چکیده:
فرونشست پدیده ای مرفولوژیکی است که تحت تاثیر حرکت فرو رو زمین پدید می آید. علت رخداد این پدیده ممکن است متاثر از عوامل طبیعی و انسانی باشد. در ایران به ویژه در محدوده مورد مطالعه، رویداد آن اغلب متوجه فعالیت های انسانی و به ویژه بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی است. محدوده مورد مطالعه در ناحیه بیابانی ایران واقع شده و به سبب خشکی محیط و نبود منابع آب سطحی، حیات و فعالیت های اقتصادی آن به شدت به منابع آب زیر زمینی وابسته است. به این سبب، تمرکز بهره برداری های صنعتی- کشاورزی و آب شرب بر منابع آب دشت، بیلان منفی و افت تراز آب زیر زمین را به دنبال داشته است. افت تراز آبی در رسوبات آبرفتی دشت به زایش مسئله نشست زمین منجر شده است. میزان و دامنه پدیده نشست به کمک روش های نوین دور سنجی راداری تعیین شده است. بدین منظور، روش تداخل سنجی تفاضلی داده های راداری (D-InSAR) بر روی داده های ماهواره ای در دو باندC و L در بازه زمانی 1384 تا 1389 به کار گرفته شد. یافته های تحقیق موید حاکمیت میزان فرونشست با متوسط سالیانه حدود 30 سانتی متر در پهنه ای به گستره 281 کیلومتر مربع در بخش میانی دشت است. بررسی تغییرات میزان و دامنه نشست در بازه های زمانی فصلی و سالیانه به کمک سری زمانی این تصاویر روشن کرد که به سبب ثابت بودن میزان تاثیر گذاری عوامل ایجابی (فعالیت کشاورزی پسته کاری) در رویداد این پدیده، تغییرات فصلی و سالیانه میزان فرونشست بسیار اندک بوده؛ اما دامنه برخوردار از حداکثر میزان نشست از نواحی میانی و شرقی در فصل های بهار و تابستان به نواحی جنوبی و غربی در فصل های زمستان و پاییز تغییر یافته است. منطبق سازی الگوی فضایی نشست با نواحی زراعی و مسکونی موید انطباق کامل نواحی در معرض نشست با عرصه های زراعی است. درحالی که فقط تعداد محدودی از سکونتگاه های بخش شرقی بر روی نواحی در حال نشست قرار دارند. همچنین، مقایسه میزان فرونشست با ارقام تغییرات تراز آبی مستخرج از چاه های پیزومتری نشان می دهد در این دشت هر 3.2 سانتی متر افت تراز آبی قادر است فرونشستی به میزان 1 سانتی متر ایجاد کند.
خلاصه ماشینی:
Differential Interfrometric Synthetic Aperture Radar / نگارنده در این تحقیق از روش تداخل سنجی تفاضلی راداری جهت تحلیل و انـدازه گیـری میزان و دامنۀ پدیدة فرونشست در دشت نوق - بهرمان استان کرمان اسـتفاده کـرده و بـه بیـان کارایی ابزار و تحلیل دقت خروجی آن پرداخته است .
همچنین در این تحقیق ، یافته های روش تداخل سنجی راداری برای میزان و دامنۀ فرونشست با ارقام حاصل از تغییرات سطح ایسـتایی آب زیرزمینی که به وسیلۀ چاه های مشاهده ای (پیزومتری) تولیـد شـده بـود، مـورد مقایسـه و تحلیل آماری قرار گرفت ( شکل ٣-١).
جدول ١ داده های راداری مورد استفاده برای تداخل سنجی تفاضلی نام سنجنده حالت مداری تاریخ اخذ گذر نام سنجنده حالت مداری تاریخ اخذ گذر ASAR نزولی ٨ مارس ٢٠٠٥ 206 palsar نزولی ١٦ ژانویه 2007 600 ASAR نزولی ٤ اکتبر ٢٠٠٥ 206 palsar نزولی ٢١ ژانویه 2009 600 ASAR نزولی ٢١ فوریه ٢٠٠٦ 206 palsar نزولی ٢٤ ژانویه 2010 600 ASAR نزولی ٢ مارس ٢٠١٠ 206 palsar نزولی ١٦ ژانویه 2007 610 ASAR صعودی ١٧ می ٢٠٠٥ 56 palsar نزولی ٢١ ژانویه 2009 610 ASAR صعودی ١ می ٢٠٠٨ 56 palsar نزولی 24ژانویه ٢٠١٠ 600 / شکل ١ نمودار مفهومی مراحل تحقیق / ٢-١- تداخل سنجی تفاضلی راداری تصاویر راداری حاصل از رادارهای با روزنۀ مجازی ١ (SAR) با دارا بودن قابلیت اندازه گیـری طول بردار از سنجنده تا سطح زمین ، در اندازه گیریهای مربوط به تهیۀ نقشۀ رقـومی ارتفـاعی به طور گسترده به کار میروند (١٩٨٨ ,Goldstein &Gabriel ).