چکیده:
کشورها بازیگرانی مستقل درعرصه¬ی سیاست خارجی هستند که توان بازیگری آنها ریشه در بافت¬های ژئوپلیتیک همچون ژئواکونومی، هیدروپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواستراتژی دارد. اما در سطحی ریزتر هر کدام از این بافت¬ها مشتمل بر چندین ژنوم هستند. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه ی جغرافیایی ژنتیک سیاست در یک کشور است که تاثیر بسزایی در شکل بخشیدن به رفتارهای نظام سیاسی در نظام بین الملل دارد. جمهوری آذربایجان برای ایران دارای اهمیت اقتصادی، ژئوپلیتیک و امنیتی است. در این پژوهش به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که بافت¬ها و ژنوم¬های ژئوپلیتیک موثر در سیاست خارجی ایران و جمهوری آذربایجان کدام¬اند و این عوامل چگونه سیاست خارجی این کشورها را متاثر می¬نمایند.
Geopolitical Genome is the geographical genetic map of the politics and derived from geography of a country. Foreign policy of every country have affected by genetic map of the geopolitics. Iran in the neighboring with 15 countries is a strategic region. Understanding the genomes and codes of the neighbor countries has an effective role to drafting a proper foreign policy with geopolitical characteristics of Iran. The authors of the present paper with analysis of the geopolitical themes of Iran and Azerbaijan، have tried to find the format of the confronting codes and genomes of Iran and Azerbaijan
خلاصه ماشینی:
جدول 3) علائق ژئوپلیتیک جمهوری آذربایجان در منطقهی قفقاز تقویت و تعمیق استقلال از سلطهی روسیه و کاهش بحران در روابط با روسیه استخراج و صدور منابع انرژی و حل معضلات اقتصادی حلوفصل مطلوب بحران قرهباغ و کاهش بحران در روابط با ارمنستان تلاش برای پیوستن به ناتو و اتحادیهی اروپا نزدیکی به ترکیه و تقویت مربع استراتژیک آمریکا، ترکیه، اسراییل، آذربایجان تعیین رژیم حقوقی دریای خزر به نسبت میزان ساحل هر یک از کشورها جدول 4) علائق ژئوپلیتیک ایران در منطقهی قفقاز احیای روابط سنتی با قفقاز با هدف جلوگیری از تهدیدزایی منطقه علیه امنیت ملی ایران تحصیل منافع در دریای خزر و منابع نفت منطقه (تعیین رژیم حقوقی عادلانه) بهرهگیری از موقعیت ارتباطی قفقاز بهعنوان جایگزین مسیر ترکیه برای ارتباط با اروپا تغییر مسیرهای انتقال انرژی به مسیر اقتصادی ایران با هدف تقویت ثبات و سود اقتصادی جلوگیری از شکلگیری روندهای تهدیدزا توسط آمریکا، ناتو و اسراییل در قفقاز ایفای نقش میانجیگری در بحران قرهباغ بهمنظور جلوگیری از سرایت بحران به کشور استفاده از بازار مصرف منطقه و توسعهی صادرات به منطقه رقابت با ترکیه بهعنوان یک رقیب ژئوپلیتیک منطقهای جدول 5) علل ناکامی در رسیدن ایران به اهداف ژئوپلیتیک خود در قفقاز عدمشناخت کافی از نقاط قوت و ضعف کشورهای منطقه و عوامل تشکیلدهندهی قدرت ملی آنها عدمتوجه کافی به علائق سایر بازیگران در منطقه و ضعف در ریشهیابی بحرانهای منطقه ضعف در برنامهریزی مناسب و همهجانبه جهت حضور و نفوذ در منطقه و دستیابی به منافع کشور عدمسرمایهگذاری کافی در جهت نیل به اهداف تعیینشده در منطقه حضور استراتژیک رقبای منطقهای و فرامنطقهای در منطقه برای جلوگیری از حضور ایران در قفقاز هراس کشورهای منطقهای و فرامنطقهای قفقاز از نفوذ ایدئولوژیک ایران در منطقه 3- یافتههای تحقیق مؤلفههای مؤثر بر سیاست خارجی دو کشور در چهار مقولهی ژئوپلیتیک (بافتهای هیدروپلیتیک، ژئواکونومیک، ژئواستراتژیک و ژئوکالچر) دستهبندی میگردند؛ هر بافت ژئوپلیتیک در سطحی خردتر، به چند ژنوم ژئوپلیتیک تبدیل میگردد.