چکیده:
این مقاله به تعیین حیطه های تصمیم گیری آموزشی در مدارس، تعیین میزان برخورداری مدارس از استقلال و بررسی تفاوت میان مدارس دولتی و غیر دولتی و دوره های مختلف تحصیلی از نظر میزان برخورداری از استقلال می پردازد. شرکت کنندگان این پژوهش مدیران مدارس دولتی و غیر انتفاعی سازمان آموزش و پرورش شهر تهران بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای (211 نفر) انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته گرآوری شد. نتایج نشان داد که هشت عامل مرتبط با فعالیت های مدرسه عبارتند از: امورات مربوط به معلمان و کادر مدرسه؛ فراهم سازی تجهیزات مدرسه؛ تعیین و تنظیم محتوای درسی؛ هدایت شوراهای مدرسه؛ فراهم سازی تجهیزات مدرسه؛ تعیین و تنظیم محتوای درسی؛ هدایت شوراهای مدرسه؛ وضعیت درآمدزایی و کسب درآمد برای مدرسه؛ بودجه و وضعیت هزینه کرد مدرسه؛ آموزش ضمن خدمت؛ و مقررات مدرسه. حوزه های فعالیت هشتگانه در سه حیطه تصمیم گیری: امور کارکنان، اداری و مالی و برنامه ریزی قرار گرفتند. نتایج بررسی تمرکز زدایی مشخص کرد که در حیطه برنامه ریزی تمرکز زدایی بیشتری انجام شده و اختیارات مدارس زیاد است. در چهار فعالیت هدایت شوراهای مدرسه، بودجه و هزینه کرد مدرسه، فراهم سازی تجهیزات مدرسه و مقررات مدرسه میزان استقلال مدیران مدارس زیاد است. اما در فعالیت های آموزش ضمن خدمت معلمان، درآمدزایی و کسب درآمد برای مدرسه و تعیین و تنظیم محتوای درسی، کمتر تمرکز زدایی انجام شده است. در هر سه حیطه، مدارس غیر انتفاعی از استقلال بیشتری نسبت به مدارس دولتی برخوردارند، اما میان اختیارات و میزان استقلال دوره های مختلف تحصیلی تفاوتی ملاحظه نشد. نتایج موارد دیگری را برای اعمال تمرکز زدایی بیشتر در آ»وزش و پرورش پیشنهاد داد.