/ شماره ١ يا سلطان (سروان) به محل خدمت خود منتقل ميشدند.
در سال۱۳۱۰ش آموزشگاه احتياط در دانشکده افسري به منظور آموزش مشمولان ديپلم و ليسانس تأسيس شد و هر دورة آموزشي آن شش ماه مطالعات تاريخي جنگ / سال ١٤٠١/ دوره ٦/ شماره ١ بود.
به همين منظور بخشنامه هايي از سوي وزارت معارف به دبيرستانها و دانشکده ها صادر و مطالعات تاريخي جنگ / سال ١٤٠١/ دوره ٦ شماره ١ بر آموزش نظامي دانش آموزان و دانشجويان تأکيد شد.
در بخشنامه وزارت معارف به دبيرستانها آمده است : مطالعات تاريخي جنگ / سال ١٤٠١/ دوره ٦/ شماره ١ ۱- کليه دانش آموزان بايد در اول وقت در دروس علمي و عملي تعليمات نظامي حاضر شوند و تا پنج دقيقه تأخير حق ورود به کلاس و شرکت در عمليات نظامي دارند و پس از آن جزء غائبين محسوب خواهند شد.
بنا به درخواست وزارت معارف و تأکيد و نظارت ستاد ارتش و براي آموزش عمليات نظامي دانش آموزان دبيرستانها و دانشجويان دانشکده ها، کليۀ سازمانها و نهادها مؤظف شدند تمامي زمين هاي ورزشي خود را در اختيار وزارت معارف قراردهند مطالعات تاريخي جنگ / سال ١٤٠١/ دوره ٦ شماره ١ (ساکما، سند شمارة ۴۱۰۵۹-۲۹۷).