چکیده:
هویت اسلامی ـ انقلابی جمهوری اسلامی ایران باعث تداوم رفتار سیاسـت خـارجی ایران در بسیاری از موارد، از ابتدای شکل گیری انقلاب ١٣٥٧ تا به امروز شده است . ایـن تداوم رفتار (برگرفته از هویت خاص اسلامی ـ انقلابی) در موضوع هسته ای ایران نیز قابل مشاهده است . اما چرا رفتار جمهوری اسلامی ایران در دوره ریاست جمهوری خاتمی بـا دوره ریاست جمهوری احمدینژاد متفاوت به نظر میرسد؟ هرچند این تفاوت رفتاری در ظاهر قابل مشاهده است ، اما در ریشه یکسانیهایی دارند. در واقع با توجه به زمان مطـرح شدن موضوع هسته ای، نحوه پیگیری مطالبـات ملـت ایـران از سـوی دو رئـیس جمهـور متفاوت بوده است ، اگر نه هر دو بر حقوق مسلم ایران تاکید داشته اند. بر این اساس سوال اصلی مقاله این است که : هویت اسلامی و انقلابی در خصـوص موضـوع هسـته ای، چـه تاثیری بر رفتار سیاست خارجی ایران در دوره خاتمی و احمدینژاد داشته است ؟ داده های مقاله این نتیجه را به دنبال دارد که : در دوره خاتمی با توجـه بـه فشـارهای بین المللی و تبلیغات خبری، ایران (با عنایت به هویت اسلامی ـ انقلابـی) گـام هـایی در جهت جلب اعتماد منطقه ای و بین المللی برداشت ؛ امـا واقعیـت هـای ژئـوپلیتیکی ایـران ، ساختار تصمیم ساز و تصمیم گیر نظام جمهوری اسلامی، واقعیت های منطقه و نظـام بـین - الملل ، پشت پرده نیت های کشورهای غربی و ... باعث شد تا جمهوری اسلامی ایـران در اواخر دوره خاتمی و اوایل دوره احمدینژاد، رویکرد تهاجمی در پرونده هسـته ای خـود (برگرفته از هویت اسلامی ـ انقلابی) اتخاذ نماید.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس سؤال اصلی مقاله این است که : هویت اسلامی و انقلابی در خصـوص موضـوع هسـته ای، چـه تأثیری بر رفتار سیاست خارجی ایران در دوره خاتمی و احمدینژاد داشته است ؟ داده های مقاله این نتیجه را به دنبال دارد که : در دوره خاتمی با توجـه بـه فشـارهای بین المللی و تبلیغات خبری، ایران (با عنایت به هویت اسلامی ـ انقلابـی) گـام هـایی در جهت جلب اعتماد منطقه ای و بین المللی برداشت ؛ امـا واقعیـت هـای ژئـوپلیتیکی ایـران ، ساختار تصمیم ساز و تصمیم گیر نظام جمهوری اسلامی، واقعیت های منطقه و نظـام بـین - الملل ، پشت پرده نیت های کشورهای غربی و ...
در واقع هویت اسلامی ـ انقلابی در سـال هـای مختلـف بـا توجه به این که قدرت در ایران در دست چه کسانی بوده است ، تعابیر مختلفـی را داشـته است ؛ اما به طور کلی در بسیاری از موارد از ابتدای شکل گیری انقلاب تا به امروز، هویت اسلامی ـ انقلابی جمهوری اسلامی ایران باعث تداوم رفتار سیاست خـارجی ایـران شـده است .
از این رو سیاست خارجی جمهوری اسلامی در مورد برنامه هسته ای صلح آمیز در مرحله نخست به صورت مخفی پیگیری میشد؛ به این دلیل که جمهوری اسـلامی از واکنش دیگر کشورها نسبت به اقدامات خود در این زمینه بیمناک بود و بـا وجـود اینکـه غرب بارها اعلام کرده بود حاضر است نسبت به تأمین سوخت هسـته ای ایـران تضـمین دهد، لیکن به دلیل همان تجارب تاریخی پیش گفته ایران به غرب اعتماد نداشت .