Abstract:
یکی از رایج ترین موضوع ها در ادبیات تمام ملل، «سفر» است؛ سفری که می تواند «انفسی» یا «آفاقی» باشد.
در این پژوهش، به سنجش سفر انفسی موجود در کتاب منطق الطیر عطار و سفر آفاقی اولیس در حماسه ادیسه پرداخته شده است و به تحلیل محورهای همسان این دو اثر، مبادرت نموده ایم.
محورهای همسانی که در این سنجش، مورد تحلیل قرار گرفته است، عبارتند از:
1- در هر دو اثر، شوق بازگشت به اصل و موطن اصلی، وجود دارد. این اشتیاق، در کتاب منطق الطیر، در قالب راهی شدن مرغان برای یافتن سیمرغ و در داستان ادیسه، به شکل تلاش اولیس، برای بازگشت به وطن نمودار می شود.
2- در هر دو سفر، مسافران با سختی ها و فراز و نشیب هایی مواجه می شوند.
3- در هر دو سفر، وجود تنگناها و تلاش برای برطرف کردن آنها مشاهده می شود و پیوسته این تلاش همراه با موفقیت است.
4- در هر دو داستان، فراوانی مکان وجود دارد و مسافران، از مکان های گوناگونی، عبور می کنند.
5- در هر دو سفر، تعداد زیادی از مسافران از بین می روند و تنها، تعداد اندکی به مقصد می رسند.
Machine summary:
"در کتاب منطق الطیر،پس از آنکه مرغان قدم در راه میگذارند،متوجه سختیها و دهشت مسیر میگردند و اینمسیر،در منطق الطیر اینگونه توصیف میشود: {Sراه میدیدند و پایان ناپدید#درد میدیدند و درمان ناپدید#باد استغنا چنان جستی در او#کآسمان را پشت بشکستی در او#در بیابانی که طاووس فلک#هیچ میسنجد درو بیهیچ شک#کی بود مرغ دگر را در جهان#طاقت آن راه هرگز یک زمانS}(عطار،105:1366) در طول سفر،حوادث فراوانی همچون غرق شدن در دریا و سوختن در اثر گرما،روبرو شدن با حیوانات درنده ووحشی،تشنگی و گرسنگی رخ میدهد و عطار از آن همه سختیها که برای مرغان رخ داد،اینگونه سخن میگوید: {Sباز بعضی غرقهی دریا شدند#باز بعضی محو و ناپیدا شدند#باز بعضی بر سر کوه بلند#تشنه جان دادند در بیم و گزند#باز بعضی را ز تف آفتاب#گشت پرها سوخته،جانها کباب#باز بعضی را پلنگ و شیر راه#کرد در یکدم به رسوایی تباه#باز بعضی نیز خائب آمدند#در کف ذات المخالب آمدند#باز بعضی در بیابان خشک لب#تشنه در گرما بماندند از تعب#باز بعضی ز آرزوی دانهای#خویش را کشتند چون پروانهای#باز بعضی سخت رنجور آمدند#بازپس ماندند و مهجور آمدند#باز بعضی در عجایبهای راه#باز استادند هم بر جایگاهS}(عطار،269:1366) از دیگر خطرات این مسیر،پشت سر گذاشت«هفت وادی»است که هرکدام به نوعی،هایل،خطرناک و مشکلآفرینند و این هفت وادی،عبارتند از:وادی طلب،عشق،معرفت،استغنا،توحید،حیرت،فقر و فنا."