Abstract:
در این جستار صور ابهام و عوامل ایجاد آن را در رسائل عرفانی سهروردی- که از نوع داستان های رمزی هستند- بررسی کرده ایم. از آن جا که بیان عرفانی رمزی از نوع مفاهیم معرفتی است و طریقه تعبیر از آن فقط از طریق الفاظ متشابه ممکن است، سهروردی برای تبیین آن مفاهیم به تمثیل روی آورده است. تمثیل های رمزی او از روایت داستانی و نماد تشکیل شده و همین غلبه نمادها بر روایت داستانی ایجاد ابهام کرده است. در این مقاله بر اساس تاویل هایی که تا کنون از تمثیل های سهروردی صورت گرفته، ابهام های باقی مانده در این تمثیل ها و عوامل آن بررسی شده است. نتایج نشان می دهد میزان ابهامات در هر یک از این تمثیل ها، اولا به پیش زمینه فکری و عقیدتی مخاطب و میزان آشنایی او با ذهنیت و جهان بینی سهروردی و ثانیا به نوع نمادهای به کار رفته در تمثیل(اساطیری، شخصی و تکراری بودن نمادها) بستگی دارد. بالاترین سطح ابهام را در رسائل آواز پر جبرئیل، عقل سرخ، فی حقیقه العشق و رساله الطیر می توان دید.
In this paper we have studied and shown the ambiguity forms and the factors making them in Sufism letters of Sohrevardi which are symbolic stories. Because symbolic sufism stated are kind of knowledge concepts ، and the way of interpretation is just possible by similar words. Sohrevardi has used allegory for stating those concepts .His symbolic allegories have been formed from fiction narrations and symbols and the overcoming of these symbols over fiction narrations has formed ambiguity . In this paper according to the interpretations which are taken from Sohrevardi's allegories، the remaining ambiguity in these allegories and it's factors were studied. The obtained results show that the amount of ambiguities in each of these allegories depends firstly on the reader's presuppositions and beliefs and his familiarity with Sohrevardi's mentality and outlook and secondly on the kind of applied symbols in allegory (mystic، personal and repetitive symbols. The most ambiguous parts are in these letters; Avaz-e par-e Jebraeil، Aghl-e sorkh،Fi haghighatel Eshgh and Resalatottair
Machine summary:
"با توجه به توصیفات ابهام در این رسائل که پیشتر ذکر شد، سطح ابهام رسائل را در جـدول زیـر می توان نشان داد: رده بندی رسائل عرفانی سهروردی برحسب سطح ابهام نام رساله محتوا معیارتشخیص سطح ابهام آوازپرجبرئیل ورود قهرمــان در خانقــاه پــدر، دیــدار بــا دهپیرنورانی ، پرسش و پاسخ بین قهرمان و پیر طولانی بودن روایت ، گسستگی روایت و عـدم تناسب اجزا و عناصر داستان عقل سرخ پرنده بودن قهرمان داسـتان و شـرح اسـارت وبندهای بسته شده به او، دیدار با پیرروحـانی در صحرا و سؤال و جواب بین قهرمان و پیر طــولانی بــودن روایــت ، اســتفاده از نمادهــای اساطیری و شخصی ، تکـراری بـودن محتـوای دیدار با پیر روحانی در صحرا فی حقیقة العشق تفسیر سورة یوسف به طور رمزی ودیدار عشق با زلیخا و شنیدن شرح حال عشق از خودش و برادرش حزن و حسن به طریق تمثیل رمزی تکراری بودن محتوای تمثیل رمزی و دیـدار بـا عشق که در واقع مشابه دیدار بـا پیـر روحـانی است و آوردن رمزهای عالم صغیر رسالة الطیر گرفتاری مرغ در دام ، یاری جستن او از مرغـاندیگر و شـرح سـفر و صـحنه هـایی کـه از آن می گذرد و رسیدن به حضرت ملک ماقبلی بودن محتوای تمثیل فی حالة الطفولیة داستان کودکی قهرمان و رفتن او به نـزد پیـر وطلب علم آموزی از او و پرسـش و پاسـخ بـین قهرمان و پیر و تمثیل طریقة شفایافتن بیمـار دل و بیمار تن تکراری بودن محتوا و ساختار تمثیل ، کـم بـودن نمادهای به کاررفته در روایت روزی با جماعت صوفیان شرح یک پرسش و پاسخ و بیان مسائل مختلف عرفانی و تمثیل حکاک و نه حقه شـرح و توضـیح رمزهـا از زبـان پیرروحـانی ، تکراری بودن تمثیل رمزی صفیر سیمرغ شرح حال اخوان تجرید، تمثیل رمـزی کارگـاهعنکبوت و رمزهای عالم صغیر تکراری بودن نمادها در تمثیل کارگاه عنکبـوت که رمز عالم صغیر است ."