Abstract:
همواره اصلاح نظام درآمدی دولت، از طریق سهم درآمدهای مالیاتی مورد تأکید قرار گرفته است. همچنین اصلاح و تقویت همه جانبه نظام مالی کشور، با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی و ایجاد ثبات نیز از دیگر محورهای مورد تأکید است. در این راستا، یکی از شیوههای ارتقای نقش درآمدهای مالیاتی در تأمین بودجه عمومی دولت، گسترش پایههای مالیاتی محسوب میشود که فواید دیگری نیز برای نظام اقتصادی به همراه دارد که از آن جمله میتوان به تقویت حوزه نظارتی و ارتقاء اثربخشی در اجرای سیاستهای اقتصادی اشاره کرد. با این حال، مالیات دارای آثار مهمی بر تخصیص منابع در اقتصاد است. در ادبیات اقتصادی، برقراری مالیات به نوعی دخالت در مکانیسم بازار بوده که دارای آثار ناکارآیی تخصیصی و زیان رفاهی است. این ناکارآیی تخصیصی، بهعنوان بخشی از هزینه برقراری مالیات محسوب میشود اما با برنامهریزی در مورد درآمد ناشی از مالیات، میتوان رفاه جامعه را افزایش داد؛ بهطوری که حتی رفاه از دست رفته را جبران کند. بهعنوان یک شاخص اقتصادی، نرخها و معافیتهای مالیاتی باید به نوعی تعیین شود که در مجموع، رفاه جامعه حداکثر گردد. در سیستم مالیات ارزش افزوده ایران، بعضی از کالاها و خدمات از جمله خدمات مالی، معاف از پرداخت مالیات میباشند. معافیت برخی خدمات مالی از مالیات، موجب بهوجود آمدن اختلال در اقتصاد میشود. در این مطالعه، به منظور فهم اهمیت معافیت مالیات ارزش افزوده در نوسانات اقتصاد کلان و درک شوکهای وارد بر اقتصاد، تلاش شده است که اثرات وضع مالیات ارزش افزوده بر خدمات مالی در چهارچوب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه، مدلسازی شود و واکنش متغیرهای اقتصادی به شوکهای مختلف در انتقال از وضعیت معاف به سوی مالیاتبندی کامل بررسی گردد. بر همین اساس در این تحقیق، با استفاده از الگوی تعادل عمومی، آثار رفاهی بررسی و تغییرات رفاه، درصد تغییر در تولید ناخالص داخلی، تغییر در ارزش تولید ناخالص داخلی، تغییرات تقاضای خانوار بخش خصوصی و بخش دولتی، تجزیه رفاهی اثر کارآیی تخصیصی و تغییر رفاه ناشی از تجربه سیاستی برای کشور ایران و بخشهای خدمات مالی و خدمات بیمهای در قالب سناریوسازی مالیاتی ارزیابی شده است. نتایج به دست آمده، نشان میدهد که میزان رفاه اجتماعی ناشی از اعمال مالیات بر خدمات مالی در نرخ مالیات 4 درصد (نرخ بهینه)، بیشترین مقدار را دارد و برای خدمات بیمهای نرخ بهینه، نرخ مالیات 9 درصد میباشد.
Findings
The results show that the rate of social welfare resulting from the imposition of a tax on financial services at the tax rate of 4% (optimal rate) is the highest and the tax rate is 9% for insurance services at the optimal rate.
Discussion and Conclusion
One of the important results of this research is the changes in government tax revenue that stem from taxes on financial and insurance services in Iran. It is observed that tax revenues have increased due to both tax regimes and the tax revenues from the financial services are higher than tax revenues from insurance services. This shows that financial services in Iran economic space have more tax capacity than insurance services.
Looking at the Iranian economy in recent years, it is considered that the economic variables do not depict acceptable conditions. Despite the inflation rate reaching over 47%, it is expected that the Iranian economy will experience a decrease of more than 7% in GDP while the unemployment rate will also increase. Examination of livelihood variables also shows a decline in the consumption level of Iranian households for basic goods. Additionally, during these years, capital accumulation has significantly decreased, and for some production sectors, there is negative capital accumulation.
The mentioned situation of the Iranian economy variables shows that Iran is deviated from its long-term growth path and production capacity in Iran's economy is severely degraded. As a result, Iran's economy will be poorer than before and this poverty will reduce consumption.Considering these economic variables, indicators, and research results, such taxes should be applied with great caution, as based on the current economic realities and welfare of society, it can be said that any new tax base until the relative stabilization of the economy and inflation control would result in reducing the consumption of low-income consumers in favor of the government, leading to more unjustified inflation.
Keywords: Financial Services, Economic Growth, Social Welfare, Taxes, Computable General Equilibrium Model
JEL Classification: C68, F43, G21, H21
Machine summary:
در این مطالعه ، به منظور فهم اهمیت معافیت مالیات ارزش افزوده در نوسانات اقتصاد کلان و درک شوکهای وارد بر اقتصاد، تلاش شده است که اثرات وضع مالیات ارزش افزوده بر خدمات مالی در چهارچوب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه ، مدل سازی شود و واکنش متغیرهای اقتصادی به شوکهای مختلف در انتقال از وضعیت معاف به سوی مالیات بندی کامل بررسی گردد.
بر همین اساس در این تحقیق ، با استفاده از الگوی تعادل عمومی، آثار رفاهی بررسی و تغییرات رفاه ، درصد تغییر در تولید ناخالص داخلی، تغییر در ارزش تولید ناخالص داخلی، تغییرات تقاضای خانوار بخش خصوصی و بخش دولتی، تجزیه رفاهی اثر کارآیی تخصیصی و تغییر رفاه ناشی از تجربه سیاستی برای کشور ایران و بخش های خدمات مالی و خدمات بیمه ای در قالب سناریوسازی مالیاتی ارزیابی شده است .
با توجه به نتایج پژوهش در جدول (٣)، شاخص مقدار (qgdp) که اندازه رشد اقتصادی را نشان میدهد، درصد تغییر آن برای خدمات مالی تا نرخ مالیات ٤ درصد، صفر میباشد و از نرخ مالیات ٥ درصد تا ١٠ درصد، کاهش یافته است .
The Effect of Taxation on Financial Services on Economic Growth in Iran 1 Amir Jabbari 2 Narges Moradkhani 3 Shiva Habibzadeh Received: 2022-7-2 Accepted: 2022-8-6 Aim and Introduction Reform of the government's revenue system has been emphasized through the share of tax revenues.
Keywords: Financial Services, Economic Growth, Social Welfare, Taxes, Computable General Equilibrium Model JEL Classification: C68, F43, G21, H21