چکیده:
نوزدهمین مجلد فهرست نسخههای خطی کتابخانه آستان قدس رضوی که به اهتمام آقای غلامعلی عرفانیان در سال
1380 انتشار یافته، مشتمل است بر معرفی پانصد نسخه خطی در باب جمیع شعب و اجزا و متفرعات علوم و فنون
پزشکی. با تورق فهرست یاد شده، پارهای آشفتگیها، کم دقتیها، کاستیها دیده میشود، که عبارتند از: 1. نداشتن شیوه
خاص و هماهنگ در معرفی عناوین رسالهها و کتابها. 2. غیرعلمی بودن فهرست و ذکر برخی موارد که نیازی به آنها
نیست. 3. رعایت نکردن و عدم پیروی از یک الگوی واحد. 4. رعایت نکردن معیار الفبایی در معرفی نسخهها. 5.
نامگذاری سلیقهای و غیرمحققانه مدخلها و عناوین نسخهها. 6. ضبطهای نادرست اصطلاحات پزشکی کهن. 7. اظهار
نظرهای نادرست.
8. لغزش در ضبط درست عناوین نسخهها و مؤلفان آنها.
خلاصه ماشینی:
"این شخص که به «شارح قانون» هم شهرت دارد کتابی مینگارد به نام تنقیحالمکنون من مباحث القانون که نسخهای از آن به شماره 76 در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران معرفی شده است، ولی چنانکه گفتار فهرستنگار را در آغاز این مدخل یاد کردیم، گویا ایشان به اشتباه و آن هم شاید به دلیل ترجمهای ناقص یا نادرست از یک متن عربی کتاب را چنین توصیف کردهاند: تنقیح، تلخیصی بوده از یکی از اختصارات قانون...
چنانچه در فهرستهایی دیگر مشاهده شد، بجز غایةالتلفیق فی طب الجدید و العتیق که در این فهرست چنین معرفی شده و احمد منزوی هم تنها به همین نسخه اشاره کردهاند32، احتمالا این اثر از تألیفات حکیم قبلی خویی است که اساس تألیفاتش، نگارش آثاری در تلفیق میان پزشکی کهن و نوین بوده است، ولی چون به این نام در فهارس ایران تا امروز چنین کتابی ثبت نشده، شاید یکی دیگر از آثار اوست که نام دیگری از سوی فهرستنگار مجلدات پیشین فهرست کتابخانه آستان قدس رضوی به آن داده شده است.
نام دقیقتر نویسنده این کتاب «حکیم محمد باقر قمی» است که خود را در کتابهایش چنین معرفی میکند و نسخهای از قانون بوعلی سینا را به سال 1003 ق در قم استنساخ کرده و خود را با نام یاد شده نامیده است که خود در پزشکی شاگرد کمالالدین حسین شیرازی بوده است؛ نویسنده تریاق فاروق که نسخههایی از آن در کتابخانههای لوس آنجلس (مورخ 992 ق در احمد نگر کتابت شده)، مجلس (999 ق)، دهخدا (1006 ق)، ملک (1036 ق)، وجود دارد و دو نسخه از آن در نجفی مرعشی (1067 ق و سده دوازدهم هجری) شناسایی شده است."