چکیده:
ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ در دﻫﻪﻫﺎی اﺧﻴﺮ در ژﻧﺘﻴﻚ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ وﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎی ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ و اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی ﺗﺎزه ﻣﺒﺎﺣﺜﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﺣﻘﻮﻗﻲ وﭼﺎﻟﺶﻫﺎی اﺧﻼﻗﻲ زﻳﺎدی را ﺑﺪﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ، ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮزاداﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﺎرج از رﺣﻢ و ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻟﻘﺎح ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ در ﻣﺤﻴﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﺔ ﻫﺴﺘﻲﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻛﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎ ﺟﻨﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﻧﻄﻔﺔ اﻳﻦ ﻧﻮزادان در ﺧﺎرج ازرﺣﻢ ﻣﺎدر ﺑﺎرور ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﺔ رﺷﺪ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺧﻮد را در ﻣﺤﻴﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻃﻲﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺤﺚ در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﺟﻨﻴﻦ اﻧﺴﺎن، ﭼﻪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻟﻘﺎح ﻃﺒﻴﻌﻲ و دررﺣﻢ ﻣﺎدر ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻟﻘﺎح ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ و در ﻣﺤﻴﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه، آﻳﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚاﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه از ﻛﺮاﻣﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﺣﻖ ﺣﻴﺎت ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ﻣﻮردﻣﻨﺎﻗﺸﻪ در ﻣﻴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان اﺧﻼق، ﭘﺰﺷﻜﺎن، ﺣﻘﻮق داﻧﺎن و ﻓﻼﺳﻔﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮعﺑﻪ وﻳﮋه درﺧﺼﻮص ﺟﻨﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﺗﺌﻮرﻳﺴﻴﻦﻫﺎی اﺧﻼق زﻳﺴﺘﻲ راﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﺮده اﺳﺖ. ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺮانﻫﺎی ﻧﻬﻔﺘﻪ درﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎی ژﻧﺘﻴﻜﻲ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺟﻬﺎﻧﻲ، اﺳﻨﺎد، ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮنﻫﺎ و ﻣﻴﺜﺎقﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﻣﻮﺿﻮع ﺣﻔﻆ روﻳﻜﺮدﻫﺎی اﺧﻼق زﻳﺴﺘﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ زﻳﺮﺑﻨﺎ و ﺷﺎﻟﻮدة اﺻﻠﻲﻫﻤﺔ آنﻫﺎ ﺣﻔﻆ و ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻛﺮاﻣﺖ ذاﺗﻲ اﻧﺴﺎن و ﺣﻖ زﻳﺴﺘﻦ او ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪﺳﻌﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻣﻮزهﻫﺎی دﻳﻨﻲ و اﺧﻼﻗﻲ و ﻧﻈﺎم ﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ،ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﺮاﻣﺖ زﻳﺴﺘﻲ ﺟﻨﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪای ﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﻮد.
خلاصه ماشینی:
" 6ـ ﺟﻨﻴﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻪ وﻟﻮج روح در آن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺣﻜﻢ اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ را دارد )ﻣﺴﺠﺪ ﺳﺮاﻳﻲ، 4831، ص 123-223( ﻟﺰوم ﺣﻔﻆ ﻛﺮاﻣﺖ زﻳﺴﺘﻲ ﺟﻨﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ در ﭘﺮﺗﻮ اﺳﻨﺎد اﺧﻼق زﻳﺴﺘﻲ اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ در ﺧﺼﻮص ﺟﻨﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﻃﻲ ﻣﻲﺷﻮد، ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻋﻤﻞ ﻟﻘﺎح در ﺧﺎرج از رﺣﻢ ﻣﺎدر ﺻﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ دﺧﺎﻟﺖ اﻧﺴﺎن در آن، ﻟﻘﺎح ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد.
ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺤﻮﻻت ﭘﺮﺷﺘﺎب در ﺣﻮزة ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوریﻫﺎی زﻳﺴﺘﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﻣﺪاﺧﻠﻪ و دﺳﺘﻜﺎری در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه از ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺴﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ، ﻣﺒﺎﺣﺚ اﺧﻼق زﻳﺴﺘﻲ، ﺑﻮﻳﮋه ﻛﺮاﻣﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺻﻴﺎﻧﺖ از آن اﻫﻤﻴﺖ و ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﭘﻴﺪا 951 / ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، ﺷﻤﺎره ﻳﺎزدﻫﻢ، ﺑﻬﺎر 9831 ﻛﺮده و ﺗﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎﻫﺎ و وﺿﻊ ﻣﻘﺮرات ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺮورﺗﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ﺟﺎﻣﻊﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨﺪی ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪه، »ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﻛﺮاﻣﺖ وﺟﻮد اﻧﺴﺎن در ﺧﺼﻮص ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﻴﻮﻟﻮژی و ﭘﺰﺷﻜﻲ« ﻳﺎ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر »ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﻃﺐ زﻳﺴﺘﻲ« ) (Convention for the Protection of Human Rights and Dignityاﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل 7991 ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﻮرای اروﭘﺎ رﺳﻴﺪ.
ﻟﺰوم ﺣﻔﻆ ﻛﺮاﻣﺖ زﻳﺴﺘﻲ ﺟﻨﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ در ﭘﺮﺗﻮ اﺳﻨﺎد اﺧﻼق زﻳﺴﺘﻲ 561 / ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم، ﺷﻤﺎره ﻳﺎزدﻫﻢ، ﺑﻬﺎر 9831 ﭘﻲﻧﻮﺷﺖﻫﺎ 1ـ در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﭘﻴﺪاﻳﺶ روح در ﺟﻨﻴﻦ ﻛﻪ در اﺻﻄﻼح ﻓﻘﻪ وﻟﻮج روح ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﭘﺰﺷﻜﻲ 1ـ ﺣﺮﻛﺎت ﺟﻨﻴﻨﻲ، ﺗﭙﻴﺪن ﻗﻠﺐ و ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻜﻮﻳﻨﻲ دوران ﺟﻨﻴﻨﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از 71 ﻣﺎﻫﮕﻲ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻼﺋﻢ ذﻛﺮ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﻴﻦ دارای روح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ذﻛﺮ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ در ﺧﺼﻮص دﻣﻴﺪه ﺷﺪن روح در ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻄﻠﻖ ﻧﻴﺴﺖ."