چکیده:
در روایات تفسیری، واژۀ «بقیة الله» در آیۀ مهدوی (بقیة الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین( بر امام زمان( و در برخی از روایات بر مطلق امام معصوم( تطبیق داده شده است. این تفسیر و تطبیق در ابتدا با توجه به سیاق آیات در سورۀ هود، نامفهوم است، اما با اندکی دقت در آیه و روایات تفسیری آن و معنای لغوی «بقیه»، این تفسیر و تطبیق کاملا صحیح به نظر میرسد و پس از دقت و تأمل، درستی این تفسیر روایی چنان جلوه میکند که حتی معنای عام «بقیة الله» که یک مصداق آن امام است را به فراموشی میسپارد و گویا واژۀ «بقیة الله» را دربارۀ امام معصوم( یا شخص حضرت مهدی( مطرح میکند.
خلاصه ماشینی:
"» آنگاه در پی این دستور آمده است: (بقیة الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین( و اصولا چنین تبیین شده که آنچه از سوی خدا بر شما باقی گذاشته شده برایتان بهتر است و سود معاملات صحیح بهتر از درآمدهای نادرست است.
ثم قرأ: (بقیة الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین(؛ 151 عمر بن زاهر گوید: مردی از امام صادق( پرسید: «آیا با عنوان امیرالمؤمنین میتوان به قائم( 152 سلام کرد؟» حضرت فرمود: «نه، امیرالمؤمنین نامی است که خداوند بر حضرت امیرالمؤمنین( نهاده است و کسی پیش از حضرت به این نام نامیده نمیشود و نیز کسی پس از حضرت این نام را بر خود نمیزند مگر اینکه کافر باشد.
روایت سوم پس از توصیف حضرت قائم(، راوی میپرسد: «حضرت قائم شما چه زمان ظهور میکند؟» حضرت علایمی را برای ظهور حضرت برمیشمرد، آنگاه میفرماید: فعند ذلک خروج قائمنا فإذا خرج أسند ظهره إلی الکعبة و اجتمع إلیه ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا و أول ما ینطق به هذه الآیة (بقیة الله خیر لکم إن کنتم مؤمنین( ثم یقول: أنا بقیة الله فی أرضه و خلیفته و حجته علیکم فلا یسلم علیه مسلم إلا قال: السلام علیک یا بقیة الله فی أرضه؛ 153 به هنگام این علایم و نشانهها قائم ما خروج میکند و آن زمان که خروج کند، پشتش را به کعبه تکیه دهد و سیصد و سیزده مرد گرد او جمع شوند و نخستین سخنی که میگوید این آیه است: «آنچه از سوی خدا برای شما باقی میماند برای شما بهتر است اگر شما مؤمن باشید."