Abstract:
زمینه و هدف: توصیف و تصویرآفرینی از مهمترین تواناییهای شاعر در خلق یک اثر منظوم بشمار میآید؛ زیرا او این کار را با استفاده از اندوخته های ذهنی و علمی خود و بکار بردن امکانات زبانی و بیانی انجام میدهد. شاهنامۀ فردوسی از جمله منظومههایی است که از این منظر جایگاه رفیعی دارد. حکیم طوس در نهایت هنرمندی موقعیتها، اشخاص، گفتگوها، صحنه ها و رویدادها را توصیف نموده و تصاویر بدیع، جذاب و ماندگاری خلق نموده است. در این جستار سعی بر این است که راز زیبایی و جذابیت توصیفات فردوسی در شاهنامه مورد بررسی قرار گیرد، اینکه فردوسی چگونه و با استفاده از چه شگردهایی چنین تصاویری خلق نموده است؟
روش مطالعه: روش این پژوهش توصیفی و تحلیل محتواست. داده ها براساس مطالعات کتابخانه ای گردآوری و نمودار فراوانی نیز ترسیم شده است. جامعۀ آماری کل شاهنامه به کوشش سعید حمیدیان است.
یافتهها: فردوسی در انواع صحنههای حماسی و غنایی، عناصر گوناگونی مانند انسانها، جانوران، طبیعت، اشیاء و حتی مفاهیم انتزاعی را توصیف نموده است. وی در این راه از امکانات زبانی (انواع جناس، انواع تکرار، موازنه و ترصیع، لغات و ترکیبات) و آرایههای بیانی (تشبیه، استعاره، کنایه، مجاز) بهره برده است.
نتیجه گیری: راز موفقیت توصیفات شاهنامه در استفاده از انواع عناصر وصف و هنرمندی و خلاقیت در بکارگیری امکانات زبانی و بیانی است. فردوسی با چیره دستی کمنظیر خود توانسته است اوج تصاویر حماسی و غنایی را بنمایش بگذارد.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Describing and illustrating is one of the most important abilities of a poet in creating a poetic work; Because he does this by using his mental and scientific resources and using linguistic and expressive possibilities. Ferdowsi Shahnameh is one of the poems that has a high status from this perspective. Hakim Toos has finally described the artistry of situations, people, conversations, scenes and events, and has created original, attractive and lasting images. In this article, an attempt is made to examine the secret of the beauty and attractiveness of Ferdowsi's descriptions in the Shahnameh, how and by what tricks did Ferdowsi create such images?
METHODOLOGY: The method of this research is descriptive and content analysis and data have been collected based on library studies and many diagrams have been drawn.
FINDINGS: The study of the descriptions of Shahnameh shows that Ferdowsi did not ignore humans, animals, nature, objects and even abstract concepts in both epic and lyrical descriptions and in this way he used linguistic and expressive possibilities.
CONCLUSION: The secret of the attractiveness of Shahnameh descriptions in Ferdowsi's artistic and creative use of linguistic, expressive and imaginative possibilities. With his unique mastery and using these facilities, he was able to show the peak of epic and lyrical images that are unique in their kind.
Machine summary:
در اين ميان توصيفات طلوع و غروب يا روز و شب بيش از پانصد بيت شاهنامه را به خود اختصاص داده است که تصاويري زنده و پويا هستند و شاعر در تشبيهات و استعارات آن از واژه هاي حماسي بهره برده است .
فردوسي در شاهنامه از طبيعت و عناصر طبيعي در آرايه هاي بياني استفاده نموده است که اين فراواني در تشبيه ٢٣,٤ درصد، در استعاره ٣٣,٥ درصد و در مجاز ٣١,٨ درصد است .
شگرد فردوسي در توصيفات شاهنامه فردوسي در توصيفات خود از عناصر زباني، لغوي و ادبي مختلفي بهره ميگيرد که در ذيل اشاره ميشود: جدول (٣) امکانات مورداستفادة فردوسي در شاهنامه رديف امکانات مورداستفاده فردوسي موارد توصيف شده ١ زباني انواع جناس ، انواع تکرار، موازنه و ترصيع ، لغات و ترکيبات ٢ بياني تشبيه ، استعاره ، کنايه ، مجاز امکانات زباني اين امکانات زباني انواع جناس ، انواع تکرار، موازنه و مماثله و ترصيع را دربر ميگيرد: جناس در توصيفات شاهنامه جناس از آرايه هاي پربسامد شاهنامه است که نشان دهندة توجّه و علاقۀ شاعر به آن است .
Introducing the authors Hossein Azizpour Mo’llem: PhD Student, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Ghaemshahr Branch, Islamic Azad University, Ghaemshahr, Iran.
com) Hossein Ali Pashapasandi: Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Ghaemshahr Branch, Islamic Azad University, Ghaemshahr, Iran.
com : Responsible author) Suzan Jahanian: Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Ghaemshahr Branch, Islamic Azad University, Ghaemshahr, Iran.