چکیده:
نظام جمهوری اسلامی ایران با گذشت بیش از بیست سال از اجرای سیاست تحدید و کنترل جمعیت، با توجه به ملاحظات گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی، اینک در آن تجدیدنظر کرده و سیاست افزایش جمعیت را در پیش گرفته است. بی تردید، برای تحقق این سیاست جدید جمعیتی، باید اقدام های متعددی در حوزه های گوناگون انجام شود که یکی از مهم ترین آنها «فرهنگ سازی» و تغییر گفتمان جامعه، از «کاهش» جمعیت، به «افزایش» جمعیت است. بر این اساس، رسانه ملی به منزله یکی از مهم ترین دستگاه های فرهنگ ساز کشور، باید بر مبنای طرح و برنامه ای دقیق، مشخص و زمان بندی شده، برای تحقق سیاست جدید جمعیتی کشور وارد میدان شود و از همه ظرفیت های خود در این زمینه استفاده کند. ولی پیش از هر اقدام باید راهبردها و سیاست های رسانه در این زمینه مشخص شود تا فعالیت های اجرایی و برنامه های تولیدی، اهداف را به خوبی برآورده سازند.
خلاصه ماشینی:
"حال این پرسش مطرح می شود که چه علل و عواملی موجب شد نظام جمهوری اسلامی در زمینه سیاست جمعیتی، به نتایجی بسیار فراتر از پیش بینی های خود دست یابد؟ آیا این نتایج، ناشی از اجرای سیاست ها و برنامه های مستقیمی همچون گسترش «فعالیت های واحد اجرایی تنظیم خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» (بند ج قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، 11/11/1368) و «لغو کلیه مقررات مشوق رشد جمعیت و اتخاذ تدابیر متناسب با سیاست تحدید متناسب با سیاست تحدید موالید کشور» (همان) بود، یا از اعمال سیاست های غیرمستقیمی مانند «بالا بردن سطح سواد و دانش عمومی افراد جامعه، بخصوص افزایش ضریب پوشش تحصیلی لازم التعلیم» (همان) و «اعتلای موقعیت زنان از طریق تعمیم آموزش و افزایش زمینه های مشارکت زنان در امور اقتصادی ـ اجتماعی جامعه و خانواده» (همان)، یا فعالیت سازمان صداوسیما در «جهت ارتقای سطح آگاهی های عمومی در تأمین سلامت کودکان و مادران و جمعیت» (قانون تنظیم خانواده و جمعیت، 26/2/1372) بود.
بنابراین، رسانه ملی باید با برنامه ریزی دقیق و حساب شده، زمینه را برای اصلاح برخی تغییرهایی که در سال های اخیر و در پی اجرای طرح ها و برنامه های تحدید موالید، به ویژه در سبک زندگی زنان جامعه ما پدید آمده است، آماده کند؛ تغییرهایی چون گرایش گسترده دختران به تحصیلات دانشگاهی، بدون توجه به ویژگی های جنسیتی و نیازهای جامعه، ارزش تلقی شدن اشتغال بانوان و بی توجهی به نقش مهم و اثرگذار مادری و همسری آنان."