چکیده:
در نظامهای سیاسی امروز جهان، انتخابات، بهترین و رایجترین ابزار مشارکت مردم در سرنوشت سیاسی کشور میباشد و انتخابات پارلمان، یکی از مهمترین آنها است.
انتخابات و پارلمان با مشروطیت وارد ادبیات سیاسی کشور ما شد و فراز و نشیبهای فراوانی را پشت سر گذاشت و دورههای تاریخی ایران پس از مشروطه شاهد مجالس و نمایندگانی متفاوت با یکدیگر بوده است.
در جمهوری اسلامی ایران، انتخابات مجلس شورای اسلامی به واسطه جایگاه مجلس در نظام جمهوری اسلامی دارای اهمیت فراوانی است؛ به گونهای که مجلس مستقل و مقتدر و مردمی از اولین خواستههای انقلابیون قلمداد میشود و قانون اساسی، جایگاه ویژهای برای مجلس و مجلسیان در نظر گرفته است.
بر این اساس، اهمیت انتخابات مجلس در تعیین نمایندگانی است که در دو وظیفه عمده تقنینی و نظارتی نقشآفرینی مینمایند و جلوهای از اعمال حق تعیین سرنوشت مردم میباشد.
شرایط انتخابشوندگی در مجلس ـ که موضوع مورد بحث این مقاله میباشد ـ از مهمترین ارکان انتخابات است که در نظامهای گوناگون و بر اساس مقتضیات فرهنگی و سیاسی و اجتماعی هر کشور با کشور دیگر تفاوت دارد.
Faculty member of academy of culture and Islamic thought
In the political systems of world today، the election is considered as the best and the most common way of people's contribution in the political fate of the country and the parliament election is of highly importance compared with the other elections.
The election and parliament entered the political literature of our country along with constitutionalism and passed a lot of ups and downs so that following the constitution، the historical eras of Iran has been the witness of parliaments and representatives different from one another.
In the Islamic Republic of Iran، the election of Islamic parliament is of utmost significance due to the position of parliament in the system of Islamic Republic of Iran; So that the independent، powerful and public parliament would be one of the first demands of revolutionists، and the constitution has considered a special position for the parliament and the parliament members.
In this regard، the importance of parliament election would be in electing the representatives who are mainly responsible for legislative and supervisory activities and they are a manifestation of the exertion of the people's choice for their future.
The condition of being elected in the parliament which is the discussing issue of this article is considered as the most important principle which would be different in various systems and countries on the basis of cultural، political and social circumstances.
خلاصه ماشینی:
"اما به لحاظ مقررات انتخاباتی، در اصول متعددی از قانون اساسی جمهوری اسلامی به مبحث انتخابات پرداخته شده است، برای نمونه بر اساس اصل 6 قانون اساسی که طبق اصل 177 غیر قابل تغییر است: امور کشور باید به اتکای آرای عمومی اداره شود، از راه انتخابات: انتخابات رئیس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شورا و نظایر اینها و از راه همهپرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین میگردد.
این تبصره مقرر میدارد: «رد صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی در مورد شرط اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باید مستند به قانون و بر اساس مدارک و اسناد معتبر باشد که مطابق مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف توسط مراکز مسئول قانونی به مراجع قضایی و نظارتی ارسال شده است».
بدین ترتیب که مطابق تبصره 4 ماده 27 آییننامه قانون انتخابات، «هیأتهای رسیدگی به صلاحیتهای داوطلبان در اجرای بند 3 ماده 28 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، با لحاظ اینکه مناط ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه اظهار، اعلام یا هر طریق دیگری است که به صورت مستند توسط داوطلب ابراز شده باشد، در چارچوب قانون اقدام لازم را به عمل خواهند آورد»و بر این اساس، ملاک ابتدایی در احراز این شرط اعلام داوطلب در قبول این اصل، می باشد؛ مگر آنکه در چارچوب مقررات و به استناد مدارک و اسناد معتبر، و از طریق مراجع رسمی قانونی خلاف آن به طور یقینی اثبات گردد."