چکیده:
گردشگری یکی از شاخص هایی است که روابط بین افراد را تنظیم می کند، در این میان گردشگری فرهنگی که به فرآیند بازدید از مکان ها و آثار فرهنگی و شناخت جوامع مختلف مربوط می شود، بیش از انواع دیگر گردشگری در این موضوع موثر است . الموت با داشتن قلعه ها، بناهای تاریخی و مذهبی و همچنین روستاهای تاریخی و گردشگری ، همراه با تنوع اقوام و نژاد و هنرهای سنتی ، یکی از مناطق گردشگری فرهنگی کشور به شمار می آید. با توجه به آسیب پذیری منطقه به لحاظ فرهنگی ، پژوهش پیش رو سعی بر این داشت که با استفاده روش برنامه ریزی راهبردی SWOT و QSPM ضمن بررسی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید در بخش گردشگری فرهنگی ، بهترین راهبردها را برای مقابله با این تهدیدها و بهره گیری از فرصت ها تعیین کند. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و گردآوری اطلاعات با استفاده از روش های مشاهده ی مستقیم و مصاحبه با کارشناسان و نخبگان دانشگاهی و تهیه ی پرسش نامه انجام گرفته است . در فرآیند جمع آوری پرسش نامه ی دلفی ، جامعه ی نمونه در دو سطح مختلف مدیران ، کارشناسان مرتبط با سازمان میراث فرهنگی الموت و متخصصان و صاحب نظران دانشگاهی ، تقسیم بندی شد. در این بخش از روش گلوله ی برفی برای تعیین حجم نمونه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بهترین نوع راهبرد برای وضعیت کنونی الموت ، تدوین راهبردهای تنوع است که باید برای بهره گیری از فرصت ها در آینده انجام گیرد. در اولویت بندی که با استفاده از ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی انجام شد، راهبرد ثبت جهانی الموت و ایجاد تاسیسات در مجاورت مکان های تاریخی و راهبردهای تعیین ظرفیت تحمل مکان ها، هدایت گردشگران به امکان ناشناخته ، تحریک جامعه ی بومی برای مشارکت در فرآیند گردشگری و استفاده ی بهینه از کاربری چشم اندازهای تاریخی ، جذاب ترین راهبردها تعیین شدند.
خلاصه ماشینی:
با توجه به آسيب پذيري منطقه به لحاظ فرهنگي ، پژوهش پيش رو سعي بر اين داشت که با استفاده روش برنامه ريزي راهبردي SWOT و QSPM ضمن بررسي نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهديد در بخش گردشگري فرهنگي ، بهترين راهبردها را براي مقابله با اين تهديدها و بهره گيري از فرصت ها تعيين کند.
آنچه در اين نوشتار دنبال مي شـود، ضـمن بررسـي نقـاط ضـعف و قـوت و فرصـت هـا و تهديدهاي پيش روي گردشگري فرهنگي الموت ، تعيين نوع خط مشي ها و راهبردهايي است که بتواند بـه ايـن وضـعيت ، واکنشي منطقي نشان دهد: درواقع پرسش و مسئله ي اصلي اين است که اتخاذ چه نوع راهبرد و سياسـتي مـي توانـد در شـرايط کنـوني بـراي گردشگري فرهنگي منطقه مؤثر باشد؛ به طوري که ضمن بر طرف کردن ضعف ها، ابتدا از تهديدها جلـوگيري کـرده و از فرصت هاي پيش رو بهره برداري کنند؟ در گام بعدي بايد به اين پرسش پاسخ گفت که بهترين راهبردها و خط مشي هـا بـراي واکـنش بـه شـرايط کنـوني گردشگري فرهنگي منطقه ، کدام هستند؟ در اين پژوهش با استفاده از الگوي تحليلي سوات (SWOT)١ و ماتريس برنامه ريزي راهبردي کمي (QSPM) به 2 اين پرسش ها پاسخ داده مي شود.
(رجوع شود به تصویر صفحه) بحث و يافته ها ارزيابي عوامل دورني و بيروني در اين بخش با استفاده از الگوي تحليل سوات ، عوامل داخلي و خارجي مؤثر بر گردشگري فرهنگي منطقه ي الموت مورد بررسي قرار گرفت .