Abstract:
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی کدهای اخلاقی رهبری آموزشی بر اساس آموزههای نهجالبلاغه میباشد. برای دستیابی به این هدف، از روش پژوهش اسنادی با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا بهره گرفته شد. با مراجعه به متن اصلی نهجالبلاغه و شرح و تفسیر علامه جعفری، مکارم شیرازی، و قنبری و بر مبنای الگوی ارتباطهای چندگانه مبتنی بر ساحتهای مختلف عقل و معرفت، گفتار، اراده، روان و کردار مهمترین نکات کلیدی، اصول، مؤلفهها و سپس کدهای اخلاقی ناظر به آن شناسایی و استخراج شدند. بر اساس نتایج بهدستآمده، مهمترین اصول رهبری اخلاقی را در یک محیط آموزشی میتوان حول محور ایمان به خدا، تقوای الهی و توکل به خداوند در ارتباط با خدا؛ خودشناسی، بینش و بصیرت، کمال طلبی، دوری از خودپسندی و خودبینی، خردورزی و علمآموزی و یادگیری مستمر در ارتباط با خود؛ قدرشناسی، دوراندیشی، شایستهسالاری، اکرام و احترام دیگران، ظرفیتسازی و توسعه در ارتباط با دیگران و در نهایت شناخت دنیا و بهرهمندی از فرصت دنیا و درعینحال عدم گرایش به آن در ارتباط با طبیعت معرفی کرد. ذیل این اصول، کدهای اخلاقی به توضیح بایدها و نبایدهای اخلاقی برای یک رهبر آموزشی (مدرسه) اشاره دارند.
الهدف الريیسی من هذا البحث هو التعرف علی القواعد الاخلاقیه للقیاده التعلیمیه بناء علی تعالیم کتاب نهج
البلاغه. لتحقیق هذا الهدف، تم استخدام اسلوب البحث الوثايقی باستخدام تقنیه تحلیل المحتوی. بالرجوع الی النص
الاصلی لکتاب نهج البلاغه و تشریح و تفسیر العلامه الجعفری و المکارم الشیرازی و القنبری، واستنادا الی نموذج
العلاقات المتعدده القايمه علی مجالات مختلفه من العقل والمعرفه والکلام والاراده والنفس والسلوک، تم استطلاع و
استخراج اهم النقاط الاصلیه والمبادي والمکونات ثم القواعد الاخلاقیه المشرفه الیها. بناء علی النتايج التی تم
الحصول علیها، یمکن ان تتمحور اهم مبادي القیاده الاخلاقیه فی بیيه تعلیمیه حول الایمان بالله والتقوی الالهیه
والتوکل علی الله فی ما یتعلق بالله ؛ معرفه النفس والعقیده والبصیره وطلب الکمال والتجنب عن العجب والانانیه
والتعقل و طلب العلم وتعلم المعارف بصوره مستمره فیما یتعلق بنفس ذاته ؛ التقدیر والبصیره العمیقه والجداره
واکرام واحترام الاخرین وبناء القدرات والتنمیه فیما یتعلق بالاخرین وفی النهایه معرفه الدنیا والاستفاده من فرصه
الحضور فی الدنیا وفی نفس الوقت عدم المیل الیها فیما یتعلق بالطبیعه. بموجب هذه المبادي، تشیر القواعد
الاخلاقیه الی شرح ما یجب فعله وما یجب تجنبه فی ساحه الاخلاق لقايد تعلیمی)للمدرسه(.
The main goal of this research is to identify the ethical codes of educational leadership based on the teachings of Nahj al-Balagha. To achieve this goal, the document research method was used using the content analysis technique. By referring to the original text of Nahj al-Balagha and the description and interpretation of Allameh Jafari, Makarem Shirazi, and Ghanbari and based on the model of multiple relationships based on different areas of intellect and knowledge, speech, will, psyche and action, the most important key points, principles, components, and then moral codes The supervisors were identified and extracted.Based on the obtained results, the most important principles of moral leadership in an educational environment can be centered around faith in God, divine piety and trust in God in relation to God; Self-awareness, insight and insight, seeking perfection, avoiding self-righteousness and selfishness, wisdom and learning and continuous learning in relation to oneself; Appreciation, foresight, meritocracy, honor and respect for others, capacity building and development in relation to others and finally knowledge of the world and benefiting from the opportunity of the world and at the same time not being inclined towards it in relation to nature. Under these principles, ethical codes refer to the explanation of moral dos and don'ts for an educational leader (school).
Machine summary:
Professional Standards for Educational Leaders ٢٦٠ سال سيام | شماره نجاه و ششم | اييز ١٤٠١ جامعه اي بنا به تفاوت هاي ارزشي ، اعتقادي و فرهنگي مـي توانـد متفـاوت مطـرح شـوند (بـاقري و همکاران ، ١٣٨٩)؛ زيرا اخلاق ناظر به مسائل بومي و منطقه اي است و مسلما اصول و قواعد اخلاقي خاصي مي طلبد؛ لذا اخلاق حرفه اي سازماني در هر جامعـه اي نـاگزير از وابسـتگي بـه فرهنـگ آن جامعه است (عاملي ، ١٣٨٨؛ جعفرياني و يازرلو، ١٣٩٤).
عباسـي بختيـاري (١٣٩٠) در پژوهشـي بـا عنـوان «بررسـي شـاخص هـاي اخـلاق حرفـه اي در آموزه هاي اسلامي به عنوان مبناي فرهنگي اشتغال » با مروري بر نهـج البلاغـه نشـان داد کـه الگـوي رفتار ارتباطي حاکم بر سيره امام علي (ع ) و نيز الگوي رفتاري که ايشـان بـه کـارگزاران خـود در مديريت ، نظارت و اجرا توصيه مي کردند، قاطعيت در مفهوم جديد روان شـناختي اسـت و بـر ايـه خدامحوري و کمال طلبي مي باشد در مقابل ديدگاه غربي بر ايه انسان محوري و مصلحت انديشـي است .
اين کتاب گران قـدر مبنـاي کـار در ايـن پـپژوهش مي باشد که در کامل ترين حالـت امکـان اسـتخراج کـدهاي اخلاقـي رهبـري آموزشـي بـر مبنـاي نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) ٢٦٧ ارتباطات چهارگانه (ارتباط باخدا، با ديگران ، با خود و با طبيعت ) در نج ساحت عقـل و معرفـت ، روان ، اراده ، گفتار و کردار فراهم نموده است .