Abstract:
پدیدة بنیادگرایی در جهان اسلام پدیدهای، غالب و فراگیر در میان خود مسلمانان نیست. با اینهمه، در مورد زمینههای بنیادگرایی و سلفیه میتوان به یک عامل اصلی مواجهه با تمدن غرب و مدرنیته و عوامل محلی مانند نبود مردمسالاری، تحصیلات متعارف دینی و اوج گرفتن باورهای دینی در برخی جوامع اشاره نمود. چراکه مدرنیته با ایجاد تحول در نقش دین در زندگی فردی و اجتماعی، بحرانهای متعدد هویتی و اجتماعی را برای جوامع سنتی مسلمان ایجاد نموده و اثرات دامنه دار و بنیادی بر روابط میان بازیگران جهانی برجای گذارده است. اکنون این پرسش اصلی به میان میآید که رشد بنیادگرایی افراطی در خاورمیانه چه اثراتی بر مناسبات امنیتی نظام بین الملل دارد؟ به نظر میرسد، که بنیادگرایی افراطی، به عنوان یک مگاترند که جهان را به اقلیت حق و اکثریت کفر تقسیم می کند و جنگ و یا به اصطلاح جهاد با جبهه کفر را واجب می داند قادر است امنیت جهانی را به خطر اندازد. بنابراین هدف اصلی براینپایه که به ارزیابی اثرات متغیر، بنیادگرایی افراطی در خاورمیانه بر مناسبات امنیت در نظام بین الملل بپردازد؛ لذا باتوجه به ارزیابیها به این نتایج دسته یافته است که ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﭘﺴﺎﺟﻨﮓﺳﺮد و اﻓﺮاط ﮔﺮاﻳﻰ در اﺳﻼم ﺳﻴﺎﺳﻰ در راﺑﻄﻪ اى ﺳﺎزا و ﻗﻮام ﺑﺨﺸﻰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ یکدیگر ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﺑﻪﮔﻮﻧﻪ اىﻛﻪ اﻓﺮاطﮔﺮاﻳﻰ وﻳﮋﮔﻰ ﻫﮋﻣﻮﻧﻴﻚ ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ را ﻗﻮام ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ و ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻋﺚ ﻫﻮﻳﺖﻳﺎﺑﻰ و ﺗﺸﺪﻳﺪ اﻓﺮاطﮔﺮاﻳﻰ ﻣﻰﺷﻮد.
The phenomenon of fundamentalism in the Islamic world is not a dominant and pervasive phenomenon among Muslims themselves. However, in the context of fundamentalism and Salafism, we can point to a major factor in the confrontation with Western civilization and modernity and local factors such as the lack of democracy, conventional religious education and the rise of religious beliefs in some societies. Because modernity, by transforming the role of religion in individual and social life, has created numerous identity and social crises for traditional Muslim societies and has left far-reaching and fundamental effects on relations between global actors. The main question now is what effects does the growth of extremist fundamentalism in the Middle East have on the security relations of the international system? It seems that extremist fundamentalism, as a megacity that divides the world into a minority of the right and the majority of infidels and considers war or so-called jihad against the infidel front necessary, can endanger global security. Therefore, the main purpose of the foundation is to evaluate the effects of the variable, extreme fundamentalism in the Middle East on security relations in the international system; Therefore, according to the evaluations, it has been categorized into the results that. In this regard, the research in the process of its studies by collecting the necessary data to study, analyze the relationships of the data, to provide suggestions, its theoretical, strategic and operational nature is more tangible.
Machine summary:
گســترش پيدا نمود؛ به دنبال تحولات شکل گرفته و روي داده زمينه اي ايجاد شده که فشار تهديد و ناامني در سه حوزه ي داخلي، منطقه اي و جهـاني تبـدـيل ـبه ـپدـيده هـاي متفـاوتي ميشـــوـند(هوشـــنگي،١٨١:١٣٨٩)؛ چنـانچـه کـه امروز ـبازيگران غيردولتي امنيـت داخلي، منطقـه اي و جهـاني ـازيگران دولتي را ـبه خطر اـنداختـه اـند؛ کـه اين خود نشـــان از پيوسـتگي امنيتي در جهان اسـت ؛ به تعبير ديگر وجود روابط عميق ميان دولت ها و ملت ها در دنياي امروز سـبب شـده که وقوع يک پديده در قسـمتي از جهان بر ديگر بخش هاي جهان تاثير گذارد.
هرچند ذکر اين نکته ضــروري که با توجه به موضــوع پژوهش تحقيقات قابل ملاحظه اي يافت نشــده اســت ؛ برهمين اسـاس چند پژوهش قابل تأمل و مرتبط که به نقش و جايگاه تحولات بنيادگرايي و خاورميانه در مناسـبات امنيتي نظام بين الملل پرداخته ذکر شـده اسـت ؛ نخسـت در اين زمينه بايد به پژوهشـگراني مانند برنارد لوئيس آثار خود را به رشــته تحرير درآورده اند که تاکنون بســياري از اين آثار مجال ترجمه به زبان فارســي را نيافته اند؛ همچنين در فاصـله سـال هاي ٢٠١٣ تا ٢٠٢١ ميلادي، آثاري چند پيرامون بنيادگرايي افراطي منتشـر کرده اند؛ برخي از آثار مهم منتشــر يافته عبارتند از: «خلافت داعش (٢٠١٥) اثر حيثم مناع ؛ دولت اســلامي: ريشـــه هـا، توحش و آيـنده (٢٠١٦) اثر نويســــده و روزـنامـه نگـار عرب ، عـبدالـباري عطوان ؛ داعش و آيـنده جهـان (٢٠١٧) اثر عبـدالرحمن البکري؛ داعش : برگشـــتن مجـاهـد(٢٠١٧) اثر خبرنگـار انگليســـي، پـاتريـک کوکبيرن ؛ داعش و خواهرانش (٢٠١٨) اثر محمد علوش ، جهان داعش (٢٠١٩) اثرکارشــناس امنيتي هشــام الهـاشـــمي»، ازجملـه درايران کتـاب مجموعـه مقـالات داعش حقيقيوحقيقـت داعش ، پژوهشـــگـاه قلم ـفارابي (١٣٩٥-٩٦) منتشــر شــده اســت .