چکیده:
ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهی ارزشﻫﺎ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮک ﻻزم ﺑﺮای رﻓﺘﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در رواﺑﻂ ﺷﺨﺼﻲ اﻓﺮاد، در اﻋﺘﻤـﺎدآﻧﺎن ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و در ﺣﺲ ﻣﺸﺘﺮک ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎی ﻣﺪﻧﻲ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻣﺮی ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﭼﻴﺰی ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻓﺮاﺗـﺮ از ﺟﻤـﻊ اﻓـﺮادﻣﻲﺳﺎزد.در ﺣﻮزهی ارﺗﺒﺎﻃﺎت، اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﺒﺮی از ﺳﻮی ﻣﺮدم در ﻣﻴﺎن اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻪ اﻣﺮوزه در دﺳﺘﺮس اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﭼﺮاﻳﻲ آن، ﻳﻜﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻴﺶروی دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎران ﺧﺒﺮ و ﺧﺒﺮرﺳﺎﻧﻲ اﺳﺖ. ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎیاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐ و ﺷﺨﺼﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ وی ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد و اﻳﻦ ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﺮش ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﺒﺮیو اﻧﺘﺨﺎب آن در ﻣﻴﺎن ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد. ﮔﻤﺎن ﻣﻲرود ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی ﻧﮕﺮش اﻓﺮاد ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣﻨـﺎﺑﻊﺧﺒﺮی ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ »ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ« ﺑﺮ ﻧﺤـﻮه اﻧﺘﺨـﺎب »ﻣﻨـﺎﺑﻊﺧﺒـﺮی«، ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از روشﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮی)ﺗﺼﺎدﻓﻲ( ﺧﻮﺷﻪ ای ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ683 ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد 51ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎﻻی ﺳﺎﻛﻦ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻴﺴﺖ ودوﮔﺎﻧﻪی ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان اﺳﺖ. و ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣـﺎﻛﻲ از آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ، ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻓﺮاد ﺑﺎﻻ ﻣﻲرود و ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ آن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻧﻴﺰ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲآﻳﺪ و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ، ﺑﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﻗﺘﺼـﺎدی و ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤـﺎﻋﻲﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﻨﺎداری وﺟﻮد ﻧﺪارد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﻗﺘﺼﺎدی راﺑﻄﻪای ﻣﻌﻨﺎدار و ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ وﺟـﻮد دارد ﺑـﻪ اﻳـﻦﺷﻜﻞ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﻴﺰان دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ اﻓﺰوده ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑـﺮ ﻧﺤـﻮه اﻧﺘﺨـﺎبﻣﻨﺎﺑﻊﺧﺒﺮی ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ ودرﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﺗﻮان ادﻋﺎ ﻧﻤﻮد اﻓﺮادی ﻛﻪ از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﻳـﺎ ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮی ازﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮای ﻛﺴﺐ اﺧﺒﺎرﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﻌﻨﺎداری ﺑﻴﺶ از اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻣﺎﻫﻮاره اﺳﺖ. اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﻨـﺎﺑﻊﺧﺒـﺮی ﺗﻔـﺎوﺗﻲ از ﻧﻈـﺮ ﻣﻴـﺰان ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤـﺎﻋﻲاﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﺎداری در ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺒـﺮی وﺟـﻮددارد و ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺳﺘﻔﺎده از روزﻧﺎﻣﻪ، ﺳﺎﻳﺘﻬﺎی اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ و اﻳﻤﻴﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘـﺮ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶﻣﻴﺰان ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺰان اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺧﺒـﺮی ﻧﻴـﺰ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ و ﺑـﺎﻟﻌﻜﺲ. ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣﻴـﺰان ﺑﺮﺧـﻮرداری اﻓـﺮاد از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺳﺘﻔﺎده آﻧﺎن از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺒﺮی ﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﻌﻨﺎداری ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
"ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫـﺎی ﻋﻤـﺪﺗﺎ دوﻟﺘـﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪی اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺮای دﺳﺖﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮد ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزی و اﻳﺠﺎد روﺣﻴﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ارﺗﻘﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ، ﻧﻜﺘﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺚ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ در ارﺗﺒـﺎط ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ، اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮای اﻳﻨﻜﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ را ﺑﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و از ﻣﻴـﺎن ﺗﻨـﻮع ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺧﺒـﺮی در ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻪ ﺳﻮی ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪی ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﺑﭙـﺮدازد و ﻫـﺪف ﺧﻮد را ﺑﺮ اﻓﺮادی ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺳﺎزد ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ ﻣﻮﺟـﻮد دارای ﭼﻨـﺎن ﺷﺨﺼـﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ رﺳﺎﻧﻪای ﺧﺎص را ﺑﺮای درﻳﺎﻓﺖ اﺧﺒﺎر ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮ ﻧﺤﻮه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺑﻊﺧﺒﺮی و در ﻧﻬﺎﻳﺖ در ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ در ﺧﺼﻮص اﺧﺒﺎر ﺣﻮادث ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪاﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ آﻧﻬـﺎ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد، اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ، ﺑﺎﻻ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺮای ﻛﺴﺐ اﺧﺒﺎر ﺣـﻮادث ﺑﻄـﻮر ﻣﻌﻨـﺎداری ﺑـﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻴﺶ از ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﻪ در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ و ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪاﻗﺘﺼـﺎدی، روزﻧﺎﻣـﻪ از ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﺳﺖ."