چکیده:
خلافت و جانشینی پیامبر اکرم (ص) و در اختیار گرفتن آن توسط خلفای پیش از امام علی(ع)، موضوعی چالش برانگیز بین شیعه و اهل سنت است که از دیر باز در بسیاری از محافل به صورت مجادلات کلامی و استمداد نابخردانه از ابزاری چون روایات برای غلبه بر حریف بازتاب یافته است. در این بین، ذهن بسیاری از افراد خواسته یا ناخواسته به این سمت میرود که چرا نام حضرت علی (ع) و تصریح به ولایت ایشان با توجه به نقش تکمیل کننده آن برای اسلام و مسلمانی که پیام آیه تبلیغ نیز هست، در قرآن یاد نشده است. بر این اساس شاید برخی از افراط گرایان درصدد برآیند تا با استفاده از روایاتی نایاب، تصور وجود نام ائمه (ع) در قرآن را به شکل حقیقتی قابل باور جلوه دهند.
در این پژوهش با بررسی چند روایت در این زمینه، به وجود غالیان و افراد مجهول در سند روایات پی میبریم و با توجه به معنای اصلی هم خانواده واژههایی چون اقراء، تنزیل و نگاهی به ساختار روایات به معنایی جز معنای اصطلاحی آن دست مییابیم. پس از آن، قرائن و نشانهها و حکمتهای چندی در نبود نام ائمه (ع) در قرآن را بازگو و در نتیجه تلاش بیهوده قائلان به وجود نام ائمه (ع) در قرآن را روشن خواهیم ساخت.
خلاصه ماشینی:
"به عنوان نمونه عیاشی نقل میکند که امام صادق (ع) فرمودند: «لو قد قرئ القرآن کما انزل لألفیتنا فیه مسمین»؛ اگر قرآن به همان گونه که نازل شده قرائت میشد نام ما را در قرآن مییافتید (عیاشی، بی تا، ج1، ص13؛ مجلسی، 1403ق، ج 89، ص55) و بسیاری از روایات دیگر که حتی در بعضی از آنها لفظ تحریف عینا از ناحیه ائمه (ع) صادر شده است (به عنوان نمونه نک: معرفت، 1379، ص246).
سخن خویی در ترسیم این رویداد و بهره گیری از آن به سود مصونیت قرآن، نشان از دقت بالای ایشان در بازیابی این قرینه ـ و قرینههای دیگر ـ دارد، آنجا که مینویسد: «اگر نام حضرت علی صریحا در قرآن ذکر شده بود دیگر نیازی نبود که پیامبر اکرم (ص) در آن گردهمایی گسترده مسلمانان با این همه تاکیدات او را به جانشینی خود منصوب کند و اینکه در چنین فرضی، دیگر رسول خدا از اظهار این مطلب ترسی نداشت تا نیازی باشد بر تبلیغ آن تاکید شود ...
روشن است که منظور امام از تحریف و تبدیل تحریف لفظی آیات و حذف نام ایشان از قرآن نیست چرا که نامی در میان آیات نبوده تا با جابجایی و حذف آن، تحریف لفظی صورت پذیرد بلکه در اینجا مراد از تحریف، جابجایی و حذف همین فضائل و مناقب برآمده از درون قرآن بوده از آن جا که حذف و جابجایی سبب نزول آیات و ویژگیهای اهل بیت(ع)، تحریف در خود قرآن را نیز به همراه خواهد داشت، گویی آیه بی هیچ مناسبت و دلیلی نازل شده و دارای نارسایی و تحریف معنوی است."