چکیده:
دربارهء نقش نخبگان در فرآیند تصمیمگیری و تصمیمسازی،دیدگاههای زیادی وجود دارد.برخی نخبگان را عامل اصلی و شاید تنها عامل در فرآیند تصمیمسازی و تصمیمگیری معرفی کردهاند و برخی نیز نقش نخبگان را در این فرآیند بسیار ناچیز و تحت تأثیر عوامل و شرایط محیطی دانستهاند.در کنار ایندو دیدگاه،دیدگاه سومی نخبگان را نه صاحب نقش انحصاری و دارای ارادهء مطلق در تصمیمگیری و نه آنکه بیاختیار و تابع شرایط محیطی دانسته،بلکه آنان را به عنوان عاملی مؤثر در کنار یکدیگر عوامل تأثیرگذار بر فرآیند تصمیمسازی و تصمیمگیری دانسته است.از این دیدگاه نخبگان به دو طریق مستقیم و غیر مستقیم در فرآیند تصمیمسازی مشارکت دارند و بر جریان تصمیمگیری تأثیر میگذارند.راه مستقیم عمدتا به وسیله نخبگان حاکم و از مجرای رسمی طی میشود.و روش غیر مستقیم با فعالیت نخبگان در امور آموزشی،پژوهشی،رسانههای جمعی،احزاب،گروههای ذینفود و گاهی نیز بصورت شخصی و انفرادی صورت میپذیرد.
خلاصه ماشینی:
"با مطالعهء فرآیندهای تصمیمسازی و تصمیمگیری در جوامع مختلف و بررسی نقش عناصر تأثیرگذار در این فرآیندها،میتوان گفت مشارکت نخبگان در این فرآیند به دو شکل صورت میگیرد؛یکی از طریق مکانیسمهای رسمی و بصورت مستقیم؛ دیگری به صورت غیر مستقیم که ممکن است هم از مجاری رسمی و هم مجاری غیر رسمی نیز تحقق پذیرد.
در این موارد بیش از آنکه رسانه از تصمیمگیرندگان میشود؛در اینجا تأثیر رسانهها بر تصمیمگیرندگان غیر مستقیم است و نخبگانی که در فرآیند تصمیمگیری مشارکت ندارند با چند واسطه نخبگان تصمیمگیرنده را تحت تأثیر قرار میدهند و آنها را وادار به در نظر گرفتن رأی و نظر خود میکنند و از این طریق،فرآیند تصمیمگیری را متأثر میسازند.
در مواردی که رهبران حزبی در جایگاه نخبگان حاکم قرار میگیرند،آنها این امکان را مییابند که از طریق مکانیسمهای رسمی به صورت مستقیم در فرآیند تصمیمسازی و تصمیمگیری مشارکت کنند،اما اگر احزاب نتوانند قدرت را بدست گیرند و یا پس از یک یا چند دوره،در دست داشتن قدرت،قدرت را از دست بدهند،از جایگاه نخبگان حاکم خارج شده به گروه نخبگان غیر حاکم میپیوندند.
5. تأثیرگذاری بر فرآیند تصمیمگیری از طریق گروههای ذی نفوذ در کنار احزاب سیاسی؛که افراد دارای دیگاه و منافع مشترک را سازماندهی میکند و برای کسب قدرت و تأثیر بر فرآیندهای سیاسی در قالب زسمی فعالیت مینماید، گروههای مختلف دیگری نیز در جوامع تلاش میکند که در میان آنها نیز افراد دارای دیدگاه و منافع مشترک به یکدیگر پیوند خوردهاند و در جهت تحقق دیدگاه خود و تأمین منافع مشترک،درصدد تأثیرگذاری بر فرآیندهای سیاسی جامعه و تصمیمگیریها هستند."