چکیده:
در این پژوهش به بررسی وزن شعر عروضی فارسی بر مبنای نظریه تکرار می پردازیم. نظریه تکرار، نظریه ای در حوزه وزن شناسی زایشی است که توسط فب و هله (2008) معرفی شده است. هدف از این پژوهش، تعیین شبکه های وزنی اوزان عروضی فارسی، طبقه بندی ارکان بر اساس شبکه های وزنی منتج از آن و تعیین هسته های وزنی بوده است. ما بررسی را بر روی سی وزن از اوزان پرکاربرد فارسی انجام دادیم. واحدهای وزنی، پایه ها، ارکان و هسته های وزنی، از مقوله های مورد بررسی بودند. نتایج نهایی نشان داد که دو قاعده وزنی مختلف برای تعیین شبکه های وزنی اوزان عروضی فارسی وجود دارد. این قواعد ضمن تعیین شبکه های وزنی، اوزان سالم و لنگ را هم مجزا می کنند. همچنین با به کار گیری این قواعد، می توان اوزان را در چهار گروه کلی رکن-کامل، رکن-شکسته آغازی، رکن-شکسته پایانی و رکن-شکسته دوسویه تقسیم بندی کرد. اعمال قواعد و تعیین شبکه های وزنی، رویکرد نوینی را در تقطیع اوزان فارسی به ارکان شان نیز به دست داد.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش برآنیم شرحی کلی از نظریۀ تکرار و چگونگی ساخت شبکه های وزنی ارائه کرده و کاربرد آن را بر اوزان زبان فارسی بررسی کنیم .
طبیب زاده (١٣٨٩) نیز در بیان شرط های تشکیل ارکان عروضی از پایه های وزنی به این نکته اشاره میکند که هر رکن که خود از ترکیب چند پایه به وجود آمده است ، باید به یک هجای دومورایی ختم شود.
بنابراین ، ستاره های خط شبکۀ صفر هستند که مورد بررسی قرار گرفته و گروه بندی میشوند.
در اینجـا، نیز به یک نمونه از اوزان رکن شکستۀ دوسویۀ سالم و یک نمونه از اوزان رکن شکسـتۀ پایـانی لنـگ اشاره میکنیم : ٤-١-٣-٤- اوزان سالم بحر رمل مسدس محذوف (مقصور) ما ز یاران چشم یاری داشتیم خود غلط بود آنچه میپنداشتیم (حافظ ) در این وزن گروه بندی در خط شبکۀ صفر پس از عبور از یک ستاره آغاز شده است : - U - - - U - - - U - * )* * (* * )* * )* * )* *( 0 )* * )* * )* 1 )* * )* 2 )* *( 3 * 4 خط شبکۀ صفر پایه های وزنی را نشان می دهد که عبارتند از: تتن (-U) و تـن تـن (- -).
یکی دیگر از نتایج مهم کاربست نظریۀ تکرار بر اوزان فارسی و تشکیل شبکه های وزنی ، یـافتن طبقه بندی متفاوتی از ارکان بود.
, ;A grid-based theory of English meter,; Linguistic Inquiry 14, 357-393.