Abstract:
پژوهش حاضر بهمنظور بررسی و مقایسه اثربخشی برنامه مشاوره انگیزشی نظاممند گروهی و آموزش مهارتهای فراشناخت بر کاهش اضطراب امتحان و بهبود سازگاری تحصیلی دختران دانشآموز دورۀ متوسطه اول شهر تهران انجام شده است. بههمین منظور 36 نفر از دانشآموزان دختر دورۀ متوسطه اول منطقه 12 آموزش وپرورش شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 بهروش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. روش پژوهش آزمایشی و بر اساس طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بسطیافته و جایگزینی تصادفی بود. شرکتکنندگان ابزار آزمون را با عنوانهای پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون(1980) و پرســشنامه سازگاری تحصیلی(1989) در مرحله پیشآزمون تکمیل کردند. برنامه مشاوره انگیزشی نظاممند گروهی و آموزش مهارتهای فراشناخت طی ده جلسه 1/5 ساعته در مورد گروههای آزمایش به اجرا درآمد، در حالی که گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. پس از دورههای آموزش مرحله پسآزمون در هر سه گروه اجرا شد. برای تحلیل دادهها از تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر استفاده شد. یافتهها نشان دادند که هر دو روش مداخله سبب کاهش اضطراب امتحان و بهبود سازگاری تحصیلی دانشآموزان شده است و تفاوت میان گروههای آزمایشی با گروه کنترل برای هر دو متغیر در سطح 0/01 معنادار است. به این معنا که هر دو روش مشاوره انگیزشی نظاممند و مهارتهای فراشناخت سبب کاهش اضطراب امتحان و افزایش سازگاری تحصیلی شدهاند. میان میزان اثربخشی گروههای آزمایشی تفاوت معنادار مشاهده نشد(0/01>P).
The present research has aimed to compare the effect of systematic motivational group counseling program and training on metacognitive strategies upon exam anxiety and academic adaptability in female middle school students in Tehran. For this purpose, 36 female senior high school students from Tehran's 12th District in the school year of 2018-2019 were selected by means of multistage random sampling. The present research took an experimental approach, and pre-tests and post-tests were used along with an expanded control group and random substitution. The participants completed Sarason's test anxiety scale (1980) and the Student Adaptation to College questionnaire (1989) as the research tool. The systematic motivation group counseling program and the training on metacognitive strategies involved ten 90-minute sessions for the test groups, while the control group received no training of any kind. Post-tests were given to all three groups after the training had ended. Variance analysis with repeated measures was used for data analysis. The results indicate both intervention methods to have decreased exam anxiety in students and enhanced their academic adaptability, with the difference between the test groups and the control group for both variables being significant at 0.01 level. In other words, both approaches -- systematic counseling and training on metacognitive strategies led to reduced exam anxiety and higher academic adaptability. No significant difference was observed between the extent of effectiveness in the test groups (P > 0.01).
Machine summary:
يافته ها نشان دادند که هر دو روش مداخله سبب کاهش اضطراب امتحان و بهبود سازگاري تحصيلي دانش آموزان شده است و تفاوت ميان گروههاي آزمايشي با گروه کنترل براي هر دو متغير در سطح ٠/٠١ معنادار است .
نتايج پژوهشهاي محسني تکلو و خضري مقدم (١٣٩٣)، سعادت ، کريمي مفرد و قاسم زاده (١٣٩٢)، پورآقارودبرده ، طالع پسند و رحيميان بوگر(١٣٩٦)، کورمن ، باولاس و ديونگ ٥ (٢٠١٣) و بالان ، مويرز و لوئيس فرناندز٦ (٢٠١٣) نشــان داده که مشــاوره انگيزشي نظام مند بر کاهش اضطراب امتحان و استرس در دانش آموزان مؤثر است .
فرضيه : برنامه مشاوره انگيزشي نظام مند گروهي و آموزش مهارتهاي فراشناخت در کاهش اضطراب امتحان و بهبود سازگاري تحصيلي دانش آموزان مؤثر است .
آيا ميان تأثير آموزش مشاوره انگيزشي نظام مند و آموزش مهارتهاي فراشناخت بر کاهش اضطراب امتحان و بهبود سازگاري تحصيلي دانش آموزان تفاوت وجود دارد؟ ¢ روش شناسي روش اين پژوهش آزمايشــي است که با طرح پيش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بسط يافته اجرا شده است .
پروتکل آموزش مهارتهاي فراشناخت (شهيدي و منشئي ،١٣٩٤) جلسه شرح جلسه اول اجراي پيش آزمون و تشريح کاربرد و اهميت به کار بستن آموزش مهارتهاي فراشناختي : به دانش آموزان توضيح داده مي شود که چنانچه هنگام بروز اضطراب امتحان و عدم خودتنظيمي در مورد مسائل تحصيلي از روشهايي معين کمک بگيرند مي توانند در زمينه هاي تحصيلي ، اجتماعي و هيجاني عملکردي بهتر داشته باشند، بنابراين براي اينکه بتوانند به اين شرايط دست يابند بايد چندين گام بردارند.