Abstract:
براساس گزارشها و مستندات، تهران به عنوان پایتخت و پرجمعیتترین شهر ایران در معرض آثار و پیامدهای تغییرات اقلیمی بوده است، اما اقدامات تطبیقی مناسبی برای مواجهه با آن صورت نگرفته است. با توجه به افزایش تهدیدها و پیامدهای تغییرات اقلیمی، انطباق با این تغییرات جزو مهمترین برنامهها برای مدیریت شهری محسوب شود. با توجه به اهمیت این مسأله هدف این مقاله شناسایی موانع انطباق با تغییرات اقلیمی در مدیریت شهری شهر تهران و ارزیابی تاثیر هر کدام از موانع و شاخص های آنها است. این تحقیق ابتدا تجارب و دیدگاههای کارشناسان در خصوص موانع انطباق در ساختار مدیریت شهری تهران را با استفاده از تکنیک گروههای متمرکز کانونی مورد بررسی قرار داده و در نهایت 9 درون-مایه اصلی و 31 درونمایه فرعی شکل گرفت. درونمایههای اصلی تولید شده در این تحقیق عبارتند از: «ساختار و فرهنگ پژوهش»، «آگاهی، آموزش و دانش»، «اجتماعی»، «منابع و مدیریت آن»، «قوانین و مقررات»، «ارتباطات و تعامل»، «اقتصادی»، «نهادی-اداری» و «برنامهریزی» است. سپس با استفاده از روش ماتریس ارزیابی سریع به شکل کمی و ارزیابی اثرات کیفی درون مایه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند که نتایج این ارزیابی نشان داد موانع «برنامه ریزی»؛ «قوانین و مقررات» و «ساختار و فرهنگ پژوهش» بیش از سایر موانع تاثیرگذار بوده اند. همچنین نتایج ارزیابی کیفی نشان می دهد سطح تاثیرگذاری اغلب موانع منطقه ای، بلند مدت، برگشت پذیر، دائمی و قطعی بوده است. نتایج این تحقیق میتواند به تصمیم-گیران، برنامهریزان و سیاستگذاران مدیریت شهری کمک نماید تا شناخت بهتری نسبت به موانع انطباق با تغییرات اقلیمی پیدا کنند و در جهت رفع این موانع، اقدامات و تصمیمات لازم را به عمل آورند.
The evidence shows that Tehran as the capital and the most populous city of Iran is exposed to consequences of climate changes but proper measures are not taken to deal with such consequences. Considering the increasing threats and consequences of the climate changes, adaptation is among the most important issues in urban management. This study firstly identified the barriers to climate change adaptation in Tehran metropolis urban management and then assessed the impact of the barriers. A mixed method was applied in this study for data gathering and analysis. Focus group discussion (FGD) was used to identify the barriers. Then the identified barriers were assessed quantitatively by rapid impact assessment matrix and qualitatively by assessing the impacts of the themes to specify their impact and the way each barrier affects the climate change adaptation. The FGDs were held by participation of 59 experts and resulted in nine main themes and 31 sub-themes. The main themes were: structure and culture of research, awareness, education and knowledge, social factors, resources and its management, laws and regulations, communications and interactions, economic factors, institutional and administrative factors, and planning. The rapid impact assessment matrix showed that the impact of planning, laws and regulations, structure and culture of research barriers are bigger than other barriers. The qualitative assessment showed that the impacts of most of the barriers are regional, long-term, irreversible, permanent and certain. Among the sub-themes, the biggest impact belonged to lack of a higher institute or center for research and policy development on climate change adaptation which had the score -72. The average score of the impacts of the barriers was calculated to be -32.32. This score is placed in the -C region and means that the average impact of the barriers is negative. Findings of this study may help the decision makers and policy makers of urban management to have better understanding of the barriers to climate change adaptation, to better cope with, and to overcome them.
Machine summary:
جدول ٥- نتایج ارزیابی سریع تأثیرات (کمی) مانع ساختار و فرهنگ پژوهش Table 5- Barriers to research structure and culture )به تصویرصفحه مراجعه شود) مطابق جدول (٥)، مانع «آگاهی، آموزش و دانش » دارای سه جزء میباشد که نمرات تأثیر هر کدام از اجزاء به تفکیک معیارها مشخص شده است .
همچنین نمره کلی تأثیر مانع «نبود برنامه های ارتقاء مداوم دانش و آگاهی» و نمره کل مانع «ایفای نقش ضعیف رسانه ها تخصصی و عمومی» نیز ٤٢- بوده است که هر دو در دامنه D– واقع شده و نشان میدهد این موانع اثر منفی معنیداری داشته اند.
همچنین نمره کلی تأثیر مانع «محدود بودن (عددی) سازمان های مردم نهاد فعال در خصوص تغییرات اقلیمی و انطباق » و نمره کل مانع «احساس مسئولیت و تعهد پایین (صرفا محیط زیستی انگاشتن یا یک مسئله صرف آکادمیک )» نیز ٤٢- بوده است که هر دو در دامنه D– واقع شده و نشان میدهد این موانع اثر منفی معنی داری داشته اند.
جدول ٧- نتایج ارزیابی سریع تأثیرات (کمی) مانع اجتماعی Table 7- Effects of social barriers )به تصویرصفحه مراجعه شود) مطابق جدول (٧)، مانع «منابع و مدیریت منابع » دارای سه جزء میباشد که نمرات تأثیر هر کدام از اجزاء به تفکیک معیارها مشخص شده است .
جدول ٨- نتایج ارزیابی سریع تأثیرات (کمی) مانع منابع و مدیریت منابع Table 8- Narrow resources and resource management barriers )به تصویرصفحه مراجعه شود) مطابق جدول (٨)، مانع «قوانین و مقررات » دارای چهار جزء میباشد که نمرات تأثیر هر کدام از اجزاء به تفکیک معیارها مشخص شده است .