Abstract:
در این مقاله جهت شناخت بیشتر سازوکار تأثیر دو نظام اجتماعی و فرهنگی به بررسی ارتباط قشربندی اجتماعی و مصرف فرهنگی پرداختهایم.قشربندی اجتماعی را با تاسی از انگارهء وبری با دو مؤلفهء طبقه و پایگاه و مصرف فرهنگی را با استفاده از دادههایی در زمینهء مصرف موسیقایی و با دو مؤلفهء نوع و میزان مصرف،سنجیدهایم. برای بررسی فرضیات،دادههایی در زمینهء نوع و میزان مصرف موسیقایی 360 نفر از ساکنان چهار محلهء اختیاریه،الهیه،پونک و جوادیه(برای گروه تحقیق هرکدام از محلات مذکور نماد طبقات و پایگاههای متفاوت بوده است)از محلات شهر تهران با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه جمعآوری شده است.یافتههای حاصل از پیمایش نشان میدهد:1.میان طبقه و پایگاه و میزان مصرف موسیقایی رابطهء مثبت و معنادار وجود دارد،2.پایگاه با هر دو مؤلفهء کیفی مصرف فرهنگی(موسیقایی)یعنی مصرف نخبه و توده رابطهء معنادار دارد، 3.طبقه نیز تنها با یک مؤلفهء کیفی مصرف فرهنگی(موسیقایی)یعنی مصرف توده ارتباط معنادار دارد،4.هرچه پایگاه افراد بالاترب اشد گرایش آنها به مصرف انواع موسیقی متعلق به فرهنگ نخبه بیشتر و گرایششان به مصرف انواع موسیقی متعلق به فرهنگ توده کمتر است، 5.هرچه طبقهء افراد بالاتر،گرایششان به مصرف انواع موسیقی متعلق به فرهنگ توده بیشتر است،6.در مجموع و با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون مشخص شد،تفاوت پایگاهی (تفاوت در میزان تحصیلات،منزلت شغلی و اصل و نسب)افراد بیشتر از تفاوت طبقاتی (تفاوت در وضعیت اقتصادی)پیشبینیکنندهء میزان و نوع مصرف فرهنگی(موسیقایی) افراد است.
Machine summary:
برای بررسی فرضیات،دادههایی در زمینهء نوع و میزان مصرف موسیقایی 063 نفر از ساکنان چهار محلهء اختیاریه،الهیه،پونک و جوادیه(برای گروه تحقیق هرکدام از محلات مذکور نماد طبقات و پایگاههای متفاوت بوده است)از محلات شهر تهران با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه جمعآوری شده است.
فرض اصلی در این تحقیق این است که قشربندی اجتماعی به عنوان فرایندی که از طریق آن، خانوادهها از یکدیگر تفاوت مییابند و بر طبق درجات مختلف جنسیت،قدرت و یا ثروت در قشرهای رتبهبندی شده قرار میگیرند(بیرو،7631:83)میتواند تعیین کنندهء مصرف فرهنگی یعنی میزان و نوع استفاده از کالاهایی نظیر موسیقی،سینما،تئاتر،کتاب و...
به بیان دیگر با در نظر گرفتن سلیقه6و ترجیحات افراد در انتخاب و مصرف کالاها میتوان به موقعیت اجتماعیشان پی برد(برایسون،7991:411؛وبر،8691:029-049)،وبلن(3591)و بوردیو(4891)،در تحقیقاتشان نشان میدهند،مصرف فرهنگی و سلیقه،عناصری نمادین در ارتباطات اجتماعی به شمار میآیند(در این زمینه تحقیقات بسیاری انجام شده است برای نمونه ر.
تمایل به مصرف انواع موسیقی متعلق به فرهنگ نخبه و توده در صورتی که به عنوان نماد در نظر گرفته شود میتواند نشاندهندهء طبقات و پایگاههای مختلف اجتماعی باشد(برای اطلاع بیشتر در مورد مصرف انواع کالاهای فرهنگی و تأثیر آن بر تمایز اجتماعی3افراد ر.
میان قشربندی اجتماعی(طبقه و پایگاه)و میزان و نوع مصرف فرهنگی(موسیقایی) رابطه وجود دارد.
براساس نتایج جدول 5 مشخص میشود میان طبقه و پایگاه و میزان مصرف فرهنگی(موسیقایی)رابطهء مثبت و معنادار وجود دارد.
براساس نتایج جدول 6 مشخص میشود میان عوامل طبقه و پایگاه و نوع مصرف فرهنگی(موسیقایی)رابطهء معنادار وجود دارد.
طبقه نیز تنها با یک مؤلفهء کیفی مصرف فرهنگی(موسیقایی)یعنی مصرف توده ارتباط معنادار دارد و این رابطه مثبت است.