چکیده:
در حال حاضر در اغلب کشورهای در حال توسعه گرایش برنامه ریزان به تمرکز زدایی فضایی، کاهش نابرابری های منطقه ایی، دوگانگی شهری–روستایی متمرکز شده و منجر به اتخاذ راهبردهای شهرنشینی متفاوتی گردیده است؛ یکی از مهمترین این راهبردها؛ تقویت شهرهای میانی و حمایت از آنها می باشد. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی، نقش شهر میانی ایرانشهر در توسعه منطقه ای با استفاده از روش ها و مدل های کمی مانند مرتبه- اندازه، آنتروپی، کشش پذیری، جاذبه، ضریب مکانی مورد ارزشیابی و تحلیل قرار گرفته است . در بررسی صورت گرفته نتایج نشان می دهد که تمرکز جمعیت ، امکانات و خدمات اقتصادی – اجتماعی در ایرانشهر بیشتر از بقیه ی شهرها به خصوص شهرهای کوچکتردر سطح شهرستان است؛ در این صورت راه حل توسعه متوازن منطقه ایی ، علاوه توسعه و تقویت شهرهای میانی، استقرار خدمات و امکانات در سایر شهرها و نقاط روستایی پیرامون در سطح شهرستان نیز می باشد. بنابراین با توجه به نتایج تحقیق توسعه و تقویت شهرهای میانی مانند ایرانشهر می تواند علاوه بر ایجاد تعادل در نظام سلسله مراتبی استان، نقش زیادی در توسعه مناطق پیرامونی این شهر به خصصوص شهرهای کوچک و نقاط روستایی داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
com چکيده در حال حاضر در اغلب کشورهاي در حال توسعه گرايش برنامه ريزان به تمرکز زدايي فضايي، کاهش نابرابري هاي منطقه ايي، دوگانگي شهري –روستايي متمرکز شده و منجر به اتخاذ راهبردهاي شهرنشيني متفاوتي گرديده است ؛ يکي از مهمترين اين راهبردها؛ تقويت شهرهاي مياني و حمايت از آنها مي باشد.
در بررسي صورت گرفته نتايج نشان مي دهد که تمرکز جمعيت ، امکانات و خدمات اقتصادي – اجتماعي در ايرانشهر بيشتر از بقيه ي شهرها به خصوص شهرهاي کوچکتردر سطح شهرستان است ؛ در اين صورت راه حل توسعه متوازن منطقه ايي ، علاوه توسعه و تقويت شهرهاي مياني، استقرار خدمات و امکانات در ساير شهرها و نقاط روستايي پيرامون در سطح شهرستان نيز مي باشد.
اين پژوهش با هدف تعيين و تاثير نقش شهر مياني ايرانشهر در برنامه ريزي توسعه منطقه اي در ساختارهاي اقتصادي و اجتماعي با استفاده از روش ها و الگوهاي کمي مانند مدل هاي جمعيتي نظير، مرتبه اندازه، کشش پذيري وآنتروپي، مدل هاي اقتصاد نظير ضريب مکاني، مدل هاي حوزه نفوذ نظير مدل جاذبه ، ضريب مکاني از لحاظ متغير هاي جمعيتي و اقتصادي و مورد ارزشيابي و تحليل قرار گرفته است .
براساس اين مدل، اگر آنتروپي به طرف صفر ميل کند حکايت از تمرکز بيشتر و عدم تعادل در توزيع جمعيت شهرها دارد و بالاتر از آن، بالاتر از آن توزيع متعادل تري را در عرصه ي منطقه اي نشان مي دهد (به تصویر صفحه رجوع شود) نتايج به دست آمده از مدل آنتروپي در طي سالهاي ٦٥ الي ٨٥ گوياي آن است که با احتساب شهر ايرانشهر از ٠/٧٤ در سال ١٣٦٥به ٠/٧٥ در سال ١٣٨٥ رسيده است .