چکیده:
فقه یا شریعت یکی از شاخه های مهمّ علوم دینی است که در عالم اسلام گسترشی چشمگیر داشته است. در کنار شریعت، تصوّف یا عرفان نیز حوزه وسیعی را به خود اختصاص داده است. تاکید زیاد شریعت بر ظاهر و پافشاری تصوّف بر باطن در بسیاری از موارد، آن دو را در برابر هم نهاده است. متفکّران و اندیشمندان در ادوار گوناگون کوشیدند تا آن دو را به هم نزدیک کنند از جمله این اندیشمندان می توان ابونصر سرّاج، ابوطالب مکّی، هجویری، امام الحرمین جوینی، غزّالی و ... را نام برد. در این میان بیشترین توفیق ازآن امام محمّد غزّالی است که با تالیف کتابهای مهمّی مانند احیاء علوم الدّین و کیمیای سعادت توانست شریعت و طریقت را به هم پیوند دهد و از فاصله گرفتن هرچه بیشتر آنها از یکدیگر مانع شود. برای موفّقیّت غزّالی میتوان سه دلیل ذکر کرد: 1- تسلّط غزّالی بر علوم دینی به ویژه بر فقه و عرفان. 2- ایمان و اخلاص غزّالی. 3- قدرت قلم و سبک نویسندگی او. این مقاله بر آن است تا ضمن بررسی موضوع، جایگاه و روش غزّالی را در تلفیق شریعت و طریقت بررسی کند و عوامل موثّر در موفّقیت او را بکاود.
خلاصه ماشینی:
غزالی و تلفیق شریعت و طریقت با تکیه بر کیمیای سعادت احمد خاتمی * فرهاد شاکری * چکیده فقه یا شریعت یکی از شاخه های مهم علوم دینی است که در عالم اسلام گسترشی چشمگیر داشته است .
در این میان بیشترین توفیق ازآن امام محمد غزالی است که با تألیف کتابهای مهمی مانند احیاء علوم الدین و کیمیای سعادت توانست شریعت و طریقت را به هم پیوند دهد و از فاصله گرفتن هرچه بیشتر آنها از یکدیگر مانع شود.
ق است (مینوی ،١:١٣٤٩)١، شاید بتوان گفت که پربارترین دورٔە این ١٥٠ سال هـم دوران وزارت خواجه نظام الملک طوسی است که دوازده نظامیه در دوازده شهر بزرگ بنا کـرد و زمینـۀ بحث و بررسی تفکرات گوناگون فقهی ، کلامی , عرفانی ، فلسفی ، ادبی و غیـره را فـراهم آورد.
همین اختلافات ، بازار علم و دانـش را کاملا رونق داده بود از این رو فضای فرهنگی جامعه در مناسب ترین وضعیت بـود و بسـیاری از بزرگان ایران و اسلام محصول همین زمان بودند از جمله : احمد غزالی ، عین القضات ، خیام، امام الحرمین ، سهروردی، خاقانی ، فخر رازی ، زمخشری ، وطواط ، ابوسعید ابوالخیر و ...
کوشش برای وصلت شریعت و طریقت از جانب عرفا بود نه فقها؛ عارفانی که با فقه آشنا بودند و مدتی از فقیهان نامدار محسوب میشـدند؛ بـرای نشـان دادن این جریان ، نگاهی کوتاه به کتابهای صوفیه و سیر آنها تا زمان غزالی ضروری است .
یکی از این اقدامات ، نزدیک سازی شریعت و طریقت به هم بود و از جانب عارفانی بـود کـه بـا فقه هم آشنا بودند.