چکیده:
شهر خرم آباد از جمله شهرهایی است که با داشتن استعدادهای فراوان در رشته های مختلف ورزشی، با کمبود امکانات و عدم توزیع مناسب فضاهای ورزشی در سطح شهر مواجه است. پراکندگی نامناسب این فضاها در شهر مشکلاتی را به وجود آورده است که از جمله می توان به عدم توزیع عادلانه کاربری ورزشی در خرم آباد و مشکلات دسترسی شهروندان اشاره کرد. در این تحقیق به منظور مکان یابی فضاهای ورزشی در شهر خرم آباد، لایه های اطلاعاتی مختلف نظیر کاربری اراضی، توپوگرافی و شیب، تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، نحوه دسترسی و عرض معابر، ابعاد زمین، قیمت زمین، سازگاری با کاربری ها و غیره تهیه گردیده است. سپس میزان تاثیر یا نسبت اهمیت هر یک از این لایه ها به عنوان عوامل موثر در مکان یابی مراکز ورزشی مشخص گردیده است. در راستای تعیین نسبت اهمیت و وزنهای استاندارد لایه های اطلاعاتی، از تحلیل های مکانی در نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. پس از اولویت بندی لایه های اطلاعاتی استفاده شده و در نهایت با استفاده ازGIS ، وزن های استاندارد لایه های مورد استفاده برای مکان یابی استخراج شد. پس از تعیین وزن های استاندارد نسبت به هم پوشانی وزن دار لایه های اطلاعاتی براساس نسبت اهمیت آن ها اقدام شد و لایه های اطلاعاتی براساس وزن خود تلفیق شده و در نهایت نقشه پیشنهادی مکان یابی فضاهای ورزشی در شهر خرم آباد به دست آمده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد در سطح شهر خرم آباد بیشترین فضا به کاربری مسکونی تخصیص داده شده و تمرکز فضایی مراکز ورزشی در غرب و شمال شهر می باشد، در نتیجه ساکنین جنوب و شرق شهر خرم آباد از توزیع مناسب فضاهای ورزشی برخوردار نمی باشند.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق به منظور مکان یابی فضاهای ورزشی در شهر خرم آباد، لایه های اطلاعاتی مختلف نظیر کاربری اراضی ، توپوگرافی و شیب ، تراکم جمعیت ، تراکم ساختمانی ، نحوه دسترسی و عرض معابر، ابعاد زمین ، قیمت زمین ، سازگاری با کاربری ها و غیره تهیه گردیده است .
۱-۱- طرح مسأاله استقرار هر عنصر شهری در موقعیت فضایی - مکانی خاصی از سطح شهر، تابع اصول و قواعد و ساز و کار(مکانیسم ) های خاصی است که در صورت رعایت اصول و قواعد به موفقیت و کارایی عملکردی آن عنصر در همان مکان مشخص ، خواهد انجامید و در غیر این صورت مشکلات اساسی از قبیل عدم دسترسی مناسب و مهم تر از همه عدم رعایت اصول عدالت شهری بروز خواهد نمود( شهابیان ؛ ۱۳۷۶: ۲۱) به طور کلی هنگامی که در نظراست امکانات و خدمات در یک منطقه به گونه ای مستقر شوند که استفاده بهینه از حداقل امکانات عملی شود، از علم مکان یابی برای رسیدن به اهداف بهره گیری می شود( فتحعلی و میرجلالی ؛ ۱۳۸۸: ۱).
از میان کاربری ها و خدمات موجود در شهر، توزیع و مکان یابی بهینه مراکز ورزشی به دلیل اهمیت و توجه روزافزون به رفاه ساکنین و نحوه گذران اوقات فراغت در فضاهای شهری به عنوان یکی از شاخص های تاثیر گذار در توسعه پایدار شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است .
۱-۳- اهداف تحقیق هدف از این تحقیق تحلیل وضع موجود توزیع فضایی کاربری ورزشی در شهر خرم آباد و مکان یابی بهینه مراکز ورزشی جدید در این شهر با استفاده از GIS با تأکید بر مقیاس روش های وزن دهی و تلفیق لایه ها می باشد.