چکیده:
در این پژوهش از پارامترهای اقلیمی و زمینی جهت مکان یابی مساعد کشت درخت زیتون که شامل عناصر: مجموع بارش سالانه، درجه روزهای رشد درخت زیتون(GDD)، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، دمای سالانه، دمای حداقل سرد ترین ماه سال(ژانویه) با طول دوره اماری 23 ساله از سالهای( 2008-1986)میلادی و پارامترهای زمینی درصد شیب، جهت شیب و ارتفاع با استخراج از مدل رقومی ارتفاع جهت مطالعه استفاده شده است. برای بررسی عناصر اقلیمی از 11 ایستگاه داخل و 4 ایستگاه مجاور بعنوان نقاط کمکی جهت پهنه بندی اقلیمی بهره گرفته شد. در ادامه با بهره گیری از نیازهای رویشی و اثر گذاری و بررسی های کارشناسی (شرایط اقلیمی – زمینی ) کشت زیتون، لایه های اطلاعاتی کلاسه بندی و ارزش وزنی هریک از پهنه ها مشخص شد. نهایتا با روی هم گذاری و تقاطع لایه های اطلاعاتی به روش ارزش وزنی طبقه بندی شده ی مخدوم نقشه نهایی که پتانسیل های اقلیمی – زمینی مناسب را برای کشت زیتون در استان فارس نشان می داد تهیه گردید. نتایج نهایی حاصل از این پژوهش نشان دهنده این واقعیت است که نقش هریک از عناصر موثر در کشت زیتون متفاوت بوده و پنج عنصر اقلیمی بارش سالانه، درجه- روزهای رشد، دمای سالانه و حداقل دمای سردترین ماه سال (ژانویه)و رطوبت نسبی باتوجه به وزن دهی کارشناسانه و منابع علمی مرتبط در فرایند کشت درخت زیتون اثر گذار تر و سهم و قابلیت بیشتری را نشان می دهند. همچنین از طریق انطباق لایه های وزن گذاری شده با در نظر گیری میزان اهمیت هریک از لایه ها ی موثر در فرایند کشت در محیط GIS ، امکان شناخت میزان مطلوبیت مناطق جهت کشت این درخت باغی ارزشمند شناسایی شده است.
خلاصه ماشینی:
مکان يابي کشت زيتون با استفاده از پارامترهاي اقليمي و زميني به روش تحليل سلسله مراتبي مطالعه موردي؛ استان فارس دريافت مقاله :٩١/٧/٢١ پذيرش نهايي: ٩١/١٠/٩ صفحات:١٩٠-١٧١ زهراحجازي زاده : استاد اقليم شناسي دانشکده علوم جغرافيايي دانشگاه خوارزمي تهران Email:hejazizadeh.
com چکيده در اين پژوهش از پارامترهاي اقليمي و زميني جهت مکان يابي مساعد کشت درخت زيتون که شامل عناصر: مجموع بارش سالانه ، درجه روزهاي رشد درخت زيتون(GDD)، رطوبت نسبي، ساعات آفتابي، دماي سالانه ، دماي حداقل سرد ترين ماه سال(ژانويه ) با طول دوره اماري ٢٣ ساله از سالهاي( ٢٠٠٨-١٩٨٦)ميلادي و پارامترهاي زميني درصد شيب ، جهت شيب و ارتفاع با استخراج از مدل رقومي ارتفاع جهت مطالعه استفاده شده است .
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل (١) موقعيت جغرافيايي منطقه مورد مطالعه استان فارس 1 - Analytical Hierarchy Process جدول(١) ماتريس محاسبه وزن شاخص ها با استفاده از مدل (AHP) و روش مقايسه زوجي (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل (٢) محاسبه و زن شاخص ها با استفاده از نرم افزار Expert Choise همانگونه که بيان گرديد در اين تحقيق جهت تعيين ارزش معيارها از مدل سلسله مراتبي AHP استفاده شده است .
جدول (٢) مقياس نه کميتي ساعتي براي مقايسه دودويي گزينه ها منبع (زبردست ، ١٣٨٠) (به تصویر صفحه رجوع شود) بحث و نتايج الف - پارامترهاي اقليمي لايه پهنه بندي و وزن گذاري بارش سالانه براي تهيه نقشه پهنه بندي بارش سالانه منطقه ابتدا داده هاي مربوط به بارش براي ايستگاههاي واقع در داخل و خارج استان با طول دوره آماري حداقل ٢٣ سال تهيه گرديد و با انتقال اين داده ها به سيستم اطلاعات جغرافيايي و نرم افزار ARC/GIS بارش سالانه پهنه بندي شده است .