Abstract:
نوشتار حاضر با هدف دستیابی به مبانی انسانشناختی مقاومت، تلاش دارد با روشی معناشناسانه، به این پرسش پاسخ دهد که امام موسی صدر چه تبیینی از الهیات اسلامی در راستای صورتبندی مفهوم مقاومت ارائه داده است؟ به نظر میرسد ایشان تقریری انسانگرایانه از الهیات اسلامی به دست میدهد که در آن، انسان به عنوان کلمه کانونی، در نسبت با کلمات کلیدی کرامت، پیشرفت، ایمان و شهروندی میدانی را پدید میآورد که مقاومت در مغناطیس معنایی آن قرار میگیرد. ایشان با ارائه تقریری معاصر از الهیات اسلامی که در بستر جامعه چندفرهنگی لبنان تکوین یافته، شبکه مفاهیمی را طراحی نموده که درآن، مقاومت را میتوان هم بر مبنای اندیشه کلاسیک اسلامی و هم بر مبنای مفهوم جدید مقاومت، مورد مطالعه قرار داد.
The present study with the purpose of achieving anthropological principles of resistance, aims to answer this question using a semantic method: what is Imam Mousa Sadr's interpretation of Islamic theology in order to form the concept of resistance? It seems that he offers a humanistic interpretation of Islamic theology in which mankind as the central word, in relation to other words such as dignity, development, faith, and citizenship, creates a circle that has resistance in its semantic magnitude. By presenting a contemporary perception of Islamic theology evolved in the multicultural social context of Lebanon, he designed a network of concepts in which resistance can be studied in terms of both the Islamic classic ideology as well as the new concept of resistance.
Machine summary:
ir چکیده نوشتار حاضر با هدف دستیابی به مبانی انسانشناختی مقاومت، تلاش دارد با روشی معناشناسانه، به این پرسش پاسخ دهد که امام موسی صدر چه تبیینی از الهیات اسلامی در راستای صورتبندی مفهوم مقاومت ارائه داده است؟ به نظر میرسد ایشان تقریری انسانگرایانه از الهیات اسلامی به دست میدهد که در آن، انسان به عنوان کلمه کانونی، در نسبت با کلمات کلیدی کرامت، پیشرفت، ایمان و شهروندی میدانی را پدید میآورد که مقاومت در مغناطیس معنایی آن قرار میگیرد.
با این تفاصیل، باید دید مفهوم مقاومت در نظام معنایی امام موسی صدر را براساس چه مبانیای میتوان تبیین کرد؟ نوشتار پیشِرو میکوشد با بهرهگیری از رویکردی معناشناختی، با برجسته کردن مفاهیم کلیدی در آثار برجای مانده از امام موسی صدر، میدانهای معنایی آنها را بررسی نموده و نحوه تکوین پایههای الهیاتی مقاومت را دنبال نماید.
در این میان، با تأکید بر موضوع این نوشتار، آثاری وجود دارند، از جمله: لکزایی (1399)، در کتابی تحت عنوان درآمدی بر اندیشه سیاسی امام موسی صدر، به مقولاتی در این خصوص پرداخته است که البته موضوع مقاومت را به طور خاص شامل نمیشود.
در اینجا ضروری است تا نگرش امام موسی صدر به جایگاه انسان در نظام معنایی اسلامی مورد بررسی قرار گیرد.
امام صدر چگونه میتواند براساس مبانی الهیاتی- اسلامی از این پارادوکس عبور نماید؟ در نظام معنایی امام موسی صدر، واژه کلیدی «پیشرفت» عبارت است از نزاع میان زمان و انسان از ازل.