چکیده:
ساماندهی بافت های حاشیه ای شهری و به عبارتی رفع مشکلات ناشی از اسکان غیررسمی، از چالش های مهم و مسائل حاد پیش روی برنامه ریزان و مدیران شهری بویژه در کشورهای درحال توسعه می باشد. در این بین، دانشمندان علوم مختلف، بویژه جامعه شناسان، شهرسازان و جغرافیدانان شهری همواره بر آن بوده اند تا ضمن شناخت ویژگی های منحصربه فرد این سکونتگاه ها با توجه به ویژگی های زمانی و مکانی، نسبت به جنبه های عمومی و مشترک آن، نیز اشراف یابند تا بتوانند به ارائه راه حل هایی قابل تعمیم برای همه فضاهای مشابه نائل گردد. در این پژوهش تلاش بر این است که از جنبه ای خاص که شامل NGOs است وارد موضوع شده تا راهکاری مناسب جهت ساماندهی این سکونتگاه ها ارائه دهد. از این روی برای نمونه و بنا به دلایلی، اسلامشهر واقع درجنوب تهران را موردمطالعه قرارداده ویکی ازمحلات آنرا تحت بررسی آماری از طریق نمونه گیری انتخاب نموده است. هدف از این بررسی حذف پتانسیل های بهره گیری ازنهادهای مردمی موجود وظرفیت تشکیل نهادهای غیردولتی جدیدتر است که در این راستا، مطالعات اجتماعی و اقتصادی وسیعی انجام پذیرفت. نتایج مطالعات نشان دهنده وجود نهادهایی است که قادر ومایل به مشارکت بامدیریت شهری برای پیشبردبرنامه های ساماندهی محله می باشند، ضمن آنکه ظرفیت هایی برای برخی از انواع این نهادها در محدوده وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
به عبارتی ، تغییر در نگرش های حکومت کردن با پیدایش پارادایم «حکمرانی » و کاهش نقش دولت در خدمات اجتماعی مستقیم و بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی ، موجب جستجوی راه حل های بدیل برای حل مسأله توسعه و اداره ، از جمله بهره گیری از راهبردهای مشارکت عمومی (Public Participation) بویژه برنامه های سطح محلی (Community Level Actuo) با مدیریت حکومت های محلی بجای پروژه های کلان دولت مرکزی گشته است (ایمانی جاجرمی ودیگران ، ١٣٨٣: ١٢).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار(٤) ترکیب سنی جمعیت میان آباد نمودار(٥) نوع فعالیت مشترک با همسایگان از سویی با توجه به اظهارات موجود در جلسات بحث گروهی سایر بررسی های میدانی ، نهادهای مردمی شناسایی شده در محدوده شامل آنچه که در زیر آمده (نمودار شماره ٦)، می باشد که برای مشارکت در برنامه های رفاهی و بهسازی محیط ، استقبال خوبی از خود نشان داده اند.
٤ـ٧ـ وجود اهداف و بسترهای مشترک وجود بسترهای مشترک و مورد قبول همگانی که دلایل منطقی و بهانه هایی برای همکاری و مشارکت باشد شامل : کمبود خدمات ، ضعف تسهیلات و امکانات ، زیرساخت های ناکافی و مجموعه کمبودهای حاکم بر محله و محیط مسکونی که حرکت در جهت رفع این مشکلات ، موجب می گردد تا گروه های مردمی به مشارکت فراخوانده شده ، به کمک مدیریت شهری ، بصورت متشکل و سازمان یافته و در قالب نهادهای غیردولتی به مشارکت روی آورند.